Uluslararası bir karşılaştırmaya göre İsviçre, hemşirelik veya hasta bakıcılık personeli yoğunluğunun en fazla olduğu ülkelerden biri. 2019’da, 1000 kişi başına ortalama 18 hemşire düşüyordu. Bu, OECD ortalamasının yaklaşık iki katına denk geliyor.
Verilere göre İsviçre yüksek oranda yabancı bakıcı personeline sahip. Bu oran yıllardır %30 ile 40 arasında değişiyor. İsviçre’ye sınırı olan ülkelerden birçok kişi de, Basel ve Cenevre gibi sınıra yakın hastanelerde çalışıyor. Ülkenin diğer bölgelerinde, eğitimlerini yurtdışında tamamlamış personele daha fazla rastlanmasına rağmen, vasıflı personel açığı giderek artıyor.
Hastaneler bu açığı gidermek için İtalya’ya yönelirlerken, İtalya’daki personeli İsviçre’ye çekmek için pilot projeler de oluşturuldu. Buna ek olarak iş bulma kurumları aracılığı ile, Polonya’dan da önemli sayıda bakıcı geliyor. Öyle ki iş bulma kurumları, talepleri karşılamak için uzmanları dilsel, kültürel ve teknik olarak hazırlamayı bile düşünüyorlar. Hazırlama süreci ile ilgili eğitim modüllerinin 8 ile 12 ay boyunca sürmesi tasarlanıyor.
Daha sonraki süreçte, dil becerileri ve diplomaların İsviçre Kızılhaçı tarafından tanınması, İsviçre’de istihdam için bir ön koşul olacak.
Uygulamalar etik değil mi?
İsviçre 2011’de, uluslararası işe alımda etik ilkeleri gözeten, Dünya Sağlık Örgütü davranış kurallarını imzaladı. Kurallar, ülkenin kendi personelini yeterince eğitmesi, bunun da uygun önlemlerle sürdürülmesi gerektiği ile ilgili.
İsviçre Hemşireler Meslek Birliği yöneticilerine göre, yurtdışından işe alımlar mevcut sorunların giderilmesine çözüm olmayacak. Bu yaklaşımı zararlı ve etik dışı olarak nitelendiren yöneticiler, İsviçre’nin diğer ülkelerden personel çekerken, bunun o ülkelerdeki nitelikli personel eksikligi durumunu şiddetlendireceğini savunuyorlar. Örneğin Almanya’dan İsviçre’ye sağlık personeli göçü ile Alman hastaneleri Polonya’dan uzman aramak zorunda kalacaklar. Polonya’daki boşluklar ise Romanya’dan gelen çalışanlarla doldurulacak.
Domino etkisi yaratacak olan bu durumun beyin göçüne neden olacağı belirtilirken, insanların eğitimlerini finanse eden ülkeyi terk etmelerinin önemli ekonomik kayıplara neden olacağı savunuluyor.
Ancak, bahsi geçen pilot projeyi yürüten Aarau Kanton Hastanesi, İtalya’da hemşireler arasında yüksek işsizlik olduğu örneğini verip; Almanya, Avusturya, Hollanda, İspanya gibi ülkelerin onlarca yıldır başarılı bir şekilde işe alımlar yaptıgını, uygulamanın 2022’de Hırvatistan ve diğer ülkeler için de geçerli olacağını vurgulayıp, pilot projeyi etik olarak nitelendiriyor.
Korona salgınının etkisi
İsviçre’nin özellikle tıp sektöründen büyük fayda sağladığı gerçeği, Korona salgını sırasında daha iyi anlaşıldı. Federal Ekonomi Sekreteryası’nın (Seco) bir raporuna göre, Korona döneminde aşırı derecede sıkıntılı olan sağlık sistemi için, İsviçre’nin AB/EFTA bölgesinden personel alabilmesi çok önemliydi.
Seco verilerine göre, 2020’de tüm sağlık sisteminde 63 bin kişi görev yapıyordu. Bu dönemde üçüncü ülkelerden 13 bin çalışan daha geldi. Bu sayı, sektördeki tüm çalışanların neredeyse dörtte birine denk geliyor.
Ne kadar çekici?
Veriler, İsviçre’ye gelmek isteyen sağlık personelinin maaş konusunu genellikle ikincil planda tuttuklarını ortaya koyuyor. Adaylar için en önemli şey, İsviçre’de onları bekleyen çalışma ortamı. Birçoğu için İsviçre’ye gelmek, mesleki gelişim ve kariyer için temel bir argüman.
Ancak son dönemlerde, İsviçre’ye çalışmak için gelecek olanlardan bazısı giderek daha fazla şüpheci bir yaklaşım sergiliyor. Polonya’dan bile, İsviçre’ye taşınmaya istekli uzman bulmak zor. Bunun temel nedeni, İsviçre’deki yüksek ücretlere rağmen maliyetlerin de yüksek olması.
Önlemler gerekiyor
Kimi uzmanlar yurtdışından işe almanın kısmi bir çözüm olabileceğini söylerlerken, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, daha fazla ödenek sunulması gerektiğini dillendiriyorlar. Sağlık sektöründeki açığı gidermenin bir yolu da mesleğe daha fazla insan çekebilmek.
Ancak bu önlemlerin meyve vermesi uzun zaman alacak. Bu nedenle yurt dışından işe alımlar şimdilik, mevcut çözümün bir parçası olmaya devam edecek.
