Cittaslow – Ege sahillerindeki rahat yașam bașkenti
Dr. med. Yasemin Schreiber-Pekin
Kadın Doǧum Uzmanı, Psikoterapist
Aylardan Temmuz. İçinde üç genç yetișkin çocuk, bir anneanne ve eșimle ben, altı kiși kașık istifi oturduğumuz, biraz eski model kiralık arabamız, İzmir yakınlarında bir-iki öksürdükten sonra 40 dereceye tırmanan hava sıcaklığına pes etti. Kaldık yolun ortasında. Üç șeritli yolun en sol șeridinden, ilerdeki çay bahçesinin garsonları yardımıyla hep birlikte iterek arabayı gölgeye çektik. Ön kapak açılıp aracın hararet yapmıș ve defalarca çalıștırma çabamız sayesinde de motorun boğulmuș olduğu teșhisi kondu. Biz kara kara ne yapacağımızı düșünürken lokantada çalıșan yașlıca bir bey, motorun suyunu değiștirmeye, fan diye adlandırdığı parçayı temizlemeğe bașladı. Derken birdenbire motor yașama geri döndü. Nasıl teșekkür edeceğimizi bilemedik yardımcımıza. Emekleri karșılığında kesinlikle para kabul etmedi ve “Yolunuz açık olsun,” diyerek ayrıldı yanımızdan.
Biz bu olaylar esnasında hem o akșam için planlarımızı, hem de sıcağın ve yolculuğun verdiği stresi tamamen unutmuștuk. Sadece mutluyduk kolay atlattık diye. Bundan sonra ișleri biraz daha yavaștan almaya karar verdik. Tatilin bașından beri, günlük yașamdan alıșık olduğumuz tempoyla yediden yetmișe (daha doğrusu onsekizden seksensekize) koșturup duruyorduk. Biz de neredeyse motoru kızmıș bir araç gibi yığılıp kalacaktık bir yerde bu hızla giderken.
Ertesi gün, arkadașlardan, yakındaki Ulamıș köyünde Ata Ekmeği ve Armola șenliği olduğunu öğrendik. Motoru, artık keyifli kedi gibi mırıldayan arabamızla yola koyulduk. Köyün girișinde, üzerinde Seferihisar Belediyesi ve bir de salyangoz amblemi olan yemeniler dağıttılar. Hızlı yerine bilinçli yașamı vurgulayan “Cittaslow” (sakin șehir) ünvanını simgeliyor salyangoz. Tam sanki bizim için yapılmıș. Bir çınar altında çay içen arkadașlarımızla buluștuk. Fırından yeni çıkmıș Ata Ekmeği ile keçi sütü ve süzme yoğurttan yapılan armola peynirinin tadını çıkardık.
Ata Ekmeği, birkaç yıl önce bir ninenin sandığında bulduğu karakılçık buğdayından üretiliyor. Seferihisar’ın Belediye Bașkanı Tunç Soyer’in, yerel tohumun yok olmaması için öncülük ettiği mücadele sayesinde yeniden keșfedilmiș. Uzun süren çalışmalarla karakılçık buğdayını çoğaltmayı başarmıș, taş değirmende öğütüp, atalarımızın yarattığı lezzeti yeniden yakalamıșlar. Günümüzde artan obezite ve gluten hassasiyeti sorunlarına karșı en iyi cevap tohum çeșitliliğinin korunması, kaybedilenin yeniden bulunması.
Bașkan Tunç Soyer ile tanıșma fırsatımız oldu bu arada. Gülerek șenlik ziyaretçileriyle sohbet ediyordu, bizim masaya da uğradı. Biraz önce, atın arkasında kızak gibi çektiği düvenin üstünde, buğday tanesinin bașaktan nasıl ayrıldığını gösterirken izlemiștik kendisini.
