İsviçre nereye?

Edibe Gölgeli

Basel Kanton Milletvekili

Ekonomist

edibe.goelgeli@gmail.com

Şubat ayında SVP’nin“Stoppt die Masseneinwanderung” isimli referendumu az bir farkla kabul edildi. İsviçre bu sonuçla göçmen sayısına önemli oranda sınırlama getirecek.

Ortaya çıkan durum, Avrupa Birliği üyesi ülkelerinden İsviçre’ye gelen göçmenlerin serbest dolaşım ve çalışma haklarına ilişkin düzenlemeleri sona erdirecek.

Resmi olmayan sonuçlara göre, önerilen değişiklikler oylamaya katılanların yüzde 50,3’ünün desteğini aldı. Referandumda önerinin kabul edilmesi için yüze 50 şartı aranıyordu.

Romandi kantonları olarak nitelendirilen Fransız bölgelerinde göçmenler ile ilgili olumlu sonuçlar çıktı.

Oylamaya ilşkin en ilginç sonuçlar ise İtalyan bölgelerinden, özellikle de Tessin Kantonu’dan geldi. Bu kantonda göçmenler aleyhine oy kullanların oranı yüzde 68,2 idi.

Yapılan bu referendumda şehir ve kırsal kantonların biribirinden tamamen ayrı düşündükleri de görüldü. Özellikle İsviçre merkezinde bulunan kırsal kesimin büyük bir çocunluğu referandumu desteklerken, Zürich, Basel, Zug gibi ekonomi merkezli olan kantonlar “Hayır” oylarıyla net bir sinyal verdiler.

SVP’nin öncülüğünde yapılan bu referandum sonucuna göre, İsviçre’ye çalışmak için gelecek olan göçmenlerin kontejanları sınırlı olacak. Burada, özelikle de yüksek vasıflı olmayan göçmenlerin şansı oldukça düşük.

Referandum düzenlemesi söz konusu bu insanların İsviçre’ye gelip çalışmaması ile birlikte, aile birleşimlerine yönelik düzenlemeler de içeriyor.  Tamamen ırkçı bir anlayışla oluşturulan bu referandumun bu şeklide yürürlüğe girmesi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gidebilir.

Öte yandan bu referandumun nasıl hayata geçirileceği de merak konusu.

İsviçre ekonomik anlamda dış ülkelere, özelikle de AB’ye bağımlı bir ülke olma özelliğine sahip.

Uluslararası ilişkilerde tarafsızlık politikası uygulayan İsviçre, Avrupa Birliği üyesi olmamasına karşın, Avrupa Birliği politikalarının bir çoğunu benimsiyor.

Yapılan bu Referandum, Avrupa genelinde göçmenlik ve göçün etkileriyle ilgili tartışmanın yoğunlaştığı bir döneme de rastlıyor.

Referandumun İsviçre ekonomisine olası etkileri neler olabilir?

Göçmen sayısının sınırlandırılmasını savunanlar, serbest dolaşımın; konut, sağlık, eğitim ve ulaşım üzerinde baskı oluşturduğunu, yabancıların maaş ve ücretleri aşağı çektiğini dillendiriyorlar. Kazanılan oyların büyük bir çoğunluğu bu korku histerisi ile kazanıldı. Ancak bu durumun AB ile olan ilişkiler ve ekonomi üzerinde yaratacağı etkiler pek hesaba katılmadı.

Son yıllarda İsviçre ekonomisinde büyük bir canlama görülmekte. İşsizlik rekor derecede düşük, ancak birçok İsviçreli yine de göç konusunda kaygılı. Şu an ülke nüfusunun dörtte birini göçmenler oluştururken, geçen yıl ülkeye 80 bin yeni göçmenin geldiği açıklandı.

İsviçreliler yapılan anlaşmalarla, 2007 yılından bu yana 500 milyon AB vatandaşıyla aynı haklara sahip. Bu karar 2000 yılında yapılan bir referandumla (Bilaterale) alındı.  Göçmen karşıtı SVP, alınan bu karar sonrasında, bunun büyük bir hata olduğunu ve uygulamanın kaldırılması gerektiğini savunuyordu.

Referandum sonrası AB’nin ilk tepkisi elektrik alışverişine yönelik anlaşmaların durdurulması yönünde oldu. Bunu AB’nin İsviçre’de yaptığı bilimsel araştırmaların durdurulması takip etti. Bu durum eğitim alanına da yansıdı. AB, İsviçre’ye Erasmus Yüksek Öğrenim Programıyla ilgili bir dizi yaptırımlar ve engeller getirdi.

Tartışmalar ve karşılıklı restleşmeler devam edecek gibi görünüyor. Bu tartışmaların arasında referandumun yeniden yapılması için bir dizi çalışma da başlatıldı. İsviçre’nin son referandum kararıyla yüzyüze gelme beklentisi yüksek.