Aşı etkili ve güvenli midir ?
İsviçre’de her aşı maddesi ruhsatlı olmalı. Bunun için güvenlik, etkinlik ve kalite ile ilgili yüksek standartları karşılamak zorundadır. İsviçre Tedavi ve Sağlık Kurumu Swissmedic COVİD-19’a karşı mRNA aşı maddesini titizlikle test edip onaylamıştır. Aşı güvenli ve etkilidir. Hâlihazırda on binlerce kişi araştırmalarda aşı maddesini almıştır. İleri yaştaki ve kronik hastalıkları olan insanlarda bile güvenlidir ve etkisini göstermektedir.
Bu aşılar onaylandığından beri yüzlerce milyon kişi bu aşıyı olmuştur. Uzmanlar aşı maddesinin güvenliğini ve etkinliğini izlemeyi halen sürdürmektedir. Aşının faydaları risklerinden daha yüksek olmalıdır ki İsviçre’de aşıya onay verilsin.
Nasıl aşı olabilirim?
Federal Hükümet bir aşılama stratejisi ve tavsiyeler hazırlamıştır. Aşılamadan kantonlar sorumludur. Şu an hangi kişi gruplarının nerede mRNA aşısı olabileceğini kantonunuzun web sitesinden veya bilgi hattından öğrenebilirsiniz. www.foph-coronavirus.ch/cantons (İngilizce). Ayrıca doktorunuza veya eczacınıza danışabilirsiniz.
Aşı kimlere tavsiye edilir?
12 yaş ve üzeri herkesin bir mRNA aşısı ile aşı olmasını tavsiye ediyoruz.
Bu tavsiye özellikle
– Koronavirüs nedeniyle ciddi tehdit altında olan kişiler (kronik hastalıkları olan, 65 yaş ve üzeri kişiler ve hamile kadınlar);
– Bunların özel ve mesleki çevresindeki yakın temas eden kişiler için geçerlidir.
Kimler aşı olmamalıdır?
mRNA COVİD-19 aşısını bu kişilere tavsiye etmiyoruz:
– Aşı maddesi bileşeninde (özellikle polietilen glikol – PEG) teyit edilmiş ciddi bir alerjisi olan insanlar.
– 12 yaşın altındaki çocuklar ve gençler. Şu ana kadar bu yaş grubundaki aşılamayla ilgili yeterli veriler bulunmamaktadır.
Lütfen bunları dikkate alınız: Yüksek ateşiniz mi var? Hasta mısınız ve kendinizi rahatsız hissediyor musunuz? O zaman aşı tarihini erteleyiniz. COVİD-19 test sonucunu mu bekliyorsunuz? Veya izolasyon ya da karantinada mısınız? O halde aşı olmayınız. Sonra da en kısa sürede aşıyı yaptırınız.
Kimler Janssen’in aşı maddesi ile aşı olmamalıdır?
Aşağıdaki kişilerin Janssen’in vektör aşısı ile Covid-19 aşısı olmalarını tavsiye etmiyoruz:
– Aşının içeriğindeki maddelerden bir tanesine karşı teyit edilmiş ağır bir alerjisi olan kişiler.
– Kapiller kaçış sendromu (Capillary-Leak-Syndroms (CLS)) geçirmiş olan kişiler.
-18 yaş altındaki gençler ve çocuklar ile hamile ve emziren kadınlar. Şimdiye dek bu aşının bu gruplardaki kullanımı ile ilgili yeterli veri bulunmamaktadır.
– Bağışıklık sistemi (bir hastalık veya bir tedavi nedeniyle) zayıf olan kişiler.
Hamileysem veya hamile kalmak istiyorsam ne yapmalıyım?
Hamile kalmayı mı planlıyorsunuz? O halde en yakın zamanda aşınızı yaptırın. Şu anda hamilesiniz ve hamile kalmadan önce henüz aşı olmadınız mı? O halde ideal olarak hamileliğin 12 haftasından itibaren aşınızı olmanızı tavsiye ediyoruz (yani 2. trimesterden itibaren). Ancak hamileliğin daha erken dönemlerinde yapılması da mümkündür.
Hamileyseniz veya hamile kalmayı planlıyorsanız ve aşı hakkında sorularınız varsa doktorunuz veya ebeniz ile konuşun.
Aşı nasıl yapılır?
Üst kolunuza bir iğne yapılacaktır.
Kaç kez aşı olmanız gerekiyor?
Genelde iki doz aşı zorunludur. İkinci aşıyı ilk aşıdan yaklaşık dört hafta sonra yaptırabilirsiniz.
Unutmayınız ki: Her iki aşıyı da yaptırın. Ancak o zaman en iyi şekilde korunursunuz. Onaylanmış bir COVİD-19 enfeksiyonunuz bulunuyorsa sadece tek doz mRNA aşısı yaptırmanız gerekli.
Aşı beni nasıl korur?
Vücudunuz COVİD-19’a karşı bir koruma oluşturur. Bu durum ikinci aşıdan yaklaşık bir veya iki hafta sonrasına kadar devam eder. Aşı bağışıklık sisteminizi güçlendirir. Vücudunuzu virüsle savaşırken destekler. Aşı koruması COVİD-19’a yakalanma riskiniz büyük oranda düşer. Güncel bilgilere göre mRNA aşıları bilinen şimdiye kadar bilinen virüs varyantlarına karşı da koruma sağlamaktadır.
Unutmayınız ki: Tam bir koruma mevcut değildir. Bazı insanlar aşıya rağmen COVİD-19’a yakalanabilir. Ancak aşı sayesinde hastalığı ağır geçirmeye karşı önemli ölçüde korunmuş olursunuz. Bu sebeple COVİD-19 semptomları gösteriyorsanız mutlaka test yaptırın. Aşının nasıl çalıştığına dair ayrıntılı bilgileri burada bulabilirsiniz: www.bag-coronavirus.ch/mma (İngilizce)
Aşının koruma süresi ne kadar?
