Çocuklarda diş kırılmaları…Ne yapmalı?
Doc. Dr. Gamze Hacıpaşaoğlu
Çocuk Diş Hekimi
Dişlerde travma yaratan her türlü çarpma, vurma ve kaza çocuğun diş hekimine götürülmesi için acil durumlardır. Çocuklar yürümeyi öğrenmeye başladıkları andan itibaren diş kazalarına açık hale gelirler.
Kaza sonrasında ne kadar erken davranılırsa, dişin canlılığını koruma ve dişi sağlıklı bir hale getirme şansı o derece artar.
Kaza neticesinde daimi diş tamamen ağızdan fırlamışsa, derhal harekete geçilip 20 dakika içerisinde yerine konulabilecek şekilde, çocuğun ağzında tükrükle temas halinde tutularak diş hekimine gidilmelidir.
Yuvasından tamamen ayrılmış, kök bütünlüğü bozulmamış dişin tekrar ağızdaki yerine reimplante edilme süresi pek çok literatüre göre değişiklik göstermektedir. Süre ne olursa olsun, dişin sıvı kaybetmesine imkan vermeden, kök üzerindeki hücrelerine zarar vermeyecek şekilde en kısa zamanda diş hekimine ulaşması sağlanmalıdır. Diş, krone kısmından tutulmalı ve kök üzerinde canlı kalmış hücrelere zarar vermekten kaçınılmalıdır. Çocuğun yaşı küçükse ve dişi yutmasından korkuluyorsa, diş serum fizyolojik ya da süt içinde de muhafaza edilebilir.
İsviçre Diş Hekimleri Derneği (SSO) kazalarda yapılması gerekenlerle ilgili bir broşür bastırmış, bu broşürde okullarda yapay tükrük ya da serum fizyolojik bulundurmanın altı çizilmiştir.
Kırık sadece dişin bir parçasını içeriyorsa ve köke zarar vermemişse eğer, kırık parçanın yapıştırılması reimplantasyon olayına göre daha kolay ve daha iyi sonuçlar verir. Aynı şekilde kırık parça özenle aranmalı ve ağız içerisinde sıvısını kaybetmeden geri getirilmesi sağlanmalıdır.
Eğer hekime gitme süresi uzunsa, bu dönem içerisinde hastaya Parasetamol türevi bir ağrı kesici verilebilir. Kaza ister süt dişini, isterse de daimi dişi etkilesin radyografik tetkik yapmak mutlaka şarttır. Özellikle reimplantasyon durumları sonrasında diş diğer dişlere hareket etmemesi için sabitlenebilir.
Her durumda tedavi sonrası renk değişimi, ağrı, diş etinde abse görünümü hastanın yeniden hekime götürülmesi için uyarıcı sinyallerdir.
Tedavinin başarısı, dişin kökünün ve sinirinin etkilenip etkilenmediğine göre değişiklik gösterir. Söz konusu olan süt dişi ise hekimin tedavideki hareket şansı artar. Ancak alttaki daimi diş germinin zarar görüp görmediği tetkik edilmelidir.
Ortodontik problemi olan ve spor yapan çocukların bu tür kazalara maruz kalma riskleri daha da yüksektir.
