70’li yıllarda ‘terör örgütü’ olarak sınıflandırılan FKÖ, İsviçre’de kısa süre içerisinde üç ayrı eylem gerçekleştirmişti. Ulaşılan belgelere göre, dönemin Dışişleri Bakanı Pierre Graber’in bilgisi dahilinde, FKÖ’lülerin İsviçre’de başka eylem yapmamaları karşılığında açılan dosyaların üzerinin örtüleceği, buna karşılık ise FKÖ’nin Birleşmiş Milletler’de tanınmasına diplomatik destek sunulacağı vaat edilmiş.
Söz konusu gizli anlaşma İsviçreli gazeteci Marcel Gyr’in yeni çıkan kitabına konu oldu. Kitabın içeriği kamuoyunda hiç beklenmedik bir tartışma çıkarınca Federal Meclis Denetim Kurulu devreye girdi.
Meclis Denetim Kurulu iddiaların araştırılarak tüm detaylarıyla gün yüzüne çıkarılmasını talep etti.
Araştırmacı gazeteci Marcel Gyr, kitabında 1970 yıllarında birçok terör olaylarıyla hedef haline gelen İsviçre’nin kayıtlara geçmemiş bir anlaşmasının varlığından bahsediyor. Marcel Gyr’ün iddia ettiğine göre, dönemin Dışişleri Bakanı Pierre Graber ve milletvekili Jean Ziegler Federal Parlamento’ya ve Federal Konsey’e danışmadan Filistin Kurtuluş Örgütüyle gizli bir anlaşmaya varıyor.
1970 yılında İsviçre
1970 yılı İsviçre tarihine terörün gölgesinde kalan bir yıl olarak geçti. 6 Eylül 1970’de 157 yolcusuyla Zürich havalimanından havalanan New York uçağından kuleye beklenmedik bir anons geçildi. Hoparlörden duyulan bir kadın sesi uçağın Filistin Kurtuluş Örgütü’nün kontrolüne geçtiğini duyuruyordu. 157 kişilik yolcu uçağı daha sonra Ürdün’e indirildi. Aynı hafta içerisinde bir İngiliz ve bir Amerikan yolcu uçağı da kaçırılıp Ürdün’e indirildi.
İsviçre Dışişleri Bakanlığı aynı günün akşamında kriz masası oluştururken, kriz masasının protokolleri yakın geçmişte arşivlerde ulaşıma açık belgeler arasında yer aldı. Ancak bu protokollerde iddia edilen gizli anlaşma hakkında hiçbir bilgi bulunmuyor.
Araştırmacı gazeteci Marcel Gyr’in iddiasına göre dönemin Dışişleri Bakanı Graber, Federal Konsey’in onayını almadan FKÖ’nün yurtdışı sorumlusu Faruk Kaddumi ile irtibata geçti. O dönem FKÖ’nün eylemlerine hedef olan Almanya, ABD ve İngiltere’yle birlikte Bern’de yoğun görüşmeler yapılıyordu. Sözkonusu görüşmelerin temel şartı ise FKÖ ile birebir müzakereye girmemekti. Ancak Dışişleri Bakanı Graber FKÖ ile irtibata geçerek anlaşmayı bozmuş oldu.
FKÖ’nün tanınması
O dönemde Filistinlilerle irtibat kuran Milletvekili Jean Ziegler bahsedilen görüşmelerin olduğunu teyit ediyor. Görüşmeler Cenevre’de bulunan bir otelde gerçekleşirken, görüşmelerde bakanla birlikte Federal Savcı Hans Walder, istihbarat Daire Başkanı Andre Amstein ve Cenevre Adalet Dairesi’nden bir yetkili de hazır bulunuyor. Birkaç gün süren görüşmelerin ardından ise kağıda dökülmeyen bir mutabakata varılıyor.
Varılan muatabakat gereği, İsviçre’nin herhangi bir eylemin hedefi haline getirilmemesi karşılıginda FKÖ’ye diplomatik destek sözü verildi. Diplomatik desteğin en önemli maddesi ise FKÖ’nün İsviçre tarafından BM’de resmen tanınmasıydı. Sonuç olarak 1974 yılında Filistin Kurtuluş Örgütü Filistin’in tek meşru temsilcisi olarak tanındı.
Siyaset uzmanları “Bakan Graber’in yaptığı görüşmeler o günlerde ifşa olsaydı kariyerinin sonu olurdu” diye yorumda bulunuyorlar.
