Fodmap diyeti nedir?

Berna Danacı

Diyetisyen

dytbernadanaci@gmail.com

Mutlu bir bağırsak, mutlu bir beden ve ruh sağlığı da sağlıyor. Günümüzde İrritabl bağırsak sendromunun (İBS) görülme sıklığı oldukça artmıştır. Özellikle de batı toplumunda %30 oranında bir görülme sıklığı vardır. Karın ağrısı, şişkinlik, değişken diyare (ishal) veya kabızlık sıklığı, şiddetli gaz problemi ile karakterize bu hastalık insanın hayat kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir.

IBS‘nin ilaç, probiyotik ve lif desteği ile tedavisi dışında sağlıklı beslenme programı uygulanarak kontrol altına alınması mümkün!

Bağırsak sağlığına ilişkin çalışmalardan son dönemlerde ortay çıkan yeni bir diyet metodu da FODMAP diyetidir. Bu diyet temelde sindirimi zor olan kısa zincirli; Fermente edilebilen Oligosakkaritler, Disakkaritler, Monosakkaritler ve Polioller‘in diyette azaltılmasına ilişkindir.

Kısıtlanması gereken FODMAP grubunun besin kaynakları

Oligosakkaritler: Buğday, çavdar, baklagiller, sarımsak, soğan,

Disakkaritler: Süt, yoğurt ve yumuşak peynirler. Laktoz ana karbonhidrattır.

Monosakkaritler: Elma, armut, incir, mango gibi çeşitli meyveler ve bal.

Polioller: Böğürtlen gibi bazı meyve ve sebzeler ile bazı tatlandırıcılar.

Düşük FODMAP diyeti, yapılan pek çok çalışmaya göre gastrointestinal sistemde %70‘i bulan net bir iyileşme sağlıyor. Diyete uyumun yüksek olması halinde karın ağrısı, şişkinlik ve ishalde anlamlı bir düzelme olmaktadır. Ülseratif kolit, chron hastalığı gibi pek çok hastalığında semptomlarını azaltıyor.

Bu diyet tıbbi beslenme tedavisi olarak düşünülmeli, diyetisyen eşliğinde ve 6-8 hafta süreyle uygulanmalıdır. Beslenme eğitiminin verilmesi ve etiket okuma alışkanlığının kazandırılması önemlidir. Şikayetler giderilmeye başlayınca ve bu karbonhidratları içeren besinlerin (tolerasyonuna bağlı olarak), aşamalı bir şekilde diyete eklenmesi önerilmektedir.

Bu diyette dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Uzun süreli uygulanması bağırsaklardaki yararlı bakteriler olan bifidobakterilerin sayısını azaltmaktadır.  Diğer bir yandan lif içeriğinin düşük olması kabızlık yapabilmektedir. Diyet süresince mutlaka probiyotik desteği alınmalı, gerekirse kalsiyum kaynakları ve alternatif posa kaynakları (yulaf gibi) programa eklenmelidir.

FODMAP içeren besinleri, bu besinleri sindiremeyen bireyler sınırlı tüketmeli ancak sağlıklı bireyler için böyle bir kısıtlama yapılmamalıdır. İyi karbonhidrat, probiyotik ve lif içermeleri bizim için sağlıklıdır.

Genel bir değerlendirme yapacak olursak FODMAP diyeti İBS hastaları için oldukça faydalıdır. Hayat kalitesinde ciddi iyileşme sağlar. Benzer şikayetleri olan ama tanı konmamış bireylerde  diyetisyen eşliğinde, bu şekilde bir eliminasyon diyetini yapabilir, bir sakıncası yoktur.