Derya Özgül

İsviçre’de malulen emeklilik ve işleyişi

derya ozgul, www.haberpodium.ch

Derya Özgül, LL.M.

Hukukçu

d.ozgul@adconsultancy.ch

www.adconsultancy.ch

 

 

İsviçre’de 1960 yılından bu yana var olan bir sigorta türü olan Malulen Emeklilik Sigortası, birçok kez revizyonlardan geçirilip değiştirilirken, birkaç yıldır sabit duruyor gibi. Son revizyonlardan sonra, prensip olarak malulen emeklileri daha çok iş hayatına dahil etme gibi bir politika yürütülüyor. Ödeneklerin ise en son aşamada yapıldığı görülüyor. Bu konuda en çok yöneltilen sorulardan biri; “Malulen emeklilik hakkım var mı?“ şeklinde.

Evet, İsviçre’de yaşayan veya çalışan her bireyin malulen emeklilik hakkı bulunuyor. Ayrıca yurtdışında ikâmet eden İsviçre veya Avrupa Birliği ülkeleri vatandaşları, İsviçre’de sigorta primi ödedikleri takdirde bu emeklilik hakkından yararlanabiliyorlar.

Sigorta primlerini en az üç yıl ödeyen bir kişi, sağlık nedenlerinden dolayı yaptığı işi (ücretli olması şart değil) kısmen veya tamamen yapamıyorsa ya da engelleniyorsa, kişinin ödenek alma hakkı bulunuyor. Bu engelin fiziksel, psikolojik veya zihinsel olması fark teşkil etmediği gibi, engelin doğuştan ya da sonradan oluşması da fark etmiyor.

Engelli bir insanın kendi geçimini kısmen veya tamamen kendisinin karşılaması ve böylelikle kendi gücüyle bağımsız bir şekilde geçinmesi günümüzün asıl hedefi. Bunu teşvik edecek olan birçok program bulunuyor. Sağlık sorunlarını önlemek veya sorunlara erken müdahale etmek en önemli konular iken, iş hayatına uyumu yeniden sağlamak amacı ile, rehabilitasyon önlemleri de alınabiliyor.

Isvicre'de malulen emeklilik

Malulen emeklilik hakkı ve ödenekler

Malulen emeklilik hakkı, önce erken müdahale, daha sonra da rehabilitasyon önlemleri ile istenen sonuçlara varılmazsa ortaya çıkıyor. Uygulama, bir yıl boyunca en az % 40 iş göremez (doktor raporu ile) olunduktan sonra, ikinci yılda en az % 40 iş görürü (sigorta raporu) öngörüyor. Ödenekler ise, en az % 40 engellilik durumunda yapılıyor. % 40 emeklilik durumunda, kişiye normal emeklilik maaşının % 25’ine denk gelen bir ödeme yapılıyor.

% 50 engelde, % 50 ödenek, % 60 engelde, % 75 ödenek, en az yüzde 70 engelde ise % 100 ödenek alınabiliyor. Burada, normal şartlarda çalışılırken alınan maaş esas alınıyor.

Burada bir parantez açalım; 20 yaşından sonra İsviçre’ye gelen bireyler için, her eksik ödeme yılından dolayı en az 1/44 kesinti yapılıyor.

Herhangi bir sağlık sorunundan dolayı kendinizi iş yapamaz olarak görüyorsanız, önce bir uzman doktora görünüp iş göremezliğinizin uzun süreli olup olmadığını netleştirin. Doktorunuz malulen emekliliğe başvurmanızı önerirse, başvuru yapılabilir. Bu durumda sigortanın başvurunuzu karara bağlaması altı aydan iki yıla kadar sürebilir.

Sigortadan herhangi bir olumsuz karar geldiğinde, karara 30 gün içerisinde itiraz etme hakkınız bulunuyor. Gelecek olan olumsuz kararlara sürekli olarak itiraz etmekte fayda var.

