İlk yardım… Ne yapmalı?
Bahar Yıldırım
Sağlık Uzmanı
Acil durumlar ve kazalarla her yerde karşılaşabiliriz. Çarşı merkezinde, ormanda, is yerinde, okulda, trende, evde… Böylesi durumlarda aklımıza gelen ilk şey, genellikle ilk yardımdır.
İlk yardım numarasını aradığınızda nerede olduğunuzu net bir biçimde söylemeniz gerekiyor. Ambulansın vaktinde gelebilmesi için yer tarifinin doğru yapılması önemli.
Olayın-kazanın olduğu yerin yabancısıysanız, cep telefonunuzdaki konum uygulamasını aktif hale getirmelisiniz. Bunu yapamıyorsanız, acil numarayı aradığınızda, verdiğiniz telefon numarasından yeriniz tespit edilebilir. 2018 yılında birçok otomobil firması, otomobillere ilk yardım sistemi uygulaması koymayı planlıyor. Bu uygulama, ambulansın olay yerini kısa sürede tespit etmesi açısından oldukça yararlı olacaktır. Günümüzde akıllı telefonların ana menüsünde acil yardımlar için bir button da bulunuyor. Bu buttonu tuşladığınızda telefonunuz otomatik olarak acil numarayı arayacaktır.
Herhangi bir kaza durumunda yapmanız gereken ilk şey, ilk yardım numarası olan 112’yi aramanızdır. Başka kaza olmaması için, kazanın olduğu yerin 100 metre gerisine uyarıcı işaretler yerleştirmenizde fayda var.
İlk yardım numarasını aradığınızda, vermeniz gereken temel bilgiler ise; nerede olduğunuz, tam olarak ne olduğu, kaza anında kaç kişinin yaralandığı ve yaralanmaların ne türde olduğudur. Bu bilgileri ilettikten sonra BEKLEMEK önemli.
Müdahale edin!
Genellikle birçok insan, kaza durumunda ilk yardımı yapmaktan korkar. Böylesi durumlarda; “Yanlış müdahale edebilirim“, ya da “Hastaya zarar verip ölmesine neden olabilirim” gibi kaygılar ortaya çıkıyor. Bilim insanlarının tespitlerine göre; ilk yardım uygulaması ile, çoğu insan kalp masajından sonra tekrar hayata dönüyor. Uygulamadaki en kötü ihtimallerden biri, kaburgalarda kırıklar oluşması…
Kaza sırasında ilk yardımı yapmaktan korkuyorsanız eğer, ilk yardım görevlileri size neler yapmanız gerektiği konusunda yol gösterebilirler. Bu durumda sakin ve soğukkanlı olmanız önemli.
İlk yardım sırasında dikkat etmeniz gerekenler.
Kontrol
Kişi yerde yatıyorsa: Başını geriye, çenesini ise yukarı pozisyonda tutun.
Solunumun değerlendirilmesi: Bak, dinle, hisset.
Dolaşımın değerlendirilmesi: Baş ve orta parmağınızla kişinin şah damarından nabızını dinleyin. Bu sırada burun kanaması olup olmadığını ve dilini de kontrol edin.
Uygulama
Kişi nefes almıyor ve bilinci yerinde değilse, ilk yardım uygulamasını hemen yapmanız gerekir. Bunu şu şekilde yapmalısınız;
Göğsün tam ortasına, iki elinizi üstüste koyarak 30 kez bastırın. Sonra 2 kez ağızdan ağıza nefes verin. Kişinin ağzına nefes verirken onun burnunu kapalı tutmanız şart. Bu uygulamayı kişi nefes alana kadar yapmalısınız. Kişi nefes almaya başladığında, ilk yardım pozisyonunda yana doğru yatırın.
Eğer kişi kendinde ise onunla konuşun ve onu sakinleştirerek üstünü battaniye ya da ceketle örtün. Ambulans gelinceye kadar da yanından ayrılmayın.
İsviçre’deki acil çağrı numaraları şöyle;
Acil; 112
İtfaiye: 118
Polis: 117
Zehirlenme: 145
Kurtarma helikopteri: 1414
