Malulen emeklilik ödeneği hesaplamaları değişiyor
Derya Özgül, LL.M.
Hukukçu
www.adconsultancy.ch
Malulen Emeklilik Sigortası’nın (IV) temel görevi, bir yandan sağlık açısından engelli insanlara maddi destek sunmak iken diğer yandan da bu insanların tekrar iş piyasasına dahil olma süreçlerini desteklemektir.
İsviçre’de, çalışan-çalışmayan herkes IV sigortasının primlerini ödemek zorundadır. Herhangi bir sağlık engelinden dolayı malulen emeklilik ödeneğini hak ettiğinizi düşünüyorsanız eğer, bulunduğunuz kantonun IV kurumuna başvurmanızda fayda var.
Engel oranına göre ödenek
Engel oranına göre, ödenek yüzdeliği değişir. %40’ın altında engellilik durumu olanlara herhangi bir ödenek yapılmazken, engellilik durumuna göre ödenen maaş oranı şöyle düzenleniyor;
En az %40 engel = %25 Maaş
En az %50 engel = %50 Maaş
En az %60 engel = %75 Maaş
En az %70 engel = %100 Maaş
Engellilik oranı ise “karma metot” ile belirleniyor. Bu hem özel hayatınızdaki hem de iş hayatınızdaki engellilik durumunu ortaya koyuyor. Örneğin, sigortalı bir işte %60 oranında çalışan birinin evde %40 kalması göz önünde bulundurularak, çalışamama oranı daha düşük görülür. Halbuki kişi %100 sigortalı bir işte çalışıyor olsa, engel oranı daha da yüksek olacaktır.
Hesaplama sistemi değişti
Karma Metodu ile, malulen emeklilik sigortasında yüzdelik maluliyet hesaplaması yapıldığından dolayı, özellikle yarı zamanlı çalışanlar malulen emeklilik hakkından faydalanamıyorlardı.
01.01.2018 itibarı ile yeni bir hesaplama sistemi uygulanmaya başlandı. Yeni uygulama ile, %100 çalış(a)mayıp da yarı zamanlı çalışanların pozisyonları güçlenecek.
Bu durumda çeyrek, yarım ve dörtte üç emeklilik ödeneği alanların dosyaları IV tarafından yeniden hesaplanacak. Federal Hükümet bu değişiklik ile, yıllık 35 milyon franklık ek bir gider olacağını tahmin ediyor.
Başvuru yapılması şart
Yeni hesaplama metodundan, şu ana kadar %40 engelliliğin altında olup da ödenek alamayanlar da faydalanabilecekler. Ancak bunun için aktif bir şekilde, yeniden emeklilik ödeneğine başvurulması gerekiyor. Sigorta çalışanları bu grubun dosyalarını kendiliğinden değerlendirmeyecekler.
Not: İsviçre’de, hukuki konularda danışmanlık hizmetinden faydalanmak isteyenler yukardaki mail adresimden bana ulaşabilirler. Ayrıca Türkiye ile, tanıma/tenfiz davaları, tapu dava işlemleri, tebligat, vekâlet işlemi vs. türünden herhangi bir hukuki süreç içerisine giren ya da Türkiye’de hukuki takip yaptırmak isteyen okuyucularımız da iletişime geçebilirler.
