Buna göre, en az 26 firma aracılık yaparak müşterilerini offshore hizmet şirketleriyle ilişkilendirdi.
Belgelerin sızdırıldığı Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun (ICIJ) web sitesinde yer alan bilgilere göre; 2005 ve 2016 yılları arasında en az 26 İsviçreli şirket, offshore şirketleri, daha sonra da kara para aklama ve yolsuzluk nedeniyle soruşturulan şirketler için müşterilerine hizmetler sundu.
Pandora Belgeleri‘nde yer alan bilgilere göre, İsviçreli şirketlerin müşterilerini hizmet sağlayıcılarla bir araya getirdi. ICIJ, mevcut belgelerde bu tür hizmetler sunan yaklaşık 90 İsviçre şirketi hakkında bilgi olduğu bilgisini de paylaştı.
Bu sayının belirtilenden çok daha fazla olduğu, İsviçre’nin bu işleyiş içinde önemli bir işlev taşıdığı ifade ediliyor.
İsviçre bankaları geçen yıl Federal Hükümet‘e 4 bin 700’den fazla şüpheli kara para aklama vakası bildirmişti.
Kara Para Aklama Yasası ile ilgili tartışmalar
“Yasadaki boşluklar derhal kapatılsın“
Sivil toplum kuruluşu Public Eye’a göre, Pandora Belgeleri, İsviçre’nin uluslararası vergi kaçakçılığını ve kara para aklamayı kolaylaştırmaya devam ettiğini gösteriyor.
Public Eye örneğin, Panama’nın önde gelen hukuk firması Alcogal tarafından kurulan offshore şirketlerinin üçte birinden fazlasının İsviçreli avukatlar ve uzantıları ile bağlantılı olduğunu vurguluyor.
İnternet üzerinden bir kampanya başlatan Public Eye, Federal Hükümet’e yasada var olan boşlukları derhal kapatması çağrısında bulunuyor.
Uluslararası Mali Konular Devlet Sekreterliği (SIF) ise yasal boşlukları doldurmak için harekete geçmeye gerek olmadığını belirtiyor. Buna göre İsviçre, kara para aklama ve vergi kaçakçılığına karşı uluslararası standartları karşılayacak düzenlemelere sahip ve Kara Para Aklama Yasası sürekli olarak güncel gelişmelere göre uyarlanıyor.
Federal Parlamento Mart ayında Kara Para Aklama Yasası’nı çeşitli iyileştirmelerle onaylamış, ancak danışmanlarla ilgili yeni tedbirleri reddetmişti.
Gözlemciler, ilkbaharda geçirilen bu Kara Para Aklama Yasası‘nın revizyonunun yetersiz olduğunu söylüyorlar.
Şu anda Federal Parlamento‘da çok sayıda avukat kökenli milletvekili bulunurken, güçlü bir avukat lobisi de mevcut. Bu lobi, ülke çıkarı gerekçesi ile gerekli düzenlemelerin yapılmasının önüne geçmişti.
SP’den tepki
Belgelerin açıklanmasından sonra İsviçre partileri içinde en sert tepki SP’den geldi. Pandora Belgeleri nedeniyle Kara Para Aklama Yasası’nı daha da sıkılaştırmak isteyen SP; “Çok sayıda İsviçreli avukat ve danışman, süper zenginlerin ve despotların paralarını vergi makamlarından saklamalarına yardımcı oluyor ve böylece nüfusa ciddi zararlar veriyor” diyor ve danışmanları sürekli olarak Kara Para Aklama Yasası’na tabi olmaya çağırıyor.
İsviçre üzerindeki baskı artabilir
Kara para aklamayla mücadeleden sorumlu Federal Maliye Bakanı Ueli Maurer konuyla ilgili şu ana kadar yorum yapmadı.
“Pandora Belgeleri”nin yayınlanması ile, Kara Para Aklama Yasası‘nı uyarlaması için İsviçre üzerindeki uluslararası baskının daha da artacağı varsayılıyor. Ekonomistlere göre, bu baskı özellikle de Federal Hükümet ve Bankacılar Birliği üzerinde artacak.
