Zenginler İsviçre’de oturum hakkını nasıl satın alıyor?

İsviçre Yabancılar Yasası’nda yer alan ve pek de göze çarpmayan bir madde, AB dışındaki ülkelerden gelen varlıklı yabancıların İsviçre’ye taşınmasına izin veriyor. Zenginler, İsviçre‘de ikamet ettikleri yerleri satın da alabiliyorlar.

Federal Ekonomi Dairesi’nin (Seco) verilerine göre, şu anda İsviçre’de bu tür bir oturum izni ile toplamda 362 kişi yaşıyor.  Bunlardan 172‘si Ruslar’dan oluşurken, Rusların çoğu Cenevre, Tessin, Zug, Bern ve Waadt gibi kantonları tercih ediyor.

Oturum izni satın alanlarda ikinci sırayı, 52 kişi ile Çin vatandaşları oluşturuyor. Çinlileri 31 kişi ile Kanada, 29 kişi ile ABD, 24 kişi ile Türkiye, 20 kişi ile Suudi Arabistan, 19 kişi ile Brezilya, 16 kişi ile Meksika, 13 kişi ile Hindistan vatandaşları takip ediyor.

İsviçre şu aşamada Ukrayna savaşından dolayı yaptırıma tabi tutulan Rus oligarklarla uğraşırken, SP, Yeşiller ve GLP, Rus zenginleri için uygulanan bu muafiyetin kaldırılmasını talep ediyor.

İsviçre, AB’nin varlıkları dondurulan 874 Rus’u içeren yaptırım listesini destekliyor. Seco’nun verdiği bilgilere göre, İsviçre’de şu ana kadar toplamda 6 milyar frank tutarında bir Rus fonu bloke edildi. Bu rakamın daha da artacağı hesap ediliyor.

Zenginler korunmaya devam ediliyor

Yaptırımlar listesinde yer alan kaç Rus vatandaşının İsviçre’de özel bir izin aldığı bilinmezken, hem Federal Göçmeler Dairesi (SEM) hem de kantonlar sessizliklerini koruyorlar. Yetkililere göre, veri ve gizlilik koruması yaptırım uygulanan kişiler için de geçerli.

SEM’e göre, özel izne sahip varlıklı birinin İsviçre‘nin yaptırım listesine girmesi durumunda bile verilen oturum izni iptal edilemez. Bunun için Yabancılar ve Entegrasyon Yasası’nda yasal bir dayanak bulunmuyor. Ancak hukukçular, Yabancılar ve Entegrasyon Yasası’nın 68. Maddesi‘ne göre, kişilerin sınır dışı edilmelerinin mümkün olduğunu ifade ediyorlar. Buna ek olarak bunu Federal Hükümet de, Anayasa’nın 121. maddesine dayanarak yapabilir.

Gelinen aşamada Federal Hükümet‘in ve kantonların zenginlere oturum izni verilmesi konusuna bağlı kaldıkları anlaşılıyor. Bunun temel nedenleri ise “Mali nedenler” ve “Önemli kamu çıkarları”.

 Harcamalara göre vergilendirme

Zengin Rus vatandaşları, Yabancılar ve Entegrasyon Yasası’nın 30. maddesi uyarınca İsviçre’ye gelebiliyorlar. Bu, zenginlerin harcamalarına göre vergilendirildikleri anlamına geliyor.

Harcamalarına göre vergilendirilebilmesi için bir kişinin yabancı olması, İsviçre’de ikamet etmesi ve İsviçre’de istihdam edilmemiş olması gerekir. Daha sonra da bu kişiler, yetkili makamlarca kararlaştırılan sabit oranlı bir vergi öderler. Bu vergi oranı genellikle, gelirin ve varlıkların İsviçre’de vergilendirilmiş olması durumunda çok daha düşük olur.

Vergi avukatları duruma ilişkin; sistemin, pratikte küreselleşmenin yan ürünü olduğunu, insanların ve zenginliklerin artık tek bir yerde kalmadığını belirtiyorlar.

Ne kadar para var?

Zengin Ruslar’ın İsviçre’deki banka hesaplarının çeyrek trilyon dolar düzeyinde olduğu iddia ediliyor.

İsviçre, tüm dünya genelinde servet sahipleri için nesillerdir güvenli bir liman olduğu için, Ruslar’ın hesapları bu ülkenin bankalarında tutalan paranın sadece küçük bir kısmını oluşturuyor.

İsviçre’nin ikinci büyük bankası Credit Suisse yetkilileri, banka hesaplarında bulunan nakit paranın % 4’ünün Rus müşterilere ait olduğunu söylüyorlar. Credit Suisse, güncellenmiş verileri açıklamasa da 2021 yılı sonunda özel varlık fonlarında toplam 827 milyar frank tutarında nakit paraya sahipti. Bu tutarın %4’ü, yani 33 milyar frankı bankanın Rus müşterilerine ait.

UBS ile İsviçre’nin en büyük üçüncü bankası olan Julius Baer ise, Rus müşterilerine ait nakit para miktarını açıklamayı reddediyorlar.