Federal Mesleki Eğitim ve Öğretim Enstitüsü tarafından yapılan bir ankete göre firmalar, meslek eğitimi alan gençlere yıllık olarak ortalama 3200 frank ödüyorlar.
Anket soruları, eğitim odaklı olan ve olmayan binlerce şirkete yöneltilirken, anketten elde edilen veriler doğrultusunda bazı karşılaştırmalar yapıldı.
Ankete katılan firmalar genellikle, öğrenci istihdamı nedeniyle ek harcamalarının olduğunu söylerlerken; meslek eğitimi alan gençlere maaş ödemeleri yaptıklarını, giyim, materyal veya eğitim kurslarının maliyetlerini karşılamak zorunda olduklarını ifade ediyorlar.
Meslek eğitiminde koşullar ve meslek belgesi
Meslek eğitimi alan öğrenciler, işletmeler için değerli hizmetler sunuyorlar. Durumun bu yönde ilerleyip ilerlemeyeceği ise, eğitim süresi ile, sektörün ve mesleğin ne olduğuna göre değişiyor. Özellikle de Federal Meslek Belgesi (EBA) temelli yapılan eğitimler olumlu mali gelirlere vesile oluyor.
İki yıllık bir eğitim süreci düşünüldüğünde, meslek eğitimi için firmaya alınan bir öğrencinin bu firmaya ortalama 10 bin franklık getirisi oluyor.
Üç yıllık bir Federal Mesleki Yetenek Belgesi (EFZ) eğitimi ile bu firma daha fazla kâr elde edebiliyor. Ancak dört yıllık Federal Yetenek Belgesi Eğitimi için ilk iki yılda da ödemeler yapıldığı için, sonuçta sadece 8600 franklık net bir kazanç elde ediliyor.
Firmanın büyüklüğü ve yeri önemli
Meslek eğitimi alan gençlerin çalışmaları, eğitim harcamalarına daha çok yatırım yapabilecek büyük işletmeler yerine, istihdam sayısı 50 kişi civarında olan küçük işletmeler için daha kârlı hale geliyor. Firma büyüklüğünün yanı sıra, firmanın bulunduğu bölge de önemli bir etken. Örneğin Doğu İsviçre ve Cenevre bölgelerindeki net gelirler Zürich’e göre çok daha yüksek.
Sektör ve meslek farklılıkları önemli
Sektöre ve mesleğe göre ortaya çıkan farklılıklar büyük oranda önem taşıyor. Örneğin inşaat sektöründeki ekonomik gelirler, yönetim veya endüstri sektörlerine oranla çok daha yüksek. Çünkü bu alandaki öğrenciler daha üretkenler. Öğrenciler, vasıfsız işçiler tarafından yapılabilecek işleri çok daha hızlı bir biçimde halledebilmektedirler.
Mesleklerarası farklılıkların önemi de büyük. Örneğin bir ofis asistanı firmaya ortalama 18 bin frank kazandırıyor. Bunun nedeni ise, bu meslek için eğitim masraflarının düşük olması ve firmanın öğrencileri etkili bir biçimde kullanabiliyor olması.
Aynı şekilde yine iki yıllık Federal Meslek Belgesi’ne (EBA) sahip olan bir mutfak çalışanı ise, firma için ekonomik kayıp teşkil edebiliyor.
Üç yıllık Federal Mesleki Yetenek Belgesi (EFZ) eğitimlerinin çoğunda ise, hem öğrencilerin şirketler için kârlı olduğu hem de getiriden çok masrafı olan meslekler yer almakta. Boyacılar, su tesisatçıları ve kuaförler 20 bin frankın üzerinde net gelirler getiriyorlar. Diğer tarafta ise, verdikleri hizmetlerin eğitimlerine harcanan masrafları karşılamadığı duvar ustaları, aşçılar ve otel çalışanları bulunuyor.
Dört yıllık olan Federal Mesleki Yetenek Belgesi (EFZ) eğitimlerinde farklılıklar büyük. Bir elektrikçi, eğitim süresinin sonuna kadar firmaya 40 bin franktan fazlasını kazandırırken, bir bilgisayar programcısı 20 bin franktan fazla bir kayba sebep olabilmekte.
Polimekanik türü teknik meslek dalları da genellikle pahalı ekipmanların gerekliliği sebebiyle, eğitimin başlangıcından itibaren yüksek bir maliyete sebep oluyor. Bu alanlarda meslek yapan öğrenciler daha az üretken olabiliyorlar.
566 milyon franklık kazanç
Buna rağmen firmalar, meslek eğitimi yapan gençlerden çoğunlukla kârlar elde etmektedirler. Ankete katılan işletmelerin dörtte üçünden fazlasının, maliyet-gelir oranlarından memnun oldukları görünüyor.
Yapılan tahminlere göre, İsviçre’de eğitim veren tüm firmalar, 2016/17 döneminde yaklaşık 566 milyon franklık bir kazanç elde ettiler. Bu durum, İsviçre’de meslek eğitiminin ekonomik anlamda ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor.
Eleştiri getirilen bir konu ise; normalde vasıfsız çalışanlar tarafından yapılabilecek işler için öğrencilerin giderek daha fazla kullanılıyor olmaları… İsviçre Federal Mesleki Eğitim ve Öğretim Enstitüsü konu hakkında; “Bu yaklaşım eğitim politikası açısından istenilen bir durum değil ve konunun daha yakından gözlemlenmesi gerekiyor.“ açıklamasında bulunuyor.
Son olarak şu vurguyu yapmadan geçmeyelim; İsviçre’de, ileride “uzman“ olarak çalışmak isteyen gençler için, çıraklık eğitimleri sırasında yaptıkları pratik çalışmaların önemi oldukça büyük.
