İsviçre‘de buzul erimesi tehlikesi
3 Temmuz'da İtalya'nın Marmolada bölgesinde buzul kayması olmuş, 11 kişi hayatını kaybetmişti. Marmolada felaketinin nedenleri henüz kesin olarak bilinmezken tahminler, küresel ısınmanın bir sonucu olarak buzulların giderek daha hızlı eridiği yönünde. Buzulların erimesi konusu İsviçre’de de gündemde.
İsviçre’de toplamda yaklaşık 1400 buzul bulunuyor. Bunların altmışı “tehlikeli“ kategorisinde yer alırken, bu buzullar vadilerdeki trafik yolları veya yerleşim alanları için tehdit oluşturuyor.
Analizlere göre bu tehlikeli buzulların çoğu, yüksek dağlara ev sahipliği yapan Wallis Kantonu‘nda bulunuyor.
Buzulların gelişimini takip eden uzmanlar, yaz aylarında görülen yüksek sıcaklıklardan dolayı endişeliler. 2022 yılının kış aylarında İsviçre Alpleri’nde neredeyse hiç kar yoktu. İlkbaharda neredeyse hiç yağış da olmazken, yaz aylarındaki sıcaklar oldukça erken bastı.
Yapılan analizlere göre, buzul erimesi nedeniyle İsviçre‘de son on yılda 180 yeni buzul gölü de oluştu.
Karayolları, demiryolu hatları ve köyler için tehlike
İsviçre buzul ölçüm ağı GLAMOS, dünyanın en eski ve en güçlü ölçüm ağlarından biri olarak biliniyor. İlk buzul ölçümleri 1874’e kadar uzanan GLAMOS ağı, 176 Alp buzulunda uzun vadeli değişiklikleri sistematik olarak izliyor ve belgeliyor. GLAMOS‘un temel görevi, buzulların alan, uzunluk ve kütle dengesini ölçmek.
Bu rutin izlemeye ek olarak, kantonlar da tehlikeli buzulları izliyorlar. İzlemeler kapsamında riskli olan bazı buzullar yılda bir kez yerinde inceleniyor.
Buzul bilimciler, gelişmeleri izlemek ve kaydetmek için en son teknolojileri kullanırlarken, bu kapsamda yüksek çözünürlüklü kameralardan, radar cihazlarından, akustik sensörlerden, buz titreşim dedektörlerinden ve uydu görüntülerinden de yararlanıyorlar.
Buzul kopuşunu tahmin etmek zor
İsviçre dünyanın en eski ve en iyi buzul izleme ağlarından birine sahip olmasına rağmen, herhangi bir buzul kopuşunun tahmini çoğu zaman mümkün olamıyor.
1965 yılında, Allalın’den ayrılan buzul parçaları, Mattmark Barajı şantiyesini adeta yerin altına gömmüştü. İsviçre’nin en kötü feleketlerinden biri olan bu buzul kaymasından 56 İtalyan kökenli işçi de dahil olmak üzere 88 kişi hayatını kaybetmişti
Uyarı
Uzmanlar, erime nedeniyle buzulların her an kopabileceğinden yola çıkarak dağcılar için risklerin göz ardı edilemeyeceğini ifade ediyorlar ve yazın en sıcak günlerinde dağlara çıkmaktan kaçınılması gerektiği uyarısında bulunuyorlar.
