Meslek seçimi ve staj
Savaş Şengül
Meslek danışmanı ve Sosyal eğitimci
savaş.şengüll@outlook.com
Ergenlik çağına gelen birçok çocuğun bana sorduğu bir soru var; “Nasıl ve nerede staj yeri bulabilirim?” Meslek tanıma ve meslek yapma ile ilgili yığınla başka sorular da geliyor tabi.
Bu yazımda, çocuklarımızın meslek seçimi ve staj döneminde yaşadıkları ile ilgili görüşlerimi paylaşacağım sizlerle.
Burada ilk olarak anne-babalara bir sorum olacak; Anne-babalar kendilerine, çocuklarının geleceğini belirleyecek adımlarla ilgili, yeterince destek sunup sunmadıklarını sordular mı hiç?
Meslek seçimi ve buna bağlı olarak staj yapma konusunda çocuklara gereken yardımı ve desteği sağlayabilmek, bu sürecin başarıyla tamamlanmasında hayati bir öneme sahiptir.
Çocuklarımıza destek sunmada, kendi geçmişimizin, çocukluk ve gençlik anılarımızın bize yardımcı olabileceği düşüncesindeyim. Aynı sıkıntıları yaşamış, belki de çevresinden hiçbir şekilde destek alamamış ya da yanlış bir meslek seçimi yapmak zorunda kalmış olan bizlerin yaşadıkları onlara yol gösterici olabilir.
Çocuklarımız gelecekleriyle ilgili ciddi endişeler taşıyorlar. Çocuklar hangi mesleği seçip buna bağlı olarak nasıl bir eğitim alacaklar? Kendi seçimlerini yapmaya başladıkları o yaşlarda, onları korkularından, kaygılarından, streslerinden nasıl uzaklaştırabiliriz?
Burada, öncelikli olarak onları dikkatlice dinlememiz şart. Ne yaşadıklarını, ne düşündüklerini derinlikli olarak bilmemiz ve anlamamız gerekiyor.
Elbette çocuğumuz bu seçim aşamasında tamamı ile yalnız sayılmaz. Okulda öğretmenleri ve mesleki danışma rehberleri çocuğu doğru yönlendirme ve mesleki seçim yapma konusunda ellerinden geleni yapmaktadırlar. Fakat anne-babaların yer almayacağı böylesi çalışmalarda, durumun çocuk için eksik ve verimsiz olacağını aklımızdan çıkarmamalıyız.
Öğretmen ve danışmanlarla aktif ilişki kurmak önemli
Anne-babaların, çocuğun öğretmeni ve danışmanlarıyla aktif nitelikli bir ilişki kurmaları, öğretmen ve danışmanların kendilerini anne-babalara karşı sorumlu hissetmeleri v
e görüşlerini paylaşmaları açısından önem taşımaktadır. Çocuğumuza sunulan öneriler hakkında sağlıklı bir şekilde bilgilenmek için, öğrenci velisi olarak haklarımızı bilmek zorundayız
Okuldaki öğretmen ve danışmanlarla ilişkide olmak, çocuğun okuldaki potansiyelini daha iyi bilmemize de yardımcı olacaktır. ”En iyisini çocuğumun öğretmeni bilir” demek yanılgı olur. Eğer iletişimde dil ile ilgili bir sorunumuz varsa, bu konuda rahatlıkla tercüman talebinde bulunabilirsiniz.
Unutmamalıyız ki, çocuğumuzu en iyi bizler tanırız. Öğretmen ve danışmanların ilgileneceği onlarca, belki de yüzlerce öğrenci olmasına rağmen, bizlerin sadece birkaç çocuğu var.
Sonuçta çocuk bir ya da birkaç meslek seçtiğini söylüyorsa, sırada, bu meslekleri daha yakından tanıması için, kısa süreli bir staj yapması gerekmektedir.
Meslek arayışı nda yapılması gerekenler
Meslek arayışı başlamışsa eğer, bu durumda ilk olarak bir dosya hazırlamak gerekecektir. Bu dosyada bulunması gerekenler ise şöyle; CV, mektup, okul evrakları (Diploma-notlar vs.), herhangi bir yerde staj yapmışsa onun belgesi. Dosya hazırsa eğer, aşağıdaki sitelere girip, seçilen meslekle ilgili bütün bilgilere sahip olmakta fayda vardır;
Almanca :
– https://www.berufsberatung.ch/Dyn/Show/2930?lang=de
– http://www.toplehrstellen.ch/de/content/lehrstellensuche
Fransızca :
– https://www.orientation.ch/dyn/show/2930
.ch/fr/content/trouver-une-place-dapprentissage
Bundan sonraki aşamada meslek başvurusu yaptığınız şirketin sitesine girmek ve direk bilgi almak da önemlidir.
