2013‘ten bu yana Bern Kanton Parlamentosu Milletvekilliği görevini yürüten Haşim Sancar’ın Parlamento çalışmalarındaki temel konuları; “Göçmenlik ve iltica hakları, sosyal adalet ve sosyal yardım konuları, temel hakların yasalar çerçevesinde herkese eşit uygulanması, polis yasası ve uygulamaları, engellilerin toplumla kaynaşması ve engellerin kaldırılması, vergi adaleti ve sosyal adalet, demokratik, dayanışmacı ve ekolojik bir toplum” şeklinde.
Bern Kantonu’nda, Yeşiller Partisi’nden aday olan Haşim Sancar, 20 Ekim seçimlerine ilişkin hazırlıklarından şöyle söz ediyor;
İsviçre’deki seçimler daha çok basın yayın yolu ile olduğu için, çalışmalar neredeyse bir sene öncesinden parti organlarında başlar. Hangi gün, hangi gazetelerde reklam yeri ayırılacağı çok önceden belirlenir. Altı ay öncesinden seçimlerde kullanılacak resimler çekilir. Partinin yayın organlarında mümkün oldukça erkenden, hakim olduğumuz konularla ilgili resimli yazılarımız çıkar. Daha önceden belirlediğimiz bazı dernek ve kurumlarda güncel konularda seminerler veriyoruz. Seçimin son günü olan 20 Ekim tarihinden 3 hafta önce oylama pusulaların posta yolu ile gönderilmesi ve de seçimlerin üç hafta boyunca posta yolu ile yapılabilmesinden dolayı, bu süreç oldukça yoğun geçmekte. Son 3-4 haftada insanlara telefon, birebir ve yazışma yolu ile ulaşıp, oylarını kullanmalarına teşvik etmek gerekiyor. Bilindiği gibi İsviçre’de parlamenter politika milis sistemi ile işliyor. Yani politikayı işinizin yanında yürütüyorsunuz. Tüm bu etkinlikleri hem meslek alanınızda çalışarak hem de Kanton Parlamentosu’ndaki çalışmalarınızın yanında yürüttüğünüz için oldukça stresli ve yorucu bir süreç oluyor.
Hangi listeden adaysınız?
Bizim listede, şimdiye kadar Parlamento’da olan arkadaşların isimleri alfabetik olarak en üste alınır. Daha sonra da yine soyadına göre, alfabetik olarak diğer adaylar sıralanır. Bu nedenle “Sancar” soyadı oldukça aşağılarda bulunuyor. Ancak İsviçre’deki seçimlerde tercihli (panaschieren) ve bir kişiyi listeye ikinci kez alabilme (kumulieren) olanağı olduğu için, listenin hangi sırasında olunduğu büyük bir rol oynamıyor. Ne kadar tanınmışsanız ve ne kadar kişi sizi listeye ikinci kez yazmışsa (başka birisinin üzerini çizerek), seçilme şansınız o kadar artıyor.
Haşim Sancar’a göre İsviçre’de göçmenlerin temel sorunları şöyle;
Burada yaşayan göçmenler bir kategoriden oluşmuyorlar ve homojen bir grup değiller. Avrupa ülkelerinden gelen kalifiye ve yüksek gelirli göçmenler ile Ortadoğu, Balkanlar ve üçüncü dünya ülkelerinden gelen göçmenlerin sorunları çok farklı. Ancak hepsinin ortak bazı sorunları da bulunuyor. Vatandaşlığa geçmemiş göçmenler; vergi vermelerine karşın, bu vergilerin ne için kullanılabileceği gibi bir tartışma ya da oylamaya katılma hakkına sahip değiller. Yani “Yabancı“ statüsünde olanların seçme ve seçilme hakları bulunmuyor. (Bazı kanton ve belediyeler dışında). Bu da İsviçre demokrasinin bir eksikliği ve giderilmesi gereken bir ayıbı. Diğer bir konu da burada doğup büyüyen ikinci nesil maalesef. Bu kesim direkt vatandaşlığa geçememekte.
