Ayın filmleri:I,Daniel Blake, Sette Giorni (7 Tage)
Ayhan Demirden
Sinema Eleştirmeni
I,Daniel Blake
Yıllarca marongoz olarak çalışmış 59 yaşındaki Daniel Blake(Dave Johns) karısını yitirmesinin ardından bir kalp krizi geçirir. Doktoru artık çalışmaz durumda olduğunu söyleyince sağlık kasasına başvurur ancak başvurusu red edilince işsizlik parası alabilmek için, iş ve işçi bulma kurumuna başvuruları, sosyal yardım talepleri, doldurulması gereken formlar, cevaplanması gereken sorular, telefonla alınması gereken bilgiler arasında kaybolmak üzereyken, kendisi gibi bürokrasinin dişleri arasında çiğnenmiş iki çocuklu Katie(Hayley Squires) ile karşılaşır. Katie Londra’da ki evinden çıkarılmış ve İngiltere’nin kuzey-doğusundaki New Castle’ı henüz yeterince tanımadığından yanlış otobüse binmiş ve sosyal dairede çok önemli olan randevusuna vaktinde gelemediği için zaten hiçbir şeye yetmeyen sosyal yardımdan daha da fazla kesinti yapılması ile karşı karşıyadır. Kendi durumunun absürdlüğünü onlara yardım ederken bir nebze unutan Daniel Blake, Katie’nin “ kötü yola” düşmesine engel olamayacağını anladığında ne kadar güçsüz olduğunun ayırdına varır.
Ken Loach yıllardır yaptığı gibi yine kamerasını en alttakilere, kaybedenlere yöneltmiş. Artık 80 yaşını aşan rejisör sinemayı bıraktığını açıklamıştı ama iyi ki sözünde durmamış.
Enternasyonal film camiasında ezilenleri , işçi sınıfını anlatan onun dışında yönetmen olarak bir de Dardannes kardeşler kaldı diyebiliriz. Cannes da bu yıl en iyi film ödülünü kazanan I,Daniel Blake insanlar arasındaki dayanışmaya yardımlaşmanın önemine vurgu yaparken insani niteliklerinden uzaklaşmış devlet mekanizmalarının bizleri giderek bir numaraya halledilmesi gereken bir yönetmelik fıkrasına indirgemesine karşı bayrak açıyor.
Bazı sahnelerde gerçekliğin ideolojik yansımaları biraz fazla da gelse gerçekliğin acımasızlığını tecrübe etmiş herkes anlatılanın ne kadar hayatımız olduğunu ta içinden hissediyor. Yeni liberal politikalar doğrultusunda bürokrasi çalışanlarının da hem zalimi hem de mağduru oldukları bu sistemin insanın kişiliğini yok etmeye yöneldiğinin farkında olan Daniel başkaldırısında yalnız kalmıyor ama bu onu kurtarmaya acaba yetecek mi?
Ken Loach hep çok fazla tanınmayan oyuncular ile çalışmayı sevegelmiştir. Bu kezde daha çok komedyen olarak tanınan Dave Johns’u bu ciddi rolde görevlendirmesinin ne kadar doğru olduğu anlaşılıyor. Hayatın zorluklarının yüzünün çizgilerine acı gülümsemelerine yansıyan bu şahane performansta Hayley Squires onu yalnız bırakmıyor. Sıcak, gerçekçi, sözünü sakınmayan bu filmi okuyucularımıza tavsiye ediyorum.
Sette Giorni (7 Tage)
İvan (Bruno Todeschini) botanikçi bir bilimadamıdır. Küçük bir İtalyan adasında(Levanzo) Sicilyalı kostümcü Chiara’yla (Alessia Barela) karşılaşır. İkisini buraya getiren neden bir düğün törenidir. Chiara’nın en iyi kız arkadaşı Francesca ve İvan’ın abisi Richard bu küçük adada evlenmek istemektedir.
