Futbol ve zeka

Mustafa Aktaş

Eski Fubolcu

“Okuldaki basit bir matematik problemini çözemeyen bir sporcunun, sahadaki daha karmaşık problemleri çözmesini bekleyemeyiz değil mi?“

Dünyada oyuncu gelişiminde söz sahibi olan futbol kulüpleri iyi bir oyuncunun yetiştirilmesinde saha eğitiminin tek başına yeterli olmadığını artık çok iyi biliyor.

Genç oyuncuları keşfetme ve geliştirme konusunda önemli bir üne sahip olan Arsenal Teknik Direktörü Arsen Wenger bir röportajında, günümüzde futbolcuların çok daha zeki olmaları gerektiğine vurgu yaparak, “Oyuncular saha içinde ve dışında ciddi bir kariyeri yönetmek zorundalar. Bu yüzden de farklı eğitimlerden geçmeleri kaçınılmaz” diyor.

Futbol, yapısı ve kuralları gereği, müsabaka başlama düdüğü çaldığı andan itibaren teknik adamların çok fazla müdahale edemedikleri bir oyun. Teknik adamlar oyuna, ancak oyuncu değiştirerek, sistemi ya da oyun stratejisini değiştirerek ya da saha içerisinde oyuncuların yerini değiştirerek dahil olabiliyor. Dolayısıyla müsabakanın önemli bir bölümünde çözüm üretmesi gereken taraf futbolcular oluyor.

Bu durumda futbol eğitiminin, oyuncuların teknik becerilerinin geliştirilmesinin yanı sıra, “problem tanımlama“, “çözüm üretme“ gibi farklı alanları da içermesi gerekiyor. Yoksa 90 dakika, bir oyuncunun sadece kenardan talimat alarak oynayabileceği kısalıkta bir süre değil.

Günümüz futbolunun oyunculardan beklentisi çok daha yüksek. Dolayısıyla sadece yetenekli olmak ya da iyi bir tekniğe sahip olmak bu talepleri karşılamıyor. Futbolcuların yetenek ve yeterliliklerine ek olarak birçok farklı özelliğe de sahip olmaları gerekiyor.

Örneğin, transfer döneminde oyuncularla ilgili en çok sorgulanan özelliklerden biri kişilikleri. Çünkü teknik adamlar ne kadar yetenekli olursa olsun, problem yaşamayacağı, takım disiplinini bozmayacak, uyumlu oyuncularla çalışmayı tercih ediyor. Bu noktada da aile terbiyesi ve okul eğitimi çok büyük önem taşıyor.

Real Madrid’in eski direktörü Emilio Bultragueno bir röportajında,  altyapıdaki oyuncularının okul başarılarını takip ettiklerini ve derslerinde ısrarla başarısız olan genç oyuncularla yollarını ayırdıklarını söylemişti. Bultragueno’nun bunu yapmadaki gerekçesiyse oldukça düşündürücü; “Okuldaki basit bir matematik problemini çözemeyen bir sporcunun, sahadaki daha karmaşık bir problemi çözmesini bekleyemeyiz, değil mi?”

Bu hikaye, futbol endüstrisindeki profesyonel yönetici ve antrenörlerin oyuncuların yeteneklerinin yanı sıra kişiliklerine, liderlik özelliklerine, iyi bir takım oyuncusu olup olmadıklarına ve terbiyesine ne kadar önem verdiğine iyi bir örnek teşkil ediyor.

Dolayısıyla genç oyuncuların, becerilerini geliştirerek iyi bir futbolcu olmaya çalışırlarken, aynı zamanda iyi bir birey olmayı da ihmal etmemeleri gerekiyor

Bu konuda ailelerin çok bilinçli olması gerekmektedir. Aileler çocuklarına dair gözlemlerinde şunları unutmamalıdırlar;

1-Futbolcu zeki insandır ve iyi bir eğitim almalıdır. Dersi derste öğrenmeli ve okuldan sonra kesinlikle o günkü dersleri evde tekrar bir gözden geçirmelidir. Bu hem dersi öğrenme açısından kendine faydası olacak hem okulda dersi derste öğrenirken günümüzdeki çocukların genelinde sorun olan konsantrasyon ve odaklanmayı geliştirecek hemde yoğun antreman ve maç trafiğinde kendisine ekstra zaman kazandıracaktır.

2-Futbolcu araştırmalı ve gündemi takip etmelidir. Zaman programlamasını çok iyi yapmalı gereksiz zaman kaybını önlemelidir.

3-Fazla televizyon izlemek, akıllı telefonla ve PS benzeri bilgisayar oyunları ile gereksiz zaman kaybı önlemelidir. Futbolcu beş yıl sonra olmak istediği yerdeymiş gibi yaşamalıdır.

4-Akşamları yatma, sabah uyanma, yemek yeme zamanları periyodik ve devamlı aynı saatlerde olmalı akşamları erken yatıp sabah erken kalkmalı vücuduna iyi bakmalı  yorgunluktan sakatlıktan kendini korumalıdır. Unutmamalı ki futbolcunun sermayesi vücudu ve yeteneğidir.

5-Futbol dünya üzerinde şu an en global ve en popüler spor dalıdır. Astronomik bütçelerle kulüplerin yönetildiği futbol endüstrisi her yıl milyar rakamların döndüğü bir transfer piyasasıdır. Bu piyasada futbolcular dünyanın bir ucundan diğer bir ucuna transfer olmakta ve futbol kulüplerinin bünyesinde birçok milletten oyuncu teknik direktör barındırmaktadır. Bu çok uluslu futbol dünyasında, futbolcunun saha içide takım arkadaşları ve teknik ekip ile, saha dışında ise basın, yayın ve iletişimi açısından bildiği veya konuştuğu lisan çok önemlidir. Futbolcu, kariyer planlaması yaparken daha genç takımlar seviyesinde, ana dili hariç en az iki farklı dili öğrenmesi gerekmektedir, ki ileride kariyerinde buna çok ihtiyaç duyacaktır. Bunun için de okul harici dil kurslarına gidip farklı diller öğrenmelidir.