Yapacağı staj ile birlikte, çocuğumuz iş yaşamına giriş yapmış olacak ve de seçtiği mesleği tüm derinlikleriyle görme, tanıma fırsatına erişecektir. Bu durum, mesleğin gerçekten kendi yapısına uygun olup olmadığını sınamasına, kafasındaki kuşkuları gidermesine yardımcı olacaktır.
Çocuk eğer staj boyunca henüz o meslekle ilgili kesin bir karar vermediyse, staj süresini uzatması yararlı olabilir.
Uygun zamanda Staj
Bu stajların ne zaman ve ne şekilde yapılacağı diğer önemli konulardan biridir. Staj zamanı olarak, içinden geçtiğimiz Sonbahar ayları olabilir. Bu zaman diliminde binlerce gencin staj ve mesleki eğitim arayışı içinde olduklarını, özellikle de bazı mesleki alanlarda staj, sonrasında da eğitim için iş bulmanın çok zor olduğunu hatırlatmak isterim.
Çocuğumuz stajını en iyi şekilde nasıl yapmalıdır ki o mesleği her yönüyle tanıyabilsin ve gelecekte yapmak isteyip-istemediği meslek olarak tanımlayabilsin?
Çocuğun iş yerinde stajı boyunca aktif olarak iş içerisinde olması, dinlemesi, gözlem yapması, meslekle ilgili sorular sorması, not tutması, inisiyatif alabilmesi ve her şeyden önce iş yerinin kurallarına büyük bir disiplin içerisinde uyması önem taşımaktadır. Çalışma ve dinlenme saatlerine uyması, hiyerarşiye dikkat etmesi, ona verilmiş olan sorumlulukları en iyi şekilde yerine getirmeye çalışması, ihtiyaç olduğunda ekip arkadaşlarından destek istemesi, yani kısaca mesleki rolünü iyi oynaması gerekmektedir.
Ailenin görevi de, bu staj dönemi boyunca çocuğun nasıl bir ruh hali içerisinde olduğunu, iş yerine nasıl bir ruh haliyle gidip-döndüğünü, istekli, arzulu ya da bıkkın, umutsuz, moralsiz olup olmadığını, meslekle ilgili bir tanıma-öğrenme sürecine girip girmediğini gözlemlemek olmalıdır.
Staj sonunda öğretmenleriyle birlikte yapacağınız staj değerlendirmesi sonucunda, çocuğunuzun isteksiz olduğunu görürseniz eğer onu kesinlikle bu mesleği yapması için zorlamayın. Başta da söz ettiğim gibi onu iyi dinleyerek anlamaya çalışmak çocuğunuza yapabileceğimiz en büyük iyilik olacaktır.
Çocuğun staj boyunca yaşadığı olumlu veya olumsuz şeyler, mesleğin zorluğu ve hoşuna giden yanları, çalıştığı ekibin ona yaklaşımı vb., bütün yönleriyle olan biteni bize anlatabilecek kadar güven ve rahatlık duyması önemlidir.
Eğer meslekle ilgili bir hayal kırıklığı yaşadıysa ya da mesleği sevmediyse, onu başka meslekle ilgili arayışlara cesaretlendirmek hayati önem taşımaktadır.
Böylesi kapsamlı bir değerlendirme sonucunda; anne-baba olarak, çocuğunuzun meslek seçim sürecini sonuçlandırmış olmasına değerli katkılar sunmuş olacaksınız.
Yazımın sonunda tekrar sizlere hatırlatmak isterim ki; çocuklarınızı, sevmedikleri, yaparken mutlu olmadıkları bir iş alanına girmeleri konusunda zorlamayın. Belki bu noktada tekrar kendi geçmişimize, anılarımıza dönmek yararlı olabilir. Belki bizler de çocuk-genç yaşta kendi ailelerimiz tarafından istemediğimiz bir mesleği yapmaya zorlandık ve ailelerimizin beklentilerine cevap verebilmek için yapmaya başladığımız bu mesleği sürdürmek bizleri yaşam boyu mutsuz etti.
Çocukluğumuzda, gençliğimizde yapmak isteyip de çeşitli nedenlerden dolayı yapamadığımız bir mesleği, çocuğumuzun yapması için zorlama yanlışına da düşebiliriz.
Unutmamalıyız ki bu onların yaşamı ve meslek seçimi.