Cittaslow, 1999 yılında İtalya’da kurulmuş uluslararası bir belediyeler birliği. Kelime kökeni İtalyanca “Citta (Şehir)” ve İngilizce “Slow (Yavaş)” kelimelerinin birleşmesiyle türetilen Cittaslow, “Sakin Şehir” anlamında kullanılıyor.Seferihisar, Türkiye’nin ilk “Cittaslow” u. Türkiye’yi bu kavramla tanıştıran Tunç Soyer, ayrıca Cittaslow Uluslararası Organizasyonu Başkan Yardımcılığı görevini de sürdürüyor.2018 yılında dünyanın 241, Türiye’nin 15 kentitașıyor bu ünvanı.
Cittaslow’un felsefesi tüketim çılgınlığına karșı gelișmiș. Hayattan zevk alabilmek, sevdiklerine ve kendine zaman ayırabilmek, hız için dünyaya zarar vermemek ve yavaş yemek gibi tarzları benimsiyor. “Sakin şehir algısı kıymetli bir şey, başka bir hayatın mümkün olduğunu içeren bir algı”, diyor Tunç Soyer.Kimliklerine sahip çıkan, çevreye ve doğaya saygılı kentler, yerel dokularını, lezzetlerini, kültürlerini korudukları sürece bu kimlikle uyumlu, sürdürülebilir bir kalkınma ve gelecek güvencesi sağlıyorlar.
Mandalina bahçeleriyle kaplı Seferihisar bölgesi. İmar yasası nedeniyle mandalina ağaçları sökülüp betona feda edilmiș yıllar boyunca. Buna son vermek için, insanların mandalinanın zenginliğimiz olduğunu anlaması gerekiyor diyerek mandalinayı sanayi ürününe dönüştürmüșler. Jeotermal fırında kurutulmuș mis kokulu mandalina dilimleri çerez gibi yeniyor șimdi. Suyu, şarabı, reçeli de sofralardan eksik olmuyor.
Sosyal sorumluluk projesi olarak down sendromlu çocuklarla birlikte mandalina toplamıșlar geçen yıl.Tunç Soyer, “Çevre, sosyal uyum, kentsel yaşam politikalarının yanında altyapı kriterleri ile de engellilere yönelik ulaşılabilirlik, verimli bisiklet yolları, aile hayatı ve sağlık hizmetlerinden ulaşılabilirliği sadece vermiş olduğumuz bir hizmet olarak değil, vicdanı, şefkati ve saygıyı tekrar hatırlatmaya yönelik bir amaç taşıdığı inancındayız”, diye açıklıyor.
Pırıl pırıl güneși, teos antik kenti, billur gibi denizinin yanısıra minik kafeleri, balık lokantaları, butikleri, begonvil, yasemin süslü pencereleriyle yavașlık felsefesini keșfetmeye davet eden köylerden biri de Sığacık. Pazar kurulduğunda Kaleiçi’nin daracık sokaklarında yöre kadınlarının sunduğu baklava, börek, gözleme, yaprak sarmaların tadına bakmadan geçemiyorsunuz. Salatalık, biber, domates, patlıcan tarladan yeni toplanmıș. Kadınları özellikle becerikli yörenin. Zeytinyağı, sabun, turşu, reçel, tarhananın hepsi ev yapımı, katıksız ve doğal. Yaptıkları ișe değer vererek üretmenin keyfiyle yeniden karșılaștırılmıș insanlar.
“Tüketimden çok üretimi teşvik eden ve bir yerel kalkınma modeli sunan, cittaslow kriterlerine sıkı sıkıya bağlı bir kentiz. Yaşam kalitemizi arttırmak, verilen değeri hissettirmek, sevgi ve şefkatle bir yaşam geçirilmesi inancıyla yardımcı olarak Türkiye’de diğer kentlere örnek olmaya devam ediyoruz”, diyor Seferihisar Belediye Bașkanı Tunç Soyer.
Sığacık’tan tatil selamlarımla.
www.praxis-schreiber.ch
