Engelli insanlara eşit haklar

Mart 17, 2018

0 2.446 1 dakika okuma süresi

Haşim Sancar

Pro Infirmis Bern Şehri Yöneticisi

Bern Çevresi Engelliler Konferansı Yönetim Kurulu Üyesi

Engellileri ve ailelerini temsil eden 36 kurumun çatı örgütü AGILE.ch, 17 Mart’ta Bern’de bir miting düzenledi. Bundan 20 yıl önce de böylesi büyük bir miting düzenlenmişti. Mitingin amacı, geçen bu süreç içeresinde nelerin değiştiğini sorgulamaktı.

Organizatörler, İsviçre‘nin 2254 belediyesine mektup yazarak, şimdiye kadar belediyelerinde gerek fiziksel gerekse psikolojik engellilerin önündeki engellerin kaldırılmasına yönelik neler yaptıklarını sordular. Belediyelere yöneltilen bazı sorular şöyleydi:

Resmi binalara girişlerde engelleri kaldırdınız mı?
Hizmetleri, web-sayfalarını, oylama ve seçim pusulalarını ile diğer bilgi formlarını engelliler için uygun bir şekilde düzenlendiniz mi?
Belediyeniz gelen engelli misafirlere ve turistlere ulaşımda, bilgilendirmede, alışverişte, otelcilik servisinde, restoranlarda, kültür ve spor etkinliklerinde engelsiz hizmetler sunuyor mu?

Tüm belediyelerin istenen cevapları gönderip göndermeyeceklerini ilerleyen günlerde göreceğiz. Belediyelerin cevaplarını daha sonra sizlerle de paylaşacağım.

Hatırlatmakta yarar var; İsviçre Engellilerin Eşitliliği Yasası’nı

(Behindertengleichstellungsgesetz, BehiG) 2004 yılında yürürlüğe koymuş, on yıl sonra, 2014 yılında “Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi“ne ( UNO-Behindertenrechtskonvention) imza atarak, engelli insanlara yaşamlarını kendilerinin düzenleyebilmeleri için bu sözleşmenin kıstaslarını yerine getirme yükümlülüğü altına girmişti.

Engelli bireylerin tüm insanlarla aynı hak ve özgürlüklere sahip olduğuna şüphe bulunmamakla birlikte, bu fikrin gerçek hayata yansıdığını söylemek mümkün görünmemektedir. Gelinen aşamada, hayatın her alanında, sözleşme kıstaslarının gerçekleştirilmesinde birçok eksikliğin olduğu da bir gerçek.

Engelliler alanında Pro Infirmis gibi profesyonel çalışan 25 kurumu temsil eden çatı kurumu Inclusion Handicap, Birleşmiş Milletler ’in ilgili komitesine ” Engelli Hakları Sözleşmesi” ile ilgili 2017 Ağustos’unda bir “Gölge rapor“ sundu. Bu raporda şimdiye kadar giderilmeyen eksikliklerin üzerine parmak basıldı. Ayrıca, eksikliklerin giderilmesi için herhangi bir planın bulunmadığına da vurgu yapıldı. İşin daha da kötüsü, bu eksikliklerin giderilmesinde politik bir isteksizliğin söz konusu olduğu gerçeğine vurgu yapılan raporda, Federal Hükümet’in 2016 yılında sunduğu raporun eksik olduğu belirtiliyor. Raporda, sözleşme kriterlerinin yerine getirebilmesi için, Federal Hükümet, Kantonlar ve Engelliler sivil toplum örgütlerinin el ele birlikte hareket edecekleri bir yol haritasının çizilmesinin zorunlu olduğuna da işaret ediliyor.

“Engelli insanlar, ayırımcı uygulamalara karşı dahi iyi korunmalı”

Engelli insanlar, altyapı alanında, iş pazarında, insan hakları açısından oldukça sorunlu olan zorunlu kliniklere sevk kararları nedeniyle, çeşitli engeller ve ayırımcılıklarla karşılaşmaktalar. Engelli insanlar, ayırımcı uygulamalara karşı dahi iyi korunmalı. Ayırımcılık en bariz bir şekilde eğitim alanında başlamakta. Engelli çocuklar, halen geçmişten gelen ve engelliler için hazırlanmış özel okullarda eğitim görmekteler. Oysa “Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi“, engelli çocukların diğer çocuklarla birlikte karışık halk okullarında eğitim almasını öngörüyor.

Fakirlik sınırında yaşayan engelliler oranı, genel nüfus ile karşılaştırıldığında, sorun alarm verme sınırında bulunmakta. Fakirlik sırında yaşayan engellilerin oranı yüzde 19,1 iken bu rakam genel İsviçre nüfusunun yüzde 11,4’üne denk geliyor. Zengin İsviçre için hiç de iç açıcı ve uygun olmayan hem genel nüfustaki hem de engelli kişilerin bu denli bir yoksulluk içerisinde yaşamak zorunda kalmaları, hepimiz ve ülke açısından utanılması gereken bir durumdur.