İsviçre’de oy kullanma detayları. Nerede, ne zaman oy kullanılacak? Nelere dikkat etmek gerekiyor?
Yüksek Seçim Kurulu, 14 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak olan Cumhurbaşkanı ve milletvekili genel seçiminde yurt dışı seçmenlerin oy kullanacakları tarihleri ve adresleri ilan etti. Buna göre İsviçre’deki oylamalar, 29 Nisan - 7 Mayıs 2023 tarihleri arasında yapılacak.
İsviçre’de yaşayan ve yurtdışı seçmen kütüğüne kayıtlı olan T.C. vatandaşları 29 Nisan – 7 Mayıs 2023 tarihleri arasında, hafta sonları da dahil olmak üzere, her gün 09.00 – 21.00 saatleri arasında sandık başına gidebilecekler.
Olası bir ikinci tur seçimleri ise aynı adreslerde, 20 Mayıs ile 24 Mayıs tarihleri arasında yapılacak.
Oylamalar nerelerde yapılacak?
Oylamaların yapılacağı merkezlerin adresleri şöyle;
Zürich bölgesi
Messe Zürich, Wallisellenstrasse 49, 8050 – Oerlikon- Zürich
Bern bölgesi
T.C. Bern Büyükelçiliği – Lombachweg 33, 3006 Bern
Cenevre bölgesi
T.C. Cenevre Başkonsolosluğu – 20, Route de Pré-Bois 1215 Genève (International Center Cointrin-İCC, Giriş Kat)
Zürich’te hafta içi 12, hafta sonu 14, Bern’de hafta içi 4, hafta sonu 5, Cenevre’de hafta içi 2, hafta sonu 3 sandık kurulacak.
Cumhurbaşkanı ve 28. dönem milletvekili genel seçiminde sandık kurulacak diğer yurt dışı temsilcilikleri ve oy verme tarihleri için şu linkten yararlanılabilir;
Kimler oy kullanabilir?
Seçmen kaydı sorgulama
Seçmen kaydı sorgulama işlemleri sadece aşağıdaki kanallar aracılığıyla yapılabilmektedir:
2- Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığının “Seçmen Sorgulama Mobil Uygulaması”
3- 444 9 975 (Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı Çağrı Merkezi)
4- www.turkiye.gov.tr (e-devlet)
Seçmen sayısı açıklandı
YSK tarafından verilen bilgilere göre bu seçimler için, 75 ülkeden 3 milyon seçmen oy kullanacak. İsviçre’de oy kullanma hakkı bulunan T.C. vatandaşlarının sayısının yaklaşık 100 bin olduğu tahmin ediliyor.
YSK Başkanı Ahmet Yener, 14 Mayıs’taki seçimlerde yurt içi ve yurt dışında toplam 64 milyon 113 bin 941 seçmenin oy kullanacağını açıkladı.
Yener, “Yurt içi 60 milyon 697 bin 843 olup bunun 30 milyon 710 bin 790’ını kadınlar, 29 milyon 897 bin 53 erkek seçmen bulunuyor. İlk kez oy kullanacak seçmen sayısı 4 milyon 904 bin 672 olup, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalması halinde 47 bin 523 seçmen 28 Mayıs’ta ilk kez oy kullanacak. Yurt içinde ortopedik ve görme engelli seçmen sayımız 989 bin 543 olup, 75 yaş ve üzeri seçmen sayımız ise 3 milyon 180 bin 802’dir. 973 ilçe, 1094 ilçe seçim kurulunda toplam 191 bin 884 sandık kurulu kurulacaktır. 421 ilçemizde seyyar sandık kurulacak olup, seyyar sandıklarda oy kullanacak olan seçmen sayımız 6 bin 215’tir.” dedi.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) verilerine göre, İsviçre’de kayıtlı 105 bin 820 seçmen bulunuyor.
YSK tarafından yapılan açıklamaya göre, Yurtdışı Seçmen Kütüğü’nde kaydı bulunmayanların oy kullanmaları mümkün olmayacak.
Oy kullanmak için sandık görevlilerine, T.C. kimlik kartı, T.C. pasaportu veya T.C. sürücü belgesinin ibraz edilmesi gerekiyor.
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle, depremden etkilenen ve İsviçre’ ye gelen afetzedeler de, adres beyan başvurusunda bulunmaları koşulu ile oy kullanabilecekler.
Sandıklar nasıl korunacak?
Yurt dışında oy kullanılan sandıklarda, her sandık için beş kişi görevlendirilecek. Beş kişilik sandık kurulları AKP, CHP ve MHP’den birer parti temsilcisi ile o ülkede görev yapan iki diplomattan oluşacak.
Oy sandıkları, üç anahtarla kilitlenen odalarda muhafaza edilecek. Anahtarlardan biri görevli diplomatta, diğer iki anahtar ise iki ayrı parti temsilcisinde olacak.
