RSF tarafından yapılan açıklamaya göre, İsviçre’deki boşlukları ortaya çıkaran yasal ortam, bu sıralamada etkili oldu.
Siyasi ortamın elverişli olduğu İsviçre buna rağmen, medya calışanları için güvenli bir ülke olmaya devam ediyor. RSF’ye göre 14. sırada yer alan İsviçre, 2016’dan bu yana sıralamada ilk ona girdikten sonra, basın özgürlüğünün durumunun “oldukça iyi” olarak değerlendirildiği ülkelerden biri.
RSF’nin basın özgürlüğü sıralamasının en üstünde Norveç, Danimarka ve İsveç yer aldı. İlk ona giren diğer ülkeler şöyle sıralandı; Estonya, Finlandiya, İrlanda, Portekiz, Kosta Rika, Litvanya ve Lihtenştayn.
Avrupa ülklerinden Almanya 16’ncı, İngiltere 24’üncü, Fransa 26’ncı, Hollanda 28’inci, Avusturya 31’inci, İtalya 58’inci sıralarda yer aldı.
Türkiye 149’uncu sırada
Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi‘nde 2005 yılında 98’inci sırada yer alan Türkiye, Avrupa Birliği reform süreciyle çelişen bir biçimde listedeki yerini giderek kaybetmiş; haberciliğe dönük yoğun ve çeşitli baskılar nedeniyle 2010 yılında 138, 2015’te 149, 2020’de 154’üncülüğe gerilemişti.
Geçen yıl, yakınındaki ülkelerdeki kötü gidiş nedeniyle listede bir sıra öne çıkan Türkiye, son bir yılda ise gazetecilere yönelik şiddete karşı yapılan kitlesel eylemler, hak aramalarda yaşanan kimi kazanımlar, “baskıda aşırıya kaçıldığı” görüşüyle bazı mahkemelerden çıkan olumlu kararlar ve gazetecilere dönük tutuklamaların azalma göstermesi sayesinde 149’uncu oldu.
Medya özgürlüğü durumunun “çok kötü” kategorisindeki RSF Endeksi’nde, Myanmar (176), Çin (175), Türkmenistan (177), İran (178), Eritre (179) ve Kuzey Kore (180) son sıralardaki ülkeler oldu.
Basın Özgürlüğü Endeksi nasıl hazırlanıyor?
RSF Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 180 ülke değerlendirmeye alınıyor. Çeşitli indikatörler kullanılarak, gazetecilere ve medyaya yönelik ihlaller niceliksel hesaplamaya dönüştürülüyor. Çalışmanın ikinci ayağında, RSF’nin seçtiği, gazeteciler, akademisyenler ve insan hakları savunucularından oluşan yüzlerce medya özgürlüğü uzmanının 123 soruya verdiği yanıtları temel alan niteliksel bir araştırma yapılıyor.
Basın Özgürlüğü Endeksi’nin alt kategorilerinde, her ülkede gazetecilerin ve medyanın politik durumu, yasal durumu, ekonomik durumu, sosyal durumu ve güvenlik durumu incelenerek 0-100 puan arasında bir değerlendirme puanı hesaplanıyor. Bu kategorilerden elde edilen ortalama puan, ülke sıralamasını ortaya çıkarıyor. Basın özgürlüğünde en iyi puan 100, en kötü puan 0 kabul ediliyor.