Suç işleyenler yurtdışı edilecek
Derya Özgül, LL.M.
Hukukçu
www.adconsultancy.ch
Yurtdışı Etme İnisiyatifi 1 Ekim’de Yürürlüğe Girdi
2010 yılında kabul edilen Kriminal Göçmenlerin Yurtdışı Edilmesi İnisiyatifi 9 Temmuz 2015 tarihinde geçerlilik kazanırken, uygulama, ceza yasında yapılan yeni değişiklerle 1 Ekim’de yürürlüğe girdi.
2010 yılında kabul edilen Yurtdışı Etme İnisiyatifi, önceki yıl Federal Hükümet tarafından belirli değişiklikler yapılarak uygulamaya hazır hale getirilmişti. Ancak uygulama, Yaptırım İnisiyatifi’ne dair yapılan halk oylamasından dolayı yürürlüğe girememişti. Hükümet gerekli hukuki düzenlemeleri yapıp, otomatik yurtdışı etme uygulamasını devreye koydu.
1 Ekim’de yürürlüğe giren yeni yasa ile bir göçmen; yaralama, cinayet, öldürme, yaşamı tehlikeye atma, ağır cinsel suçlar, zorunlu evlilik, dolandırıcılık, ciddi maddi hassar, vergi kaçakçılığı, kara para vs. gibi suçları işlediğinin ispatı halinde, otomatik olarak yurtdışı edilebilecek. Bu cezalar ceza katalogunda yerlerini alıyorlar. Yurtdışı cezası 5 ile 15 yıl arasında değişirken, cezanın tekrarı durumunda bu yasak 20 yıl ile ömür boyu arasında olabilecek.
1 Ekim 2016 tarihi öncesinde, göçmenlerin suç ağırlığı ve süresi göz önünde bulundurularak yurtdışı edilebiliyorlardı. Yeni yasa ile bu uygulama şartları daha da sıkılaştırılıp, yurtdışı etme otomatik hale getirildi.
İstisnai durumlar
Hakimler, zorunlu olarak vermeleri gereken yurtdışı etme cezalarında istisnai durumları da göz önünde bulundurabilecekler. Özellikle ikinci ve üçüncü kuşak göçmenlerin bu istisnai durumlardan faydalanmaları bekleniyor.
Yeni yasada şöyle bir istisnai durum mevcut. Mahkeme; “Kamu yararının kişinin özel durumundan daha ağır basmaması durumunda“, kişinin yurtdışı edilmesini muaf tutabilme hakkına sahip.
Özel durum açıklamasının nasıl değerlendileceği konusu genel olarak henüz belirsiz. Buna rağmen mahkeme tarafında “özel durum“ olarak değerlendirilebilecek olan şartları şöyle sıralayabiliriz; Kişinin ailevi, maddi ve entegre olma durumu, çalışma ve eğitim isteği, sabıka kaydı, İsviçre’de kaldığı sürede sahip olduğu oturum çeşidi, alınan cezanın ağırlığı ve süresi, sağlık durumu, gönderileceği ülkesinde tekrar çalışma ve entregrasyon koşulları.
İsviçreli bazı hakimler, bir yurtdışı edilme dosyasının mahkemeler tarafından değerlendirilip konuya bir an önce açıklık getirilmesini talep ediyorlar.
Bazı hakimler ise, özel durumda kişiyi yurtdışı etmenin kabul edilemez olduğunu belirtip şu değerlendirmeyi yapıyorlar;“Kökleri İsviçre’de olan bir tohumun ya da ağacın köklerinden sökülmesi dayanılmaz derecede sıkıntılar yaşanmasına ve zarara sebep olacaktır. Kişinin gönderileceği topraklarda filizlenmeyecek denli verimsiz bir zemine serpilmesi kabul edilemez bir durumdur. Bu sebeple de bireyler ceza yöntemi olarak yurtdışı edilmemelidirler.“
Ancak uygulama sürecinde, yukardaki tohum ve ağaç değerlendirmesi çok da gözönünde bulundurulmuyor. İsviçre Savcılar Konferansı ve Federal Başsavcılık gibi kurumlar, özel durum değerlendirmesine dair bir öneri metni hazırladılar. Bu metinle amaç, ulusal bir birlik oluşturarak yasanın uygulanmasına dair içeriği şekillendirmek.
Ancak birçok hakimde bu metne dair kuşkular ve anlaşılmazlıklar varken, yine de ilk davaların oluşturulması ve olayın akışına bırakılması fikri mevcut. Hakimler zaman içinde yapılacak olan uygulamalar ile içeriğin oluşturulacağını düşünüyorlar.
Yasa 1 Ekim 2016 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiği için, yurtdışı düzenlemeleri bu tarihten işlenenen ağır suçlar için geçerli olacak. Yapılan hesaplamalara göre şu an uygulanan yurtdışı edilme oranı yılda yaklaşık 500 kişiyi kapsıyor.
Hukuki boyutu ile suç teşkil eden bir durumun mahkeme sürecine gelmesi hayli bir zaman gerektiriyor. İtiraz süreci, üst mahkeme ve yüksek mahkeme derken ilk sonucun bir yıldan önce ortaya çıkması beklenmiyor.
Önümüzdeki aylarda konuyla ilgili ilk davalar açıldığında süreci ve gelişmeleri daha iyi takip edebileceğiz.
Not: İsviçre’de, hukuki konularda danışmanlık hizmetinden faydalanmak isteyenler yukardaki mail adresimden bana ulaşabilirler. Ayrıca Türkiye ile, tanıma/tenfiz davaları, tapu dava işlemleri, tebligat, vekâlet işlemi vs. türünden herhangi bir hukuki süreç içerisine giren ya da Türkiye’de hukuki takip yaptırmak isteyen okuyucularımız da iletişime geçebilirler.
