Fuat Köçer

İnsan hakları ve eğitim

www.haberpodium.ch, isvicre'de egitim, isvicre haberleri

Fuat Köçer

Eğitimci

 

 

 

Dünya genelinde yaklaşık 260 milyon çocuk eğitimden mahrum!

İnsan onurunu korumayı, maddi ve manevi açıdan gelişmesini sağlamayı amaçlayan insan hakları evrensel bildirgesi, Birleşmiş Milleter Genel Kurulu tarafından 1948 yılında ilan edilmiştir ve 30 maddeden oluşmaktadır.

Bu bildirge ile; “yaşama hakkı, adil yargılanma hakkı, özgürlük ve kişi güvenliği hakkı, mülkiyet hakkı, eğitim ve öğrenim hakkı” gibi temel haklar ele alınmıştır.

isvicre'de is kurma, isvicre'de evlenme, Isvicre'e oturum hakki, isvicre'de iltica, isvicre egitim sistemi, www.haberpodium.ch. İsviçre gündemi, haberpodium, isvicre vatandasligi, isvicre haberleri, isvicre gezi rehberi, isvicre'de nereler gezilir, isvicre'de corona virus

Doğuştan itibaren, kendiliğinden kazanılan insan hakları, kendiliğinden bilinmez ve öğrenilmez. Haliyle, doğuştan ve kendiliğinden kazanılan haklar insanlara öğretilmediği sürece hiç sayılır. Bu nedenle insan haklarının öğretilmesi ve anlatılması, büyük önem arz etmektedir. Ayrıca İnsan hakları eğitimi toplumdaki bireylerin birbirlerini hoş görmelerini ve uzlaşmalarını sağlayan önemli bir etken olarak da karşımıza çıkmaktadır. İnsan haklarının korunması için ise eğitim, en önemli faktörlerden bir tanesi olarak göze çarpmaktadır.

30 maddeden oluşan insan hakları bildirgesinin 26. Maddesi, eğitimin bir insan hakkı olduğuna yer vermektedir ve üç alt başlıkta  karşımıza çıkmaktadır:

Madde 26

  1. Herkes, eğitim hakkına sahiptir. Eğitim, en azından ilk ve temel öğrenim aşamalarında parasızdır. İlköğretim zorunludur. Teknik ve mesleki eğitim herkese açıktır. Yüksek öğrenim, yeteneğe göre herkese eşit olarak sağlanır.
  2. Eğitim, insan kişiliğinin tam geliştirilmesine, insan haklarına ve temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. Eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel gruplar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu yerleştirmeli ve Birleşmiş Milletlerin barışı koruma yolundaki etkinliklerini güçlendirmelidir.
  3. Ana-babalar, çocuklarına verilecek eğitimi seçmede öncelikli hak sahibidir.

Birinci alt başlık, her bir bireyin eğitim hakkına sahip olduğunu beyan eder ve hiç değilse ilk ve temel eğitimin ücretsiz bir şekilde yere getirilmesi gerektiğini vurgular. Mesleki ve teknik eğitimin her bireye açık olmasını öngören bu alt başlık, yüksek öğrenim için ise, liyakat ilkesini referans almaktadır.

İkinci alt başlık ise, eğitim ve kişilik gelişimini ilişkilendirmektedir. İnsan hakları ve temel özgürlükleri koruyan, saygı duyan ve güçlendirmeyi amaçlayan bir eğitim amaçlanmaktadır. Yani bu paragraf, aynı zamanda insan haklarının korunması için, insan hakları eğitiminin önemine değinmektedir. Bu alt başlıktaki diğer bir önemli nokta ise, bütün ulusların, ırksal ve dinsel farklılıklara saygı ve hoşgörüyü koşul olarak belirlemesidir.

Üçüncü ve son alt başlık ise, ebeveynlerin rolünü belirlemektedir. Çocukların nasıl bir eğitim alacağı noktasında öncelikle ana-babalar söz sahibidir. Örneğin çocuğunu din dersinden muhaf tutmak isteyen bir annenin ya da çocuğunun devlet okulundan daha ayrı bir felsefe ile eğitim verildiği başka bir eğitim kurumunda eğitim alma kararı veren bir babanın hakkı, bu alt başlık ile koruma altına alınmıştır.

Kesinlikle olumlu olarak nitelendireceğimiz insan hakları bildirgesindeki eğitimle ilintili bu alt madde, gerçekte dünya genelinde ne denli dikkate alınıyor?

Malesef insan hakları bildirgesinin diğer maddelerinde olduğu gibi, bu madde için de küresel bağlamda durum pek ic açıcı değil.

Fakirlik ve çatışmalar eğitimi etkiliyor

2018 yılı UNESCO verilerine göre, dünya genelinde 6 ila 17 yaş aralığında 263 milyon çocuk, farklı nedenlerden ötürü eğitim alamıyor. Bu sayı, İsviçre nüfusunu 32’ye katlıyor. Oldukça  ürkütücü bir rakam.

Bu çocukların 63 milyonu temel eğitim yaşında (6 -11 yaş). Temel eğitim yaşındaki çocukların aşağı-yukarı yarısı ise, sahara altı Afrika olarak nitelendirilen bölgede yaşıyor. Bu bölge, coğrafi olarak Sahra çölünün güneyinde yer alan bölgeyi, siyasi olarak, aynı bölgedeki Sudan harici ülkelerin tamamını ifade eder.

Buradan çıkarılacak sonuç; bir ülkede fakirlik ve çatışma ne denli hakim ise, eğitimden mahrum kalan çocukların oranı da o kadar artış gösterir.

isvicre'de is kurma, isvicre'de evlenme, Isvicre'e oturum hakki, isvicre'de iltica, isvicre egitim sistemi, www.haberpodium.ch. İsviçre gündemi, haberpodium, isvicre vatandasligi, isvicre haberleri, isvicre gezi rehberi, isvicre'de nereler gezilir, isvicre'de corona virus

Örneğin Yemen, ülke olarak bu durumu açık bir şekilde gözler önüne sürüyor: En fakir Arap ülkeleri arasında başı çeken Yemen`de, eğitim için oluşturulan olanaklar da yok denecek kadar az. Var olan olanaksızlığın ana sebebi, ülkedeki siyasi belirsizlik, catışmaların yanı sıra, temel hak ve hürriyetlerin korunamamasıdır. Diğer bir etken ise, ülkedeki kadın ve kız çocuklarına bakış açısıdır. Bu ülkede her 10 kız çocuğundan 8 tanesi temel eğitimden mahrum kalıyor. Bu durum, çıkılmaz bir sosyal-döngü olarak toplumun geneline yansıyor. Eğitimsiz toplum üretemiyor, fakirlikten kurtulamıyor, siyasi irade oluşturulamıyor ve temel insani haklardan mahrum kalıyor.

İnsani bir eğitim ve eğitim sistemi için öncelikle demokratik anlayışın hakim olduğu bir devlet yapısı gerekmekte. Rüşvet ve şiddet gibi eğitime zarar verici unsurların hukuk çevresinde korunması temel taşlardan birtanesi.

Eğitime engel olan fakirlik, cehalet ve şiddet potansiyelinden kurtulmanın yegane yolu ise, yine eğitimin ta kendisi.

Bir kitap, bir kalem, bir çocuk ve bir öğretmenin dünyayı güzelleştirebileceğini unutmamamız gerekiyor.

İnsanca, insan hakları ile yaşamak ve yaşatmak umudu ile…

 

Etiketler

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu
Kapalı
Kapalı