İsviçre vatandaşlığı edinmek isteyenlerin, İsviçre’de konuşulan dillerden birine (Almanca, Fransızca, İtalyanca, Rätoromanisch) hakim olmaları gerekiyor.
İsviçre vatandaşlığına ilişkin federal yasaya göre, yüksek seviyeli bir dil bilgisi başarılı bir entegrasyonun işareti.
Şu anda birçok kantonda, vatandaşlığa alınmak isteyen yabancıların kendilerini, yerelde konuşulan dillerden biri ile ne kadar iyi ifade edebilmeleri gerektiği konusunda bir tartışma yürütülüyor. Aargau Kantonu bu konuda öne çıkan kantonlardan biri.
SVP’lilerin önerileri
Güncel olarak çoğu kantonda, sözlü dil yeterliliği için gereken konuşma dili becerisi B1 ile yazılı dil becerisi ise A2 ile sınırlı. B1 seviyesi orta seviye olarak kabul ediliyor.
Aargau Kanton Meclis Üyesi Christoph Riner öncülüğünde başlatılan bir tartışmada “Vatandaşlığa kabul edilen kişilerle normal bir konuşma mümkün olmalıdır” fikri öne çıktı.
SVP’li Christoph Riner vatandaşlığa geçmek isteyenlerin, B2 seviyesinde sözlü, B1 seviyesinde ise yazılı dil becerilerinin olması gerektiğini ifade ediyor.
Christoph Riner’e göre bu durumda kişi dil alanında karşılaşılan sorunları halledebilirken, bazı konularla ilgili yazılı metinler üretebilir.
Christoph Riner’in bu önerisi SVP ile FDP tarafından kabul gördü. Merkezden ve Yeşil Liberallerden de kısmi destek oyları geldi.
Öncü Thurgau Kantonu
Aargau, vatandaşlığa geçmek isteyenler için dil şartını ağırlaştıran ilk kanton değil. Thurgau 2018’de, dil seviyesini artıran öncü kanton olmuştu.
Thurgau’daki öneri de SVP’liler tarafından gündeme getirilmişti. Thurgau, dil engellerinin en fazla olduğu kanton olarak kabul ediliyor.
Aargau’nun getirmek istediği yeni düzenlemeler Schwyz ve Nidwalden kantonlarının da gündeminde. Diğer kantonlarda sıkılaştırmaya yönelik siyasi girişimler hala beklemede.
Mart ayının başında Zug Kanton Meclisi de Kanton Hükümeti’ne, dil gereksinimlerinin Aargau’da hedeflenen düzeye çıkarılması çağrısında bulunan bir SVP önergesi gönderdi.
Ücretli Almanca tesleri
İsviçre vatandaşlığına geçmek isteyenlerin dil becerilerini bir dil testi ile kanıtlamaları gerekiyor. Başvuru sahiplerinin, resmi kurumlarda ve günlük yaşamda kendilerini sözlü ve yazılı olarak ifade edebildiklerini göstermeleri şart.
Dil testine giriş için belirlenen ücret 250 frank. Test, konuşma ve anlama içeren sözlü bir bölümden, okuma ve yazma içeren yazılı bir bölümden oluşuyor. Sözlü kısım 40 dakika, yazılı kısım ise 60 dakika sürerken, sadece sözlü kısım 170, yazılı kısım ise 120 frank.
Teste kimler girebilir?
16 yaş ve üzerindeki herkes bu testlere girebilir. Testi geçenler, vatandaşlığa kabul başvurusu ile birlikte sunulması gereken bir sertifika edinirler.
Yaşadığı bölgede konuşulan dile hakim olan kişiler herhangi bir sınava girmek zorunda değiller. Bu durum İtalyanca, Fransızca veya Almanca dillerinden biri ile, en az beş yıl okul okumuş veya herhangi bir eğitimi almış kişiler için de geçerli.
İsviçre’de bölgelere göre konuşulan diller
İsviçre’nin dört resmi dili bulunuyor. Bunlar Almanca, Fransızca, İtalyanca ve Rätoromanisch (Romanşça) dileridir.
Almanca
Almanca ülkenin kuzey, doğu ve orta kesimlerinde konuşulur. Nüfusun %63’ü tarafından konusulan Almanca İsviçre’nin birinci dilidir. Ancak bölgelere göre farkliliklar gösteren Almanca, Isvicre Almancasi’dir.
Isvicre Almancasi bölgelere göre bir dizi farklı lehçeye sahiptir. Örnegin aynı sözcüklerin Zürich, Bern veya Basel’de farklı kullanılabiliyor.
Standart Almanca konuşmaya alışkın olanlar icin bu dilleri anlamak oldukça zor olabilir. Ancak resmi yazışmalar, okul egitimi, kitaplar ve gazeteler icin standart Almanca kullanılır.
Fransızca
Fransızca, İsviçre’deki en popüler ikinci dildir. Çoğunlukla batı İsviçre’de konuşulurken, Cenevre, Vaud, Neuchâtel ve Jura kantonlarını kapsar.
Almancanin aksine, İsviçre’de konuşulan Fransızca ile Fransa’da konuşulan Fransızca arasında çok az fark vardır.
İtalyanca
İtalyanca, Tessin Kantonu’nda ve Graubünden Kantonu’nun güney kesiminde konuşulan dildir. İsviçre’nin bu kısımları, İsviçre ve İtalyan kültürünün eşsiz bir karışımına sahiptir.
Lombard olarak da bilinen İsviçre İtalyancası yaklaşık 350 bin kişi tarafından konuşulmaktadır.
Buradaki İtalyanca, Almanca ve Fransızca’dan da etkilenir. Standart İtalyanca konuşanlar için bazı farklılıklar kafa karıştırıabilir.
Rätoromanisch (Romanşça)
Graubünden Kantonu’nda konuşulan Rätoromanisch dili İsviçre’de sadece 37 bin kişi tarafından kullanılıyor. İsviçre’de en az konuşulan dildir.
İtalyanca ve Fransızca gibi, Rätoromanisch de bir Romalı dilidir. MÖ 15’te Romalılar Rhaetia eyaletini fethettiklerinde, dilleri yerli halk tarafından konuşulan dilden etkilenmiş. Bu dilin 21. yüzyıla kadar hayatta kalmış olması oldukça etkileyici denebilir. Bu dilin farklı lehçeleri olsa da, günümüzde kullanılan dili oluşturmak için bir konsensüs oluşturulmuş.