Ayrıca, dar gelirli göçmenler ve yerliler gerek eğitimde (fırsat eşitliliğinin olmaması), gerek konut bulmada (daha çok gürültülü ve ana caddelerde) zorlanmaları, ev fiyatlarının ve hastalık sigortalarının durmadan yükselmesi, iş alanında, temel haklarda (polis kontrolleri) ayırımcılığa uğramaları, sosyal sigortalarda ulusa göre ikili anlaşmalardan dolayı, ayırımcılık vs. sorunların bir kısmını oluşturuyor.
Ekolojik dengenin bozulması, iklim değişikliği ve çevre kirliliğinin vardığı boyutlar, en çok dar gelirli kesimleri ve büyük bir göçmen kesimini etkiliyor. Örneğin, ekonomik güçleri düşük olduğu için, büyük bir göçmen kesimi en ucuz ve fazla kimyevi ilaçların kullanıldığı yiyeceklere yönelmek zorunda kalabilirken, düşük gelirlerinden dolayı, birden fazla işte çalışmak zorunda olabilmekte. Bu da fazla yıpranmalarına yol açarken, çocukların eğitimleriyle ve boş zamanlarıyla ilgilenebilmelerini engelliyor. Bu nedenle, toplumun alt kesiminin eğitim ve gelir seviyesini ne kadar yükseltirsek, toplumsal gelişmeye o denli katkıda bulunmuş da oluruz.
Seçildiğiniz takdirde ağırlıklı olarak hangi konulara eğileceksiniz?
Bir sosyal danışman olarak ve göçmenlik biyografimden dolayı, politikada ağırlıklı olarak sosyal, temel haklar ve göçmenler konusunda yoğunlaştım. Sosyal konularda özellikle sosyal adaletin temelini oluşturacak olan vergi politikası ve sosyal sigortalar konusunda sürekli bir mücadele söz konusu. Hastalık sigortası primlerine yapılan prim yardımları daha da artırılmalı veya nüfusa göre değil, gelire göre prim ödenmeli. Emeklilik maaşları (AHV) artırılmalı ve emeklilik maaşlarının bir kısmı, vergiden muaf tutulmalı. Yabancılara seçme ve seçilme hakkının verilmesi, ikinci neslin direk vatandaşlığa alınması, vatandaşlığa geçme koşullarının kolaylaştırılması (örneğin 10 yıl bekleme yerine 8 yıl). Bunlar eğileceğim konular.
Hedefleriniz ve seçmenlerden beklentileriniz nedir?
Hedefimiz her şeyden önce, Bern’de geçen seçimlerde kaybettiğimiz üçüncü sandalyeyi tekrar kazanmak. Bu sandalye bana geçer mi? Şimdiden kestirmek biraz zor. Eğer göçmenler ve beni tanıyan kesim, beni tercihli olarak iki defa listeye yazarsa, bunu başarmak mümkün.
Seçmenlerden, oylarını kullanmaları konusunda duyarlı olmalarını önemsiyorum. İsviçre’de oy kullanma biraz karmaşık olduğu için, bu konuda yeterli bilgiye sahip olmayan seçmenlerin, kendilerini bilgilendirmelerini bekler ve isterim. Bilgi sahibi olan seçmenlerin, yeni oy kullanma hakkına sahip insanlara ya da oy kullanmasını bilmeyenlere yardımcı olmaları çok önemli.
Her oya ihtiyacımız var. Geçen seçimlerde Federal Parlamento’daki salt çoğunluk sağ partilerin eline geçmişti. Çıkarılan yasalarda, sağ kesimin güçlendiği bariz bir şeklide görünmekteydi. Bu dengeyi yeşil ve sol partiler lehine bozup, sosyal ve ekolojik adaletin hakim olduğu bir İsviçre oluşturmamız gerekiyor. Bu da seçmenlerimiz sayesinde olabilecek bir başarı.
