2017 yılında elektronik sigara
Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
Bern Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
Kardiyoloji Bölümü Öğretim Üyesi
Dünya Sağlık Örgütü ve pek çok uzman, orta ve uzun vadeli zararları henüz yayınlarla belirlenmemiş olan e-sigaranın, tütün sigarası bağımlılığı mücadelesinde önerilmemesi görüşündeler.
E-sigara içiminin tütün sigarası içiciliğinden en önemli farkı, tütünün yokluğu ve buna bağlı olarak tütün yanması ile oluşan zararlı dumanın enhale (içe çekilmemesi) edilmemesidir. Bu yüzdendir ki, bugünün kısa vadeli bilgileri ışığında, tütün enhalasyonu ile arttığı bilinen kalp damar hastalıklarının, bazı kanser ve akciğer hastalıklarının, daha az görülebileceği düşünülmektedir.
Elektronik sigaralar pil, rezervuar, püskürtücü, buharlaştırılan sıvı ve sensörlü olan ağızlıktan (sensör püskürtmeyi regüle eder) oluşur.
İsviçre`de kartuşun sadece nikotin içermeyen formları için satış izni vardır. İnternet üzerinden nikotinli kartuş siparişi dünyanın her yerden mümkündür.
E-sigara’nın etkileri
– E-sigara kısa vadede ağızda kuruluk, başağrısı, nefes darlığı, öksürük ve kan basıncında yükselme gibi etkiler yapabilir.
– Saf olmayan glycerol enhale edilirse (içe çekilirse) akciğer yangısına sebep olabilir.
– Teknik arızalar neticesinde, nikotinli sıvıların deri ve ağız mükozası ile teması tahrişe ya da olası patlamalar neticesi yaralanmalar olabilir.
– Kaza ile, özellikle küçük çocukların eline geçen nikotinli sıvıların içilmesi tehlikeli nikotin zehirlenmesine sebep olabilir.
– İçeriğindeki diacyl, formaldehyd gibi kanser yapıcı kimyasalar nedeniyle akciğer kanserine sebep olabilir.
Yeni bir endüstri
Batı ülkelerinde sigara satışının gerilemesiyle, e-sigara bu endüstri için yeni ve cazip bir pazar oluşturmuştur. Renkli ve hoş kokulu olan e-sigaralar çocukların ve gençlerin nikotin bağımlılığına geçiş risklerini azımsanmayacak derecede arttımaktadır.
Araştırmalar
E-sigara içicilerinin orta ve uzun vadeli riskleri konusunda henüz elimizde yeterince bilgi ve yayın yoktur. Unutulmamalıdır ki, nikotin içeren e-sigaralar da kişiyi nikotin bağımlısı yapabilmektedir. Bu risk özellikle tütün sigarası içicisi olmayan gençlerde gözardı edilmemelidir. Sigara bağımlılığı ile mücadele eden uzmanlar e-sigara desteğinin gerekliliği konusunda hemfikir değiller.
Uzmanların bazıları e-sigarayı tütün sigarasından kurtulma ve buna bağlı potansiyel sağlık risklerini azaltmada yardımcı olabileceğini düşünüyorlarken, bazıları da e-sigaranın nikotin bağımlılığına geçişte ilk basamak olabileceği kaygısını taşımaktadırlar. Böylelikle e-sigara ile, sigara içiciliğinin toplumda yeniden kabul edilebilir duruma getirilebileceği endişesini duymaktadırlar.
Şu an için e-sigaranın sigara bağımlılığından kurtulmada etkili olduğunu gösteren çok az randomize araştırma/ yayın mevcuttur. Konu uzmanlar arasında henüz tartışmalıdır. Elimizde var olan ilk araştırmalar, e-sigaranın şu an için sigara bırakmada kullandığımız diğer yardımcı yöntemlere/ilaçlara (Bupropion, Varenciline, sigara mücadele kursları) kıyasla üstünlüğunü ya da eşdeğerliğini gösterememiştir.
Önlemler
E-sigaranın her koşulda özel denetimi olmalıdır. Kalite normları belirlenip kartuşun içindeki sıvının içeriği ve içindeki nikotinin üst sınırı belirlenmelidir. E-sigara paketleri üzerinde “e-sigaraya bağlı riskler görülebilir“ şeklinde uyarı yazılmalıdır.
E-sigara gençler için tütün sigarası içiciliğine ilk basamak olabileceğinden, her türlü özendirici reklamdan kesinlikle kaçınılmalıdır. Dünya Sağlık Örgütü’nün de önerdiği gibi, uzmanlar orta ve uzun vadeli zararları henüz yayınlarla belirlenmemiş olan e-sigarayı tütün sigarası bağımlılığı mücadelesinde henüz aktif olarak önerilmemelidirler. Bunun yerine yararları yeterince kanıtlanmış; Bupropion, Varenciline, sigara ile mücadele kursları gibi yöntemler ve ilaçlar önerilmelidir.
Son olarak şu vurguyu özellikle yapalım; e-sigaralar sadece ve sadece erişkinlere satılmalıdır.
Sağlıcakla kalın.