Aynı şekilde yüksek yüzdeliklerle emekliliğiniz tespit edilmiş, daha sonra da emeklilik yüzdeliğiniz düşürüldüyse, buna itiraz hakkınız bulunuyor. Bazı durumlarda kurum adına çalışan herhangi bir doktor, sizi muayene bile etmeden hakkınızda karar verebiliyor. Bu prosedürün iyi izlenmesi önemli. Kabul edilemez bir durum ortaya çıktığında, haklarınızı hukuki yollardan aramanızda fayda var.

 

Not: İsviçre’de, hukuki konularda danışmanlık hizmetinden faydalanmak isteyenler yukardaki mail adresimden bana ulaşabilirler. Ayrıca Türkiye ile, tanıma/tenfiz davaları, tapu dava işlemleri, tebligat, vekâlet işlemi vs. türünden herhangi bir hukuki süreç içerisine giren ya da Türkiye’de hukuki takip yaptırmak isteyen okuyucularımız da iletişime geçebilirler.

Etiketler

İlgili Makaleler

24 Yorum

  1. İsviçre Zürich te 6 yıldır yaşıyorum.
    %50Çalışıyorum.
    Genel sağlık sorunlarım nedeniyle % 50
    Malülen emekli olmamı öngördüler fakat ben kabul etmiyorum.
    %50 Emeklilik geliri bir anlam da sosyal yatdım mı sayılıyor. B oturumum var.
    Ben sosyal yardım almadan yaşamak isyiyorum.
    Kabul etmelimiyim Maplülen % 50 Emekliliği.?
    Bilgi vermenizi rica ederim nasıl bir yol izlemeliyim.
    Saygılarımla.
    Arzu işik

      1. Merhaba,Türk Vatandaşiyim 1962 doğumluyum 1990 yilina Almanya yada ikamet aldim, 2000 2015 yillarinda Almanyada calistim bu arad Akciger amiyatlari oldum KURA gittim Almanya %50 li surekli iş görmemezlik tanidi resmi belgelerim var,kismende calistim.
        2015 te Turk Vatandasi isvicre ikametli biriyle evlendim şu an %20 kismen calişiyorum,daha önceden yaşadigim hastaliklar fazlasiyla devam etti,IVA emeklisi icin müracaat ettim.ev Dr.larim calisamaz raporum var.
        Bern de IHV görüşmelerim sonrasi,Basele havale ettiler 10 ay sonrasinda Cenevrecen yazili aldim Senin Yurt dışında sigortali durumlarini araştirmak istiyoruz,bize onay verirmisin? Gelen yazili belgeyi imzaladim ilgili adrese gönderdim 15 Ağustos 2021 bu gune kadar cevab alamadim,bana cevab verirmisiniz.Tesekurler.
        Not:Eşim Ergenzung AHV emeklisidir Almanyada tedavi ve %50 iş görmemezli belgelerimi vetdim

    1. Malulen emekliler ekyardım alma hakkına sahiplermi?
      Halen çalışamaz durum daysa ne yapa bilir .
      Selamlar
      Hülya gür

  2. İsviçrede yaşıyorum %100 de 100 malulen emekliyim gidip Türkiye’de yaşamak istiyorum burdan ilişkimi kesmek istiyorum bana bu konuda yardımcı olursanız sevinirim teşekkürler

    1. Merhabalar benim sorum 42 yaşındayım %100 emeklilik hakkı tanındı bana 12 diğeri sekiz yaşında iki çocuğum var fakat şöyle bir durum var ailemin bağlanması 2 veya 3ay sürecekmiş eşim ve çocuklar Türkiye’de bulunup çocuklarım orada okumak istiyor bu durumda kesinti olur mu veya onların oturumu ile alakalı bir sıkıntı doğar mı ayrıca sigortaları ödenir mi onlardan dolayı ödenek alır mıyım en nihayetinde onların ihtiyaçlarını benim karşılamam gerekiyor bir de ben çalışırken hastalık oldu hastalıktan dolayı iş yeri sigortasından iki yıl ödenek aldım ödeneği aldığım Sonay bana emeklilik geldi ne kadar ödenek alabilirim toplamda 13 yıldır buradayım 6.veya 7 yıl çalışmışlığım vardır teşekkür ederim