Günlük oy verme işlemleri sonrasında oy zarfları mühürlü torbalara konulacak. Oylamaların tamamlanmasından sonra bu mühürlü torbalar, parti temsilcileri ve diplomatik kuryeler eşliğinde Ankara’ya götürülecek.
Bu oylar, kilit altında tutulan odalarda seçim akşamına kadar saklanacak. 14 Mayıs akşamı da, genel oylar ile birlkte sayılacak.
Yurt dışı seçmen için sandık kurulacak temsilcilikler
27 Nisan’dan itibaren 74 ülkedeki 177 temsilcilikte oy kullanma işlemi başlayacak.Bunun için yurt dışında toplamda 5 bin 40 sandık kurulacak.
Yüksek Seçim Kurulu yurt içinde ise 190 bin 736 sandık kurulacağını açıkladı. Oy kullanabilecek kişi sayısı ise 60 milyon 904 bin 499 kişi. Böylelikle yurt içi ve yurt dışı toplamda 64 milyon 191 bin 285 seçmen bulunuyor.
Yurt dışı seçmenler, belirlenen temsilciliklerin herhangi birinde veya sandık kurulan herhangi bir gümrük kapısında oy kullanabilecek, bu işlem için randevu alınmasına gerek olmayacak.
Bu kapsamda Almanya’da 26 temsilcilikte oy verme işlemi gerçekleştirilebilecek. Bunlar Berlin, Düsseldorf, Essen, Essen/Dortmund, Essen/Siegen, Frankfurt, Frankfurt/Fulda, Frankfurt/Limburg, Hamburg, Hamburg/Kiel, Hannover, Hannover/Bremen, Karlsruhe, Karlsruhe/Mannheim, Kassel, Köln, Köln/Aachen, Mainz, Mainz/Saarbrücken, Münih, Münster, Münster/Bielefeld, Nürnberg, Nürnberg/Regensburg, Stuttgart ve Stuttgart/Ulm başkonsoloslukları olacak. Oy verme işlemleri Almanya’daki bazı temsilciliklerde 27 Nisan’da, bazılarında ise 29 Nisan’dan itibaren 9 Mayıs’a kadar sürecek.
Yurt dışı seçmen ABD’de 9 temsilcilikte oy kullanabilecek. Bunlar Boston, Houston, Los Angeles, Miami, New York, New York/Long Island, New York/South Jersey ve Şikago başkonsoloslukları ile Vaşington Büyükelçiliği olacak. ABD’de 29 Nisan’dan itibaren oy kullanmaya başlanacak.
Fransa’da da 9 temsilcilikte oy verilebilecek. Bunlardan Bordo, Liyon, Marsilya, Nant, Paris, Strazburg başkonsolosluklarında 27 Nisan’dan, Lyon/Clermont-Ferrand, Paris/Orleans ve Strazburg/Mulhouse başkonsolosluklarında ise 29 Nisan’dan itibaren tercih yapılabilecek.
Avusturya’da ise 6 temsilcilikte oy verilebilecek.
Komşu ülkeler Yunanistan’da Atina-Pire, Gümülcine, Rodos ve Selanik başkonsolosluklarında oy verme işlemlerine 29 Nisan’da başlanacak. Bulgaristan’da 4 Mayıs’tan itibaren 3, Gürcistan’da 5 Mayıs’tan itibaren 2, Irak’ta ve İran’da ise 5 Mayıs’tan itibaren 3’er temsilcilikte oy verilebilecek.
Azerbaycan’da ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de 3’er temsilcilikte oy kullanma işlemi gerçekleştirilebilecek.
Bunun dışında Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, Çin Halk Cumhuriyeti, Hollanda, Kanada, Rusya Federasyonu’nda 4’er, Avustralya, Bosna Hersek, Belçika, İsviçre, Kazakistan, Pakistan’da 3’er, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Danimarka, Güney Afrika, İspanya, İtalya, Japonya, Kosova, Libya, Mısır, Moldova, Özbekistan, Romanya, Sırbistan, Suudi Arabistan ve Ukrayna’da 2’şer temsilcilikte oy verilebilecek.
Arnavutluk, Bahreyn, Belarus, Cezayir, Çekya, Estonya, Fas, Finlandiya, İrlanda, İsveç, İsrail, Karadağ, Katar, Kırgızistan, Kore, Kuveyt, Kuzey Makedonya, Litvanya, Lübnan, Lüksemburg, Macaristan, Malezya, Malta, Nijerya, Norveç, Polonya, Portekiz, Singapur, Slovakya, Sudan, Tanzanya, Tayland, Türkmenistan, Umman, Ürdün ve Yeni Zelanda’da ise birer temsilcilik yurt dışı seçmeninin oy kullanması için açık olacak.
Cumhurbaşkanı Seçimi’nin ikinci tura, yani 28 Mayıs Pazar gününe kalması halinde ise belirtilen temsilciliklerde 20-24 Mayıs’ta oy kullanılabilecek.
Oy kullanılacak olan gümrük kapıları
YSK’nin Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde oy kullanılacak gümrük kapılarına ilişkin kararı da yayımlandı.
