36 adet F-35A savaş uçağının İsviçre’ye maliyeti, otuz yıl üzerinden yapılan bir hesaplama ile yaklaşık 15.5 milyar frank olacak.
Federal Hükümet, Federal Parlamento‘dan F-35A’ların satın alınması için destek isteyecek.
İsviçre uçak alımı kapsamında Eurofighter ile Airbus, F/A-18 Süper Hornet ile Boeing ve Rafale ile Dassault isimli savaş uçağı üreticileri ile de görüşmeler yaptı.
Kapsamlı teknik değerlendir sonucunda F-35A’lar, 336 puanlık net bir maksimum değer elde ederlerken, F-35A uçaklarının, “etkililik”, “ürün desteği” ve “işbirliği” kriterlerinde en iyi performansı gösterdiği belirtiliyor. F-35A jetinin diğer adaylara göre belirgin teknolojik üstünlüğe sahip olduğu da söylemler arasında.
İsviçre’nin F-35A’larda karar kılınmasındaki diğer bir etken ise, bu savaş uçağı türünün hem tedarik hem de işletme açısından, diğer uçak modellerine göre ucuz olması.
F-35’lerin yüksek teknolojik kabiliyetinin, İsviçre Hava Kuvvetleri için özel bir avantaj sağlayacağı ifade ediliyor.
Savaş uçağı satın alımına karşı inisiyatif
Ordusuz bir İsviçre (Gsoa), SP ve Yeşiller, savaş uçaklarının alımına karşı çıkarlarken, buna yönelik bir halk oylaması inisiyatifi başlattılar.
Muhalifler, İsviçre’nin üretici fimaya ve ülkeye teknolojik bağımlılığı eleştiriyorlar. Veri güvenliği konusunda endişelerini dile getiren SP Federal Meclis Üyesi Priska Seiler-Graf (ZH) “Amerikan gizli servisleri her zaman kokpitte F-35 ile birlikte uçuyor” diyor.
Halk uçak alımına evet demişti
Halk 27 Eylül 2020’de, savaş uçakları alımı için yapilan bir oylamada %50,2 oranında “Evet“ demişti.
Federal Hükümet, Federal Meclis ve Senato Meclisi önümüzdeki süreçte 6 milyar frank ödeyerek, eskiyen ve 2030’lu yıllara kadar ömür biçilen savaş uçaklarının yerine yenilerinin alınmasına karar vermişti.
Yeşil ve sol partilerin desteğini alan “Askersiz bir İsviçre Grubu (GSoA)”, savaş uçaklarına ödenmesi düşünülen 6 milyar frank kararına karşı referanduma gitmişti.
İsviçre’nin komşuları tarafından saldırıya uğrama tehlikesinin bulunmadığını dillendiren komite, günümüzde savaştan öteye asıl tehlikenin doğal afetler ve bulaşıcı hastalıklardan geldiğini, asıl tedbirlerin bunlara karşı alınması gerektiğini vurguluyordu.
Federal Hükümet ise, İsviçre hava sahasının hem savaşta hem de barışta (sivil uçakların korunmasında) kendi savaş uçaklarıyla korunmasının zorunlu olduğunu belirtiyordu.
Benzer bir halk oylaması 2014 yılında da gündeme gelmişti
Federal Parlamento 2014 yılında İsviçre Hava Kuvvetleri için 22 adet JAS89 tipi Gripen savaş uçağının alınmasını kararlaştırılmış, bunun için 3,4 milyar franklık bir bütçe oluşturmuştu.
İsveçli Saab firmasından alınması planlanan uçaklar İsviçre hava savunmasını modernize etme amacı taşıyordu.
Sol siyasi partiler ve sendikalar İsviçre savunmasının savaş uçağına ihtiyaç duymadığını ileri sürerek konuyu sandığa götürmüşlerdi.
18 Mayıs 2014 tarihinde yapılan ve sandıktan çıkan oylama sonuçlarına göre, Gripen marka savaş uçaklarının alımı %53,4’lük bir oranla reddedilmişti.