  3. Merhaba Derya Hanim,
    Kanton Schwyz de yasiyorum. Ismim Dervis Coskun. 10.07.1973 Türkiye dogumluyum. Almanya vatandasiyim. Isvicre de C kimligim var ve 2006 yilindan beri Isvicrede yasiyorum. 2006 yilindan bu güne kadar da hep %100 calistim.
    12 yildir Ülseratif Kolit hastasiyim. Bu yillar icinde defalarca agir ataklar gecirdim. Kortizon icerikli cok agir ilaclara bagimli haldeyim. Son 7 aydir Simponi ignesi (ayda bir) yapiliyor. Bu Kronik rahatsizligimdan ve kullanmak zorunda oldugum ilaclardan da dolayi ayrica bircok ek rahatsizliklar da yasiyorum. (Bas agrilari, yorgunluk, eklem rahtsizliklari, göz ve görme problemleri, psikolojik problemler, tovalete bagimlilik, ishal, Hemoroid, Fissur, sosyal yasam kisitlanmasi, nefes alma ve uyku problemleri gibi…)
    Eklem iltihabi problemleri icin düzenli Terapi aliyorum.
    Ayrica 10 yildir Kronik Sinüsit hastasiyim bu 10 yil icerisinde 6 defa ameliyat oldum. sürekli burun tümörü ve burun Polipleri olusuyor. 10 yildir düzenli kontrol altindayim. Bir tehlikeli tümör ya da Polip büyümesi olustugunda ameliyat oluyorum ve Sinüsitim sürekli ataklar halinde ilaca bagimli yasiyorum.
    Ücüncü olarak son bir yildir Reflüx teshisi konuldu ve bunun icin de sürekli ilac kullanmam gerekiyor. bu rahatsizliktan dolayi da nefes alma nöbetleri disinda baska agir semptomlar yasiyorum.
    Ayrica yaklasik 1 yildir sadece nefes alma cihazi ve maskesi (CPAP Atemgerät) ile uyuyabiliyorum. Neredeyse tamamen ilaclara bagimli bir yasam sürüyorum. bunlarin tamami ev doktorumda kayit altinda ve ev doktorum bana 10 aydir %80 calisamaz raporu veriyor. 1 Yila yakin zamandir IV Malulen emeklilige basvurdum. Benimle birkac görüsme yapildi fakat halen bir sonuc aciklanmadi.
    Bu konuda bana yardimci olur musunuz? bu rahatsizliklarimdan dolayi malülen emekli olabilir miyim? Bir Avukat tutmali miyim? Normal malulen emeklilik prosedürü nasil isliyor?
    Teskkürler.

    1. Merhaba Derviş bey

      IV prosedürleri yaklaşık 2 yıl sürmekte, şu aşamada avukat tutmanıza gerek yok diye düşünüyorum. Kendiniz ara ara, dosya altı olmaması için, prosedürün ne aşamada olduğunu sorabilirsiniz, Alman vatandaşı olmanızdan kaynaklı, dil sorunu yaşamıyacağınızı tahmin ediyorum.

      1. Merhaba iyi akşamlar. Birden fazla kronik ve süregen hastalıklarım var. Romatit artrit,ileri evre periferik arter alt ekstremite ve üst ekstremite mevcut,asen aort ve kalp kapakçığında triskupit yetersizliği ve crohn , primer biliyer kolanjit tedavisi görüyorum. 3 yıldır İsviçre’deyim B oturum var malulen emeklilik başvuru yapıldı ve emeklilik hakkım var mı prosedür gereği ne kadar sürer bu konuda bilgi verirseniz sevinirim sevgi ve saygılarımla

  4. Merhabalar. Sağlık olarak retina bozukluğu, bir kolumu %50 hareket kaybı, depresyon ve belde eklem aralıklarında daralma sorunlarım var. Aynı zamanda diyabet tip 2 hastasıyım. Bu koşullarda emeklilik hakkı elde edebilirmiyim. Saygılarımla

    1. Merhaba, 2019 yılı Mayıs ayında isviçreye yerleştim. B oturumum var ve 01 Temmuz 2019 yılında çalışmaya başladım. Haziran 2020 yılında aort damarım aşırı büyük göründü ve kalp kapakçığım değişimi için çalışamadım. 01 Ekim 2020 de açık kalp ameliyatı oldum aort damarım ve kalp kapakçığı değişti. Şu anda psikolojik anksiyete ve panik atak tedavisi görüyorum. Swica ödemelerimi yapıyor. Siz ce bundan sonra ki süreçte emekli mi edilirim?

