Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün puanlamasına göre, İsviçre’de yolsuzluğa karşı duyarlılık, bir önceki yila göre düşük düzeyde. CPI’ye göre eksiklikler öncelikle kara para aklamayla mücadele, özel sektördeki yolsuzluk, şirketlerin kovuşturulması ve ihbarcıların korunması alanlarında ortaya çıkıyor.
Lobicilik ve kayırmacılık en büyük sorun
İsviçre Şeffaflık Örgütü Genel Müdürü Martin Hilti konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “İsviçre, lobi faaliyetlerine ilişkin düzenlemeleri iyileştirmeli ve hâlâ yaygın olan adam kayırmacılığa karşı önlemler almalı. Yakın zamanda Biel şehrinde olduğu gibi, göç bürosu çalışanlarının para ve cinsel ilişki karşılığında oturma izni verdiğinden şüphelenilen ve suç teşkil eden yolsuzluk vakaları yaşanmaya devam ediyor” dedi.
Lobiciliğin İsviçre’de temel olarak düzenlenmediğini ifade eden Hilti’ye göre, İsviçre’deki en büyük sorun adam kayırmacılık ve buna bağlı çıkar çatışmaları.
Yolsuzluk dünya çapında yaygın olmaya devam ediyor
Bugün yayınlanan CPI 2023 raporu, yolsuzluğun dünya çapında yaygın olmaya devam ettiğini ortaya koyuyor. CPI’ye göre, incelenen ülkelerin üçte ikisinden fazlası hâlâ mümkün olan maksimum 100 puanın 50’sine bile ulaşamazeken, ortalama puan 43 civarında kaldı.
CPI raporuna göre Somali 2023’te en alt sırada yer alırken, Danimarka zirvede kaldı. İsveç, İsviçre ile birlikte altıncı sırada yer aldı.
CPI 1995 yılında, dünya çapında kamu sektöründeki yolsuzluk algısını ölçmek için küresel bir gösterge olarak başladı. Şu anda 180 ülkeyi kapsayan gösterge, ülkeler için tek tek değerlendirmeler yaparken, bu değerlendirmeler bilim ve iş dünyasından uzmanlar tarafından yapılıyor.
Hükümetler üzerinde kontrol mekanizmaları zayıflıyor
2023 Yolsuzluk Algı Endeksinde, 2016 yılından bu yana küresel çapta adalet ve hukukun üstünlüğünde gerileme yaşandığı, demokratik ülkeler dahil olmak üzere bazı ülkelerdeki otoriterleşmenin bu eğilimi güçlendirdiği kaydedildi. Hükümetler üzerindeki kontrol mekanizmalarının zayıfladığı, siyasi yelpazenin her kesiminden hükümetlerin yargı sistemlerini zayıflatma ve yurttaş haklarını kısıtlama yoluna gittiği, ayrıca Covid-19 pandemisi dahil olmak üzere karşılarındaki sınamalara karşı demokratik olmayan stratejilere bel bağladıkları kaydedildi.
Türkiye’nin sert düşüşü
Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün 2023 Yolsuzluk Algı Endeksinde Türkiye düşüş eğilimini sürdürerek 100 üzerinden 34 puana geriledi.
En “temiz” ülkenin 100 skoruyla değerlendirildiği skalada Türkiye 34 puanla 180 ülke arasında 115’inci sırada yer aldı. Türkiye’nin puanı 2014’e göre yüzde 11 ve 2018’e göre yüzde 7 oranında geriledi.
Türkiye’nin de yer aldığı Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde ortalama skor 35’e kadar düştü. Bu bölgede hukukun üstünlüğünde işlevsizlik, artan otoriterleşme ve sistematik yolsuzluğun etkili olduğuna işaret edildi. Raporda bölgede son on yılda skorunu iyileştirmeyi başaran beş ülke ve gerileyen üç ülke bulunduğu, geri kalanının durumunun aynı kaldığı kaydedildi. Gerileme kaydeden üç ülke, 35 puana gerileyen Bosna-Hersek, 34’e gerileyen Türkiye ve 18’e gerileyen Türkmenistan olarak sıralandı. Türkiye, Rusya ve Tacikistan’ın şimdiye kadarki endekslerdeki en düşük seviyelerini kaydettikleri belirtildi.
Avrupa’da da gerileme var
31 ülkenin yer aldığı Batı Avrupa ve AB grubunda ise ortalama skor 65 oldu. Bu bölge dünya çapında en iyi skora sahip olmayı sürdürmesine rağmen denge ve denetim mekanizmalarındaki zayıflama ve siyasi iradedeki erime nedeniyle gerileme kaydedildi.
Avrupa’da sadece altı ülkenin skorunda iyileşme kaydedilirken sekiz ülkede gerileme yaşandı. Daha önce iyi skora sahip olan İsveç (80), Hollanda (79), İzlanda (72) ve Birleşik Krallık’ın (71) şimdiye kadarki en düşük skorlarına geriledikleri kaydedildi. En büyük düşüşler ise Macaristan (42), Romanya (46) ve Bulgaristan’da (45) kaydedildi.