İvan neredeyse terkedilmiş ve yavaş yavaş yıkılmakta olan adayı görünce abisinin isteğinin gerçekleşemez olduğunu düşünürken, Chiara hem adadakiler ile muhabbetini arttırır hem de bir yandan düğün için hazırlıklarını yoluna koymaya başlar. Chiara için bu tören çok önemlidir, zira geçmişte uyuşturucu problemleri ile darmadağın bir yaşamdan gelen arkadaşının ve İvan’ın abisinin bu rüyalarını gerçekleştirmek istemektedir. Daha önce de abisinin problemleriyle pek ilgilenmemiş olan İvan aynı zamanda son ilişkisinin de kötü bitmesiyle aşk hayatını sonlandırmış görünmektedir.
Düğün hazırlıkları sürerken, giderek İvan ve Chiara yakınlaşırlar. Ancak her ikisi de çok ihtiyatlıdırlar, İvan son ilşkisinin yaralarını henüz saramadığı için, Chiara yaklaşık 15 yıldır süren bir ilişkisi olduğu için. Sonunda şöyle bir karara varırlar: İlişkileri düğün davetlileri adaya gelene kadar sürecektir, törenden sonra herkes tekrar kendi hayatına dönecektir.
Chiara’nın hayat arkadaşı Stefano ile telofonlaşmasına tanık olan İvan Chiara’nın tekrar eski hayatına hiçbir şey olmamış gibi dönecek olmasının ne kadar ikiyüzlü ve kabul edilemez olduğunu bunu düşünmeyi bile midesinin kaldırmadığını ifade ederek büyük bir kavgaya yol açar. İvan daha önceden büyük bir kibirle yaklaştığı adalı insanlarla yakınlık kurmaya çalışır.
Chiara Düğün töreni için müzikçi bulmak üzere Sicilya’ya gitmek üzere yola çıkar, İvan da bu seyahata katılır ve tekrar barışırlar. İvan artık açıkça ilişkinin düğün töreninden sonra bitecek olmasını kabul etmediğini, aşka olan inancının tekrar uyandığını ifade eder. Ancak Chiara için her şey o kadar kolay değildir. Zor günlerinde yanında olan hayat arkadaşı Stefano’ya çok şey borçludur ve onu terketmeyi göze alamamaktadır.
Sonunda gelin damat ve davetliler adaya ulaşırlar, Stefano’da aralarındadır. Tören çok başarılı geçer. İvan ve Chiara tören boyunca birbirlerine olan sevgilerini içlerine bastırmak zorunda kalırlar. Bu gerginliği daha fazla kaldıramayan İvan töreni erkenden terkeder. Sabah alacasında müzikçilerle birlikte Sicilyaya giden botta yerini alır…
Yönetmen Rolando Colla Schaffhausen doğumlu, ailesi İtalya’dan göçmüş. Filmin neredeyse her şeyiyle uğraşmış. Senaryo ve Montajda kendisine ait. Filmi niçin çektiğine dair bir soruyu yanıtlarken şöyle diyor:
“Ben katılaşmış bozulamaz durumlara karşı bu filmi yaptım. Aşkın ve sevginin coşkun yapısının bozulmaz sanılan bu yapıları kolayca aşabildiğini ve bizi de değiştirdiğini göstermek istedim.”
En umutsuz olduğumuz anda kendi içimize kapanıp artık değişimin mümkün olmadığını düşündüğümüzde hayat bize yeni bir ders hazırlıyor.
Bu filmi okuyucularımıza özellikle öneriyorum. Bir düğün töreninin güzel ve unutulmaz olması için çok büyük kalabalıkların gerekli olmadığını harika bir lokasyonda harika insanlarla küçük bir törenin devleşebileceğine tanık olmanızı istiyorum. En küçük ayrıntısına kadar zevkle, emekle, sevgiyle, estetikle örülen bu ziyafeti kesinlikle es geçmeyin derim.