Uzmanlar aşının ne kadar süre koruduğunu araştırmaktadırlar. Mevcut araştırmalara göre, hastalığı ağır şekilde geçirmeye karşı korumanın en az on iki ay sürmesi beklenmektedir. Ağır hastalık seyrine karşı korumanın azaldığına dair şu anda hiçbir bilgi yoktur. Daha sonra tekrar bir aşı yapılması gerekebilir.
Aşıdan dolayı COVİD-19’a yakalanabilir miyim?
Hayır. Aşıdan dolayı COVİD-19’a yakalanmazsınız. Aşı maddesinde koronavirüsler yoktur.
COVİD-19 enfeksiyonu geçirdiysem yine de aşı olmalı mıyım?
Aşı olmak, COVİD-19 olduysanız da mantıklıdır. Genel olarak enfeksiyondan sonra bir süre boyunca yeni bir enfeksiyondan korunursunuz. Bu sürenin ne kadar olduğu bilinmiyor. Ancak aşı olan kişilerin hastalığı geçiren kişilere göre daha iyi korunduğuna dair bazı bulgular vardır. Bu nedenle uzun süreli ve etkili bir koruma sağlaması için aşı yapılmasını öneriyoruz.
Mümkünse hastalığı geçirdikten sonraki 3 ay içerisinde aşınızı yaptırın. Onaylanmış bir Koronavirüs enfeksiyonundan dört hafta sonra, bir doz aşı olmak yeterlidir. İkinci dozu yaptırmayabilirsiniz.
Yüksek risk grubundakiler için istisnalar olabilir; lütfen doktorunuza danışın.
Yan etkileri var mı?
Her aşıda yan etkiler olabilir. Genelde bunlar zayıf ve yaygın görülen etkilerdir ve çabuk geçerler. Çok nadir durumda ciddi yan etkiler görülmüştür. mRNA-COVİD-19 aşısından hemen sonra bazı kişiler ağır alerjik reaksiyonlar yaşamıştır. Çok nadir durumlarda aşıdan sonraki 14 gün içerisinde kalp kasında veya kalp kapakçığında enfeksiyonlar gözlenmiş ancak bunlar çoğunlukla hafif seyretmiş ve rahat bir şekilde tedavi edilebilmiştir. Aşı ile bağlantısı şu anda mümkün olarak değerlendirilmektedir. Ancak bu tür enfeksiyonlar bir koronavirüs enfeksiyonunda, aşı sonrası ile kıyaslandığında çok daha sık görülmektedir.
Bunun dışında, şu ana kadar ciddi yan etkilerle ilgili anormallik yoktur. Bu gibi yan etkiler aşıdan sonraki birkaç ay içinde beklenir. Uzmanlar olası belirtileri yakından takip etmektedir.
Hangi yan etkiler mümkündür?
– İğne yapılan yer kızarır, ağrı yapar veya şişer.
– Başağrısı
– Yorgunluk
– Kas ve eklem ağrıları
– Titreme, ateş hissi veya hafif ateş gibi genel semptomlar
Bu yan etkiler aşılardan sonra sıklıkla görülür. Bunlar vücudun aşı korumasını geliştirdiğini gösterir. Yani ılımlı biçimde iyiye işarettir. Aşılamaya bağlı alerjik bir reaksiyonda örneğin şişlik, kızarıklık, kaşıntı veya nefes darlığı meydana gelir. Bir kalp kası enfeksiyonunun tipik semptomları göğüs ağrısı, nefes darlığı ve çarpıntıdır. Bu gibi semptomlarda derhal doktorunuza başvurun.
Yan etkiler ne kadar sürebilir?
Yan etkiler genellikle birkaç gün içinde geçer. Bir haftadan sonra halen yan etkileriniz mi var? Kötüye mi gidiyorlar? Ya da endişeli misiniz? O zaman doktorunuzla görüşün.
Aşı oldum. Başka insanlara COVİD-19 bulaştırabilir miyim?
Aşılarınız tamamlandıktan sonra koronavirüs ile enfekte olma riskiniz, dolayısıyla da hastalığın başkalarına aktarılması riski belirgin ölçüde azalmış olur. Ancak aşı %100 koruma sağlamaz.
Lütfen bunları dikkate alınız: Hijyen ve davranış kurallarına uymaya ve zorunlu olan yerlerde maske takmaya devam ediniz. Ancak: Eğer gerekli doz aşılarınızı yaptırdıysanız, diğer tam aşılı kişilerle yaptığınız özel görüşmelerde sosyal mesafe kuralını dikkate almak zorunda değilsiniz. Testi pozitif çıkan biriyle yakın temastan sonra karantinaya girmenize gerek yoktur. Ve birçok sınır kapılarındaki sağlık önleminden muafsınız.
Aşıyı kim öder?
Sizin için aşı ücretsizdir. Sağlık sigorta kurumu aşının bir bölümünü öder. Geri kalanını federal hükümet ve kantonlar ödemektedir.
Aşı isteğe bağlı mı?
Evet. İsviçre’deki aşılar isteğe bağlıdır. Bir aşı zorunluluğu öngörülmez.
Daha fazla bilgiyi nerede bulabilirsiniz?
COVİD-19 aşısı ile ilgili daha fazla bilgiyi BAG web sitesinde bulabilirsiniz: www.foph-coronavirus.ch/vaccination (İngilizce) Veya doktorunuza danışın.
Bu bilgiler 27.10.2021 tarihinde güncellenmiştir.
