Eyvah anneme benziyorum!
Dr. Meral Acar
Çocuk, ergen ve aile psikoloğu
“…Yemedim yedirdim, içmedim içirdim. Daha ne yapsaydım?“ der birçok anne-baba. Çocuklar da “yapmasaydın“ der.
Böylece iki taraf da aslında sağlıklı bir iletişim içinde olmadıklarını ilan ederler. Ebeveynler, kendilerini eleştirmekten kaçınırlar. “Onlar için çalışıyoruz“ diyerek kendilerini rahatlatır, doğal olan savunma mekanizmalarını kullanırlar. Fakat çocuklar da müneccim değil ki anne ve babalarının durumunu farketsinler.
Anne ev temizligi, çamaşır vs. ile ugraşırsa, baba geç vakitlere kadar çalışır yorgun-argın eve gelirse, çocuğuna; “oğlum, kızım okulda günün nasıl geçti?“ diye sorup bir sohbet ortamı oluşturmazsa, herkes kendi gününü kurtarma çabasındadır anlamına gelir bu. Ve gün gelir, herhangi bir sorun olduğunda ise kimse sorumluluk almak istemez.
Mesela anneler çocuklarıyla oturup evcilik oynasa, çocuğu anne, anne ise bebek olsa… Bu oyun çocuğun hem sosyal gelişimine hem de dil gelişimine yardımcı olabilir. Burada en önemlisi, anne çocuğunun dünyasına girerek ordan çocuğunun kendisini nasıl gördüğü gibi pek çok bigiler toplayabilir.
Çoğu ebeveynlerin yaşadığı diğer bir çelişki ise; çocuğuna kızıp, kızdıktan sonra da büyük pişmanlık duymalarıdır. “Keşke çocuğa bu kadar kızmasaydım, o daha küçük, ama ne yapamayım sabrım kalmadı” derler sonra.
Birgün biz anne baba olduğumuzda aynı davranışları kendi çocuklarımız da biz yapar belkide. Sonra da “Eyvah aynı annem gibi ya da babam gibi konuştum!” diyerek kendimize hayret ederiz. Bu psikolojik miraslardan kurtulabilmek için, işe öncelikle durumu fark ederek başlayabiliriz.
Dünyaca tanınmış filozof ve egitim kuramcısı John Dewey; ” Eğer çocuklarımıza bize öğretildiği gibi öğretirsek, yarınlarını çalmış oluruz” diyor.
Biz empati (kendini başkasının yerine koyma, anlama) yapıyor muyuz? Çocuk ne zaman empati yapmaya başlar? Ceza ve ödülün önemi nedir? Aile değer ve kavramlarımızı çocuğumuza nasıl verebiliriz?
Tüm bunların üstesinden ancak sağlıklı bir iletişimle gelebiliriz.
