Kimler çalışmaya devam edebilir?
İsviçre’de temel olarak, işveren kabul ettiği sürece herkes çalışmaya devam edebilir.
Emeklilik fonu ne olacak?
İsviçre’de emeklilik ile ilgili tek tip bir düzenleme bulunmuyor. Her emeklilik fonu, normal emeklilik yaşına ulaştıktan sonra emekli maaşınızı ertelemenize izin vermiyor. Bir fon, emekli aylığının normal emeklilik yaşının ötesine ertelenmesine izin veriyorsa, fona normal şekilde ödeme yapılmaya devam edilebilir.
2024’ten itibaren İsviçre’de “AHV 21” reformu yürürlüğe girecek. O zaman tüm emeklilik fonları emekli maaşının ertelenmesine izin verebilir.
Normal bir şekilde emekli olan ve daha sonra işe geri dönen bir kimse, halihazırda emeklilik fonundan para çektiği için yeni bir emeklilik sigortasına sahip olamayacak.
Emekli sandığına ödeme yapmaya devam edersem daha fazla yardım alır mıyım?
Evet. Çünkü emeklilik fonları, paranın faiz getirmesi dışında bir kumbara gibi çalışır. Daha uzun süre çalışanlar ve düzenli olarak emeklilik fonuna ödeme yapmaya devam edenler daha fazla para biriktirir ve daha sonra daha yüksek emeklilik maaşı alırlar.
Yarı zamanlı bir iş için nasıl olur?
Emekli sandığına katkıda bulunabilmek için yılda en az 22.050 frank kazanmanız gerekir. Normal emeklilik yaşının ötesinde çalışmaya devam ederseniz ve daha az kazanırsanız, daha fazla katkı yapamazsınız ve emeklilik fonu yardımlarını almanız gerekir.
AHV’ye ne olur?
Çalışmaya devam eden herkes AHV’yi erteleyebilir. 2024’ten itibaren AHV emekli maaşını bir yıldan daha kısa bir süre için ertelemek mümkün olabilecek. Bununla birlikte, AHV’nin çekilmesi, normal emeklilik yaşından sonra en fazla beş yıl ertelenebilir. O sırada hala çalışan herkes AHV’yi almaya devam etmelidir.
Peki ya 3. Sütun?
Üçüncü Sütun emeklilik sigortası, hala çalışıyor olsanız da olmasanız da, normal emeklilik yaşından en erken beş yıl önce alınabilir. Çalışmaya devam ederseniz, 3. Sütun’dan beş yıllığına ayrılabilirsiniz. Bundan sonra paranızı çekmeniz gerekir.
Kaza ve hastalığa karşı hala sigortalı mıyım?
Evet, normal emeklilik yaşından sonra çalışmaya devam ederseniz, günlük hastalık parası ve kaza sigortası uygulanmaya devam eder. Ancak kaza sigortası için haftada en az sekiz saat çalışmak zorundasınız. Koşullar işverene bağlı olarak değişebilir. Sağlık sigortası özel olarak ödenmeye devam ediyor.
Çocuk ödenekleri devam eder mi?
Evet. Çocuk ödenekleri korunur.
65 yaşından sonra çalışmaya devam etmek istiyorum. Buna hakkım var mı?
İş sözleşmesinde açıkça belirtilmediği sürece çalışamazsınız. Bir iş sözleşmesi genellikle normal emeklilik yaşına ulaşıldığında sona erer. Bundan sonra çalışmaya devam etmek istiyorsanız, işverenin onayına ihtiyacınız var.
Maaş kayıplarını kabul etmek zorunda mıyım?
Daha önce olduğu gibi, aynı işi yapan herkes aynı ücreti almalı. Ama bunun için işverenle bir müzakere yürütmeniz gerekir.
Çalışabileceğim maksimum süre nedir?
Üst yaş sınırı bulunmuyor. İşveren kabul ettiği, fiziksel ve zihinsel olarak da mümkün olduğu sürece 100 yaşına kadar da çalışabilirsiniz.
69 yaşında işten çıkarılırsam, işsizlik parası alma hakkım olur mu?
Hayır. İşten çıkarılma durumunda, daha önce çekmediyseniz, AHV emekli maaşınızı, emeklilik fonu yardımlarınızı ve 3. Sütun’daki parayı normal şekilde alırsınız.
Normal emeklilik yaşını geçtikten sonra çalışmayı ne zaman düşünmeliyim?
Ne kadar erken o kadar iyi. İşverenler bununla ilgili bir organize planlayabilmelidirler. Bunu, emekli olmadan birkaç yıl önce işvereninizle konuşmanızda fayda var.
Emekliyim ama tekrar çalışmak istiyorum. Nelere dikkat etmeliyim?
Halihazırda emekli olan herkes bir AHV emekli maaşı ve emeklilik fonu yardımı alır. Tekrar çalışmaya başlarsanız, bu yardımları almaya devam edeceksiniz. Yeni maaş bu nedenle mali bir ikramiyedir. Ancak aylık ücretiniz 1.400 frankı aşarsa yeniden AHV’ye ödeme yapmanız gerekir. Çünkü çalışan herkes AHV’ye ödeme yapmak zorundadırlar.
