Federal yetkililerin öngörülerine göre, gelecek on yıl içinde ülkede 20 bin ile 30 bin arasında asker sıkıntısı olacak.
Federal Savunma Bakanlığı ülkedeki asker eksikliğini gidermek için çözüm yolları ararken, Federal Savunma Bakanı Viola Amherd şu anda zorunlu askerlik hizmet için dört seçenek üzerinde çalışıyor.
Tümü milis sistemine dayandırılan bu dört seçeneğin üçünde kadınlar için zorunlu hizmete değiniliyor. Hedef, ordudaki kadınların oranını %0,9’dan %10’a çıkarmak.
Gündeme getirilen bu seçenekler ve bu seçeneklere dair detaylar şöyle;
1-Genişletilmiş zorunlu kamu hizmeti
Zorunlu kamu hizmetine dayanan bu seçeneğe göre, tüm İsviçrelilerin bir çeşit hizmet yapması gerekiyor. Yabancı uyruklu olanlar bu hizmetlerden muaf tutulacaklar.
Bu modele göre ordu, yalnızca askerlik hizmetini seçenlerden oluşacak.
Ordunun bu seçenekle donatılması için, askerlik hizmetinin “teşvik ve hizmet çekiciliği” ile garanti altına alınması gerekiyor. Hizmet yelpazesi bu kapsamda silahlı kuvvetler, sivil savunma, sağlık, sosyal işler ve çevreyi kapsayacak şekilde genişletilecek.
2-Basit vatandaş hizmeti
Bu seçenekle tüm İsviçreliler hizmet sunmak zorunda kalacaklar. Günümüzün sivil hizmetleriyle karşılaştırılabilecek olan bu seçeneğe göre, orduda ve sivil savunmada görevli olmayan herkes, sosyal, sağlık veya çevre sektörlerinde hizmet vermek zorunda kalacak.
Bu model ile, bugüne kıyasla yaklaşık altı kat daha fazla asker konuşlandırılabilecek.
3-İsviçre’ye uyarlanacak Norveç modeli
Bu seçenekle İsviçreli kadınlar, gönüllü olarak orduya ya da sivil savunmaya dahil edilecekler. Bu kapsamda, ülkedeki yerleşik yabancılar da gelecekte gönüllü hizmetlerde bulunabilecekler.
Norveç modeliyle, İsviçreli erkekler ordu ve sivil savunma arasında özgür bir seçim yapamayacaklar. Tıbbi ve vicdani nedenlerle bir hizmeti yerine getiremeyenler zorunlu hizmet vergisi ödemek zorunda kalacaklar.
4-Güvenlik görevi
Bu seçeneğin mevcut İsviçre ordu sistemine en yakın model olduğu ifade ediliyor. Askerlik hizmeti sadece İsviçreli erkekler için zorunlu olurken, kadınlar bundan muaf tutulmaya devam edilecek.
Bu modelle ordu temel görevlerine, yani savunma, sivil makamlara ikincil destek ve askeri barış inşası (yurtdışı misyonlar) üzerinde yoğunlaşacak. Yeni olan şey; bir afet kontrol organizasyonu oluşturmak için kamu hizmeti ve sivil koruma bir araya getirilecek.
Bu modelle ordu, 140 bin personel sayısına ulaşmak için gerekli sayıda insanı işe alabilecek. Diğer tüm askerler ise sivil korumaya atanacak.
Orduda görev almak istemeyen vicdanı redçiler, askerlik hizmetinin bir buçuk katı kadar sivil savunma hizmetlerinde yer almak zorunda kalacaklar. Bu uygulama şu an var olan mevcut düzenlemelere tekabül ediyor.
Konu Federal Hükümet’e sunulacak
Savunma Bakanı Viola Amherd’in bu dört seçenekten hangisinin tercih edeceği henüz belli değil. Ahmerd’in değerlendirme raporunu bu yılın sonuna kadar Federal Hükümet’e sunması bekleniyor.
Yaklaşık üç milyon askerden söz edilen bu seçeneklerde, zorunlu hizmetin genişlemesinin siyasette ve toplumda büyük tartışmalara neden olacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Sivil toplum örgütlerinden ve ekonomi çevrelerinden yapılan değerlendirmelerde; halkı yetkililer tarafından öngörülen gönüllü işleri yapmaya zorlamanın liberal bir devletin görevi olmadığı ifade ediliyor.
Halk nasıl bakıyor?
İsviçreli politikacılar son 50 yılda zorunlu askerlik hizmetinin genişletilmesini birçok kez tartışırlarken, İsviçreli seçmenler de, GSoA’nın zorunlu askerlik hizmetini kaldırma girişimini 2013’te %73,2’lik bir hayır oyu ile reddetmişlerdi. Bu tarihten sonra da zorunlu askerliğe alternatif hizmet biçimleriyle ilgili tartışmalar başlatılmıştı.
Zorunlu hizmetin genişletilmesi konusu nüfus arasında oldukça popüler. Yapılan güncel anketlere göre İsviçre halkının %67’si, kadın ve erkekler için zorunlu askerlik ile sivil savunma hizmetlerini destekliyor. Bunda Korona salgınında ve yaşanan şiddetli fırtınalarda ordunun toplumu korumada yüklendiği görevin ektisi büyük denebilir.
İsviçre ordusundaki güncel işleyiş
Temelde milis ilkesine göre oluşturulan İsviçre ordusu, tüm İsviçre vatandaşları için zorunlu askerlik hizmeti ilkesine dayanmaktadır. İsviçreli kadınlar gönüllü olarak asker olabilirler. Zorunlu askerlik hizmeti 18 yaşın tamamlandığı yılın başında başlar ve terhis olana kadar sürer.
İsviçre’nin denize kıyısı olmadığından dolayı deniz kuvvetleri yoktur. Ordu, silahlı kuvvetler, kara ve hava kuvvetleri olmak üzere 2 ana birimden oluşur.
İsviçre Silahlı Kuvvetleri güncel olarak yaklaşık 120 bin kişiden oluşuyor. Profesyonel askerler silahlı kuvvetlerin %5’ini teşkil ederken, normal askerler 19-34 yaşları arası silahlı kuvvetlerde görev yaparlar. Bu durum kimi zaman 50 yaşına kadar sürebilir.
Askerlik çağına gelmiş adaylar için askeri eğitim süresi 18 ile 21 hafta arasında değişiyor. Daha sonraki zamanda ise her yıl 3 hafta süre ile “tekrar eğitimler“ veriliyor. Bu eğitimlerle birlikte bir asker için toplam askerlik hizmeti 260 gün. Asker adayı eğer isterse bu eğitimleri blok halinde de alabiliyor. Fakat bu durumda askerlik süresi 300 gün oluyor.
Genç İsviçreli erkeklerin yaklaşık üçte ikisi hizmet için uygun bulunurken, uygun bulunmayanlar için alternatif hizmetler de mevcut. 1996 yılı itibarı ile, zorunlu askerlik hizmeti yerine adaylara sivil devlet hizmeti yapabilme tercihi sunulurken bunun süresi %50 daha uzun tutuldu.
Askerlik hizmetini yapmak için elverişsiz olduğunu beyan eden adaylar, hizmet yükümlülüğünün sonuna kadar, yıllık gelirlerinin %3’ünü askeri vergi olarak ödemek zorundalar.
İsviçre milis sistemi düzenlemesine göre askerler, kişisel olarak tahsis edilmiş tüm silahlar da dahil olmak üzere kendi kişisel ekipmanlarını evlerinde bulundurabiliyorlar.