Karara göre, gümrük kapılarında oy verme işlemi 27 Nisan 2023 Perşembe günü saat 08.00’de başlayacak ve 14 Mayıs 2023 Pazar günü saat 17.00’de bitecek. Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci oylamaya kalması durumunda ise 20 Mayıs 2023 Cumartesi günü saat 08.00’de başlaması, 28 Mayıs 2023 Pazar günü saat 17.00’de bitmesi kararlaştırıldı.
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin tatil günleri dahil 24 saat süreyle oy kullanılabileceği gümrük kapıları şöyle:
“Gürbulak, Aktaş, Türkgözü, Sarp, Kapıkule, Pazarkule, İpsala, Hamzabeyli, Karkamış Üzümlü, Esendere, Kumlu, Cilvegözü, Öncüpınar, Çobanbey, Dereköy, Akçakale, Habur Kapıköy karayolu, Şakirpaşa, Esenboğa, Antalya, Çardak, Diyarbakır, Hasan Polatkan, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Süleyman Demirel, İstanbul, Sabiha Gökçen, Adnan Menderes Erkilet, Konya, Dalaman, Bodrum-Milas, Samsun Çarşamba, Trabzon, Zonguldak Çaycuma havalimanları ile Kuşadası, Ayvalık, Çeşme, Derince, Mersin, Taşucu, Bodrum ve Samsun.”
Öte yandan, oy verme işlemlerinde görev almak üzere bazı ilçelerde geçici gümrük kapısı seçim kurulları da oluşturulacak.
Her bir geçici gümrük kapısı seçim kurulu; kendilerine bağlı olarak üçer adet sandık kurulu oluşturacak, ancak lüzum gördüğü takdirde sandık kurulu adedini artırmaya veya azaltmaya, oy verme saatlerinin başlangıç ve bitiş saatlerini (sekiz saatlik dilimler halinde) belirlemeye yetkili olacak.
Geçici gümrük kapısı seçim kurullarının kurulma işlemleri 30 Mart 2023 Perşembe günü saat 17.00’ye kadar tamamlanacak. Oluşuma ilişkin imzalı tutanak ve yemin metninin bir sureti YSK’ye gönderilecek. Kararda ayrıca sandık kurullarının da 12 Nisan 2023 Çarşamba günü saat 17.00’ye kadar kurulması işlemlerinin tamamlanması gerekecek.
Seçmenlerde dikkat edilmesi gerekenler
14 Mayıs’taki Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için seçmenler nerede oy kullanacaklarını e-Devlet, YSK’nin internet sitesi, mobil uygulaması ya da çağrı merkezinden öğrenebilecek.
Seçmenlerin, Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) belirlediği esaslar kapsamında 14 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için demokratik haklarını kullanma sürecinde bazı noktalara dikkat etmeleri gerekiyor.
Buna göre yurt içindeki seçmenler, nerede oy kullanacağını e-Devlet, YSK’nin internet sitesi, mobil uygulaması ya da kurulun 444 9 975 çağrı merkezinden öğrenebilecek. Seçmenlerin nerede oy kullanacağı adreslere gönderilecek seçmen bilgi kağıtlarında da bulunacak.
Yurt dışı seçmen kütüklerine kayıtlı seçmenler ise sandık kurulacak temsilcilikler ve gümrük kapılarının adres ve oy kullanma tarihi bilgilerine YSK’nin internet sitesinden ulaşabilecek.
Oy verme işlemi için sandığa giden seçmenlerin, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan resimli ve resmi nitelikteki kimliğini yanında bulundurması zorunlu olacak.
Oy verme mahalline giden seçmenler, sandık kurulu başkanına kimliğini ibraz ederek oy zarfı ve pusulası ile “Evet” ya da “Tercih” mührünü alarak kapalı oy verme kabinine girecek, burada oy vermek istediği parti/aday için belirlenen alana mührünü basacak. Ardından oy pusulalarını kapalı zarfa koyarak sandığa atacak.
Bu işlemlerin ardından seçmenlerin imza atma zorunluluğunu yerine getirmeleri gerekecek.
Oylar hangi hallerde geçersiz sayılır?
Seçimlerde, YSK’nin belirlediği esaslara uygun kullanılman oylar geçersiz sayılacak.
“Evet” ya da “Tercih” mührü basılmayan, birden fazla ittifaka, aynı ittifakta yer almayan parti veya adaya mühür basılması halinde oylar geçersiz olacak.
Oy pusulasının bütünlüğünün bozulacak şekilde yırtılması veya koparılması, pusula üzerine mühür dışında veya mühür yerine herhangi bir özel işaretin, isim, imza kaşesi veya parmak izinin basılması da kullanılan oyu geçersiz kılacak.
Ayrıca, oy pusulasının belirgin bir şekilde karalanması, çizilmesi veya işaretlenmesi, zarftan işaret amacı taşıyan herhangi bir madde çıkması hallerinde de oylar geçersiz sayılacak.
