SNB tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, faiz oranı artışı kararı, orta vadede yükselen enflasyon baskısına karşı alındı.
SNB, orta vadede fiyat istikrarının sağlanması için ilave faiz artırımlarının gerekli olacağının da göz ardı edilemeyeceğini de belirtti. Merkez Bankası, uygun parasal koşulları sağlamak için, gerekiğinde döviz piyasasında aktif de olabilecek.
Beşinci faiz artırımı
Bugünkü faiz artışı, üst üste yapılan beşinci faiz artırımı oldu. SNB tam olarak bir yıl önce, on beş yıl içinde ilk kez faiz oranını yarım puan arttırmıştı. Ardından 2023’ün Mart ayına kadar üç oran artışı daha yapmıştı.
2024 ile 2025 enflasyon tahmini yükseltildi
İsviçre’deki enflasyon Şubat ayından bu yana önemli ölçüde düşerken, bu oran Mayıs ayında %2,2’ye geriledi. Bu oran SNB’nin hedeflediği %0-2 aralığının üzerinde.
Bugünkü faiz artırımını dikkate alan SNB, ortalama enflasyonun bu yıl için %2,2, 2024 için %2,2, 2025 için ise %2,1 olmasını bekliyor.
Merkez Bankası, bugünkü faiz artışı olmaması durumunda orta vadede enflasyon tahmininin daha da yüksek olacağını vurguladı.
Ekonomi ile ilgili temkinli olan SNB, yılın geri kalanında mütevazı bir büyüme bekliyor.
SNB’ye göre, yurt dışından gelen talebin gerilemesi, enflasyon nedeniyle satın alma gücünün azalması ve finansman koşullarının daha kısıtlayıcı olması faiz oranlarına baskılayıcı etki yaptı.
GSYİH büyüyecek
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH) bu yıl yaklaşık %1 oranında büyüyeceği tahmin ediliyor. SNB’ye göre bu, işsizliğin bir miktar artması, üretim kapasitesi kullanımının ise bir miktar düşmesi anlamına geliyor.
İsviçre ekonomisi ilk çeyrekte, olumlu bir şekilde büyüdü. Hizmet sektörü ivme kazanırken, sanayi katma değeri de bir miktar arttı.
2023 yılı için GSYİH tahmini, Mart ayındaki son tahminden farklı değil.
Belirsizlikler
İsviçre’nin ekonomik gelişimi büyük ölçüde dış ekonomiye bağlı. SNB’ye göre, önümüzdeki çeyreklerde diğer ülkeler için büyüme beklentileri ılımlı. Bununla birlikte, küresel enflasyonun şimdilik yüksek kalması muhtemel.
Yurtdışında belirgin bir ekonomik yavaşlama olması muhtemelken, bazı ülkelerde yüksek enflasyon beklenenden daha kalıcı olabilir. Bununla birlikte, Avrupa’daki enerji durumu önümüzdeki kış aylarında yeniden kötüleşebilir.
Emlak piyasası takip ediliyor
SNB emlak piyasasındaki durumu da yakından takip ediyor. Bu alandaki bir durgunluk ekonomik görünümü ciddi şekilde gölgeleyebilir.
Tek kişilik ev ve kat mülkiyeti fiyat artışları son birkaç çeyrekte yavaşlarken, çok kişinin yaşadığı ev fiyatları düştü. Öte yandan ipotek büyümesi büyük ölçüde değişmeden kaldı. Ancak, ipotek ve emlak piyasalarındaki kırılganlıklar devam etti.
Bankalar da faiz oranlarını yükseltiyor
İsviçre Merkez Bankası’nın faiz oranını 0,25 puan artırarak %1,75’e çıkarmasından kısa bir süre sonra, bankalar da mevduat hesaplarındaki faiz oranlarını artırdıklarını duyurdular.
Bu yönlü ilk açıklamalar Zuger ve Graubündner Kantonalbank’lardan geldi. Zuger Kantonalbank’ta müşteriler, 200 bin franka kadar olan bir tasarruf hesabından yılda %1,0 artı bir bakiye alacaklar.
Graubündner Kantonalbank’taki tasarruf sahipleri, tasarruf piramidi seviyesine bağlı olarak 1 Temmuz’dan itibaren % 1,25’e varan faiz alacaklar.
Son olarak Valiant Bank da tüm tasarruf hesaplarındaki faiz oranlarını artıracağını açıkladı. 1 Temmuz itibariyle, nakit mevduat hesabında yaklaşık %0,85’lik ek bir faiz sunulacak.
Tüketicileri Koruma Derneği’nden tavsiye
Tüketicileri Koruma Derneği, SNB’nin faoz kararından sonra tasarruf sahipleri için daha yüksek faiz oranları talep ediyor. Dernek bugün yayınladığı bir tebliğde banka müşterilerine, bankalardaki koşulları karşılaştırmalarını tavsiye ediliyor.
Karar, ipotek borçluları için ne anlama geliyor?
Mortgage faiz oranları bu ay özellikle de kısa vadeliler için biraz yükseldi. Sabit oranlı ipoteklerin maliyeti şu anda ortalama olarak %3’ün biraz altında. Bir yıllık sabit oranlı bir ipotek maliyetinin on yıllık bir ipotek ile hemen hemen aynı. Bu durum oldukça sıra dışı olarak ifade ediliyor.
Mayıs ayının sonundan bu yana, on yıllık federal tahvillerin getirisi, iki yıllıkların getirisinden daha düşük. Buna bağlı olarak, bankaların ipotek kredilerini fonlamak için sermaye artırdıkları faiz oranlarının eğrisi de tersine döndü. Uzun vadeli faiz oranlarının kısa vadeli oranlardan daha düşük olması olgusu “ters verim eğrisi” olarak biliniyor ve genellikle yakın bir durgunluğun göstergesi olarak yorumlanıyor.
Sonuç olarak, mevcut faiz artışıyla birlikte konut kredileri daha da pahalı hale gelecek.
Kiracılar için sonuçları neler?
Temel faiz oranlarındaki artış, ipotek faiz oranlarını ve dolaylı olarak kiraları da artırır. Halihazırda gerçekleşen faiz artışları nedeniyle, tüm yurt içi konut kredisi faiz oranlarının ortalamasından hesaplanan konut kredisi referans faiz oranı, Haziran ayı başında ilk kez yüzde 0,25 artırılmıştı.
Kira yasasına göre, ev sahipleri artık sonbahardan itibaren kiraları %3 oranında artırabilirler. Ancak, yalnızca önceki kira indirimlerinin kiracılara aktarıldığı durumlarda. Ayrıca, ev sahipleri enflasyonu da kiracılara yansıtabilirler.
Ekonomistler, kira sözleşmenin uzunluğuna bağlı olarak, sonbaharda birçok kiranın %3 ile 5 oranında artacağını tahmin ediyorlar.