Mark Pieth’e göre İsviçreli avukatların işlevleri
Basel Ceza Hukuku Profesörü Mark Pieth, İsviçre’nin belgelerde yer alan ticarette önemli bir rol oynadığını ifade ederken, özellikle de İsviçreli avukatların bu “yeraltı ekonomisi“nde organizatör olarak hareket ettiklerini dile getiriyor.
Mark Pieth’e göre İsviçreli avukatlar, banka gizliliğinin güçlü olduğu ve adli yardıma nispeten düşük bir eğilimin olduğu ülkelerde banka hesabı açan posta kutusu şirketlerini satın aldılar. Bu işleyiş ise, kara para aklama, uyuşturucu kaçakçılığı, vergi kaçakçılığı, aile ve miras hukuku kaçakçılığı için kullanıldı.
“Pandora Belgeleri” nedir?
Pandora Belgeleri, vergi cennetlerinde offshore danışmanlığı yapan 14 hukuk firmasından sızan 11 milyon 900 bini aşkın belgeyi ifade ediyor.
Yaklaşık 2,9 terabayt boyutundaki belgelerin, vergi cennetlerinde bulunan iş dünyası hakkında, bugüne kadarki en büyük veri sızıntısı olduğu belirtiliyor.
Anonim bir kaynaktan ICIJ’ye sızdırılan Pandora Belgeleri, 150 medya kuruluşunda çalışan yaklaşık 600 gazeteci tarafından araştırıldı. Dünya çapındaki bu belgelerin değerlendirilmesi iki yıl sürdü. İsviçre’de ,ICIJ’nin bir parçası olarak Tamedia grubundan gazeteciler çalışmaya dahil oldu.
Pazar günü yayınlanan “Pandora Belgeleri”, dünya çapında yüzlerce politikacı, yetkili, şirket yöneticisi ve üst düzey sporcunun varlıklarını ve değerli eşyalarını gizlemek için yıllardır vergi cennetlerine yönelik olarak finansal hizmet sağlayıcıları kullandıklarını ortaya koyuyor.
Offshore hizmetlerinden yararlananlar arasında, 35’i mevcut veya eski devlet ve hükümet başkanları dahil olmak üzere yaklaşık 100 ülkeden 330 politikacı ve yetkilinin yer aldığı söyleniyor.
Kimlerin isimleri var?
Projenin Türkiye’deki ortağı DW Türkçe’ye göre belgelerde, Türkiye’den 220’den fazla isim de yer alıyor. Bu isimler arasında Türkiye’nin yeni zenginlerinden köklü holding sahipleri, iş dünyasının önde gelen temsilcileri, sanat ve spor dünyasından kamuya mal olmuş kişiler de var.
Dünya çapında gizli ve yasadışı servetleri ortaya saçılan liderler ise şimdilik şöyle:
Ürdün Kralı II. Abdullah, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Katar Başbakanı Şeyh Hamad bin Casim bin Cabir el-Sani, Dubai Emiri ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin başbakanı Muhammed bin Raşid el-Maktum, Bahreyn’in eski Başbakanı Şeyh Halife bin Selman el Halife, Çek Cumhuriyeti Başbakanı Andrej Babis, Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, İngiltere’nin eski Başbakanı Tony Blair, Hollanda Maliye Bakanı Wopke Hoekstra, Fransa eski Maliye Bakanı ve Uluslararası Para Fonu Başkanı (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn, Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta, Kongo Devlet Başkanı Denis Sassou-Nguesso, Pakistan eski Maliye ve Gelir Bakanı Şevket Tarin, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Şili Devlet Başkanı Sebastián Piñera, Rus milyarder ve petrol patronu Gennady Timchenko, Kolombiya’nın eski devlet başkanı Andres Pastrana, Peru’nun eski Cumhurbaşkanı Pablo Kuczynski.
Belgelerde dünyaca ünlü Kolombiyalı şarkıcı Shakira, Alman top model Claudia Schiffer, müziğin efsaneleri Julio Iglesias, Ringo Starr ve Elton John gibi tanıdık isimler de yer alıyor.