      1. Merhabalar. Türkiyede 9 yıl Avusturyada 9 yıl calıstım. Şuan isviçrede 7 yıldır çalışmaktayım. Tek gözüm çocukluğumdan beri görmüyor ve ben bunu hep gizleyerek çalıştım. Tek göz görmeme engeli %32 heyet raporu veriliyormuş. Şuan belimde 3 fıtık cıktı ve çalışırken zorlamaya başladım. Malulen emekli olmak için en az %40 iş kaybı gerekiyor ve benim tahminim ben bu kotayı dolduruyorum. Benim sorum şu
        Malulen emeklilikte %40 iş göremez raporu olursa tam maaşın 4/1 maaş olarak verilir deniyor. Burda bahsi geçen tam maaştan kasıt nedir. Ben iş yerinden çalıştığım maaş mı yoksa yıllardır ödeyip hakkettiğim primlerime denk gelen emekli maaş mı oluyor. Kolaylıklar dilerim selamlar

  5. Merhaba, 2019 yılında isviçreye yerleştim. B oturumum var ve 01 Temmuz 2019 yılında çalışmaya başladım. Haziran 2020 yılında aort damarım aşırı büyük göründü ve kalp kapakçığım değişimi için çalışamadım. 01 Ekim 2020 de açık kalp ameliyatı oldum aort damarım ve kalp kapakçığı değişti. Şu anda Swica ödemelerimi yapıyor. Siz ce bundan sonra ki süreçte emekli mi edilirim?

  6. Merhaba derya hanim Ben metin 57yasindayim 18 yildir 100 yüz malülen emekliyim hic bir yerden yardim almiyorum ve cok büyük saglik sorun um var türkiyeye dönmek istersem mümkünmu sartlar neler dir tskler

  7. Oncelkle merhaba.37 yasindayim Gecen yilin aralik ayinda aort ve kalp kapakcigi ameliyati oldum. Plastik damar ve mekanik kalp kapakcigi taktilar,ameliyattan 1 hafta sonra beynimde kan pihtilasmasi oldu, gecici hafiza kaybi,halusinasyon yasadim. Hafizam hala tam olarak yerine gelmedigini her gecen gun olaylarla karsilastikca anliyorum. Kendimi gucsuz,sinirli,ve depresif hissediyorum. Kullandigim ilaclar,ve kalpteki mudahaleden oturu antidepresif terapi kullanamiyorum. Ameliyat sonrasi takatim geri gelmedi,uc ay rehabilitasyon surecini tamamladim ve o surec icinde tansiyon yukseldi ve tekrar tansiyon ilaclari kullanmaya baslamak zorunda kaldim. Geceleri panik icinde uyaniyorum ve tekrar uyumam saatleri buluyor bazen uyuyamiyorum. Hastane mevcut durumum hakkinda,calisabilirlik raporu vermiyor. Malulen emeklilik ihtimali var mi, yoksa bile calisma orani ne kadar olmali? Tesekkur ederim.

  8. Merhabalar isvicreden ikamet ediyom . Mahlulen emekliyim on yıl kadardır erken emekliyim . 65 yaşında normal emekli oluyorum emekli olduktan sonra panson kasamı alabilirmiyim saygılar

  9. Merhaba hem 65 yaşı doldurup normal maas alan kisi ayni zamanda kaza sonucu malulen mekli maaşı alınabilir bir maas500 frank normal maaş 1500 frak toplamda 2000 frank maas alabilirmi

  10. merhaba benim sorum isvicrede malulen emekli olan daha sonra turkiyede vefat eden kisinin eşi nekadar aylik alir 2023 de

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu
Kapalı
Kapalı