Peki frank neden değer kazandı? Bu durum İsviçre ekonomisi için ne anlama geliyor?
Geçen bahar mevsiminde 1 Euro 1,11 franka denk geliyordu.Küresel ekonomi Korona baskısından kurtulduğu için, yatırımcıların parası giderek diğer para birimlerine aktı. Bu, frank üzerindeki yukarı yönlü baskıyı kaldırdı ve onu nispeten ucuz hale getirdi. İşte frank o zamandan beri yeniden değer kazanmaya başladı. Eylül ayı sonunda euro sadece 1,08 franktı, son olarak da 1,05’e düştü.
Birçok ekonomist frankın güçlenme nedenini, dünya genelinde enflasyon olarak da bilinen artan tüketici fiyatlarına bağlıyor.
Ancak diğer ülkelerle karşılaştırıldığında İsviçre’deki artış oldukça küçük. Ekim ayında Almanya’da enflasyon %1,2 artarken, euro bölgesinde %4,1, ABD’de ise %6,2 oldu.
Yatırım uzmanları; enflasyonu yüksek olan ülkelerin değer kaybeden bir para birimine sahip olma eğiliminde olduğunu söylüyorlar.
Buna göre, İsviçre frankına yapılan yatırımlar şu anda diğer para birimlerine göre daha cazip denebilir. Yani İsviçre’deki düşük enflasyon oranı parayı çekiyor ve frankın değer kazanmasına vesile oluyor.
Korona krizi ile ilgisi var mı?
Ekonomistlere göre, Korona nedeniyle son haftalarda frankın değer kazanma hızı arttı. Avusturya ve Almanya gibi ülkeler önlemleri sıkılaştırırken, İsviçre frankı bu durumdan yararlanmasını bildi.
Kısacası, mevcut belirsizlik durumu, paranın finansal yatırımlar için güvenli bir liman olarak hizmet eden İsviçre’ye gelmesine olanaklar sunuyor.
Güçlü franktan kimler yararlanıyor?
Güçlü frank tüketicileri için Avrupa Birliği ülkelerinde tatiller ve turistik amaçlı alışverişler artık daha ucuz. Özellikle de İsviçre’ye sınır komşusu olan ülkelere, Noel gibi özel zamanlarda çok daha fazla İsviçreli akını oluyor.
Ancak kimi zaman katılaştırılan Korona önlemleri, bu ülkelere giriş formalitelerinde belirsizliklere ve birçok kişinin sınırı geçmesine engel olabilir.Tüketicilerde böyle bir korku da hakim.
İhracat yapan şirketler zarar görüyor mu?
İsviçreli ekonomistler güçlü bir frankın ülkenin ihracat ekonomisi için kötü olduğunu savunuyorlar. Bu durumdan en çok etkilenenler ve acı çekenler, ağırlıklı olarak AB pazarına ihracat yapan küçük ve orta ölçekli şirketler.
Küresel çapta iş yapan İsviçre şirketleri ise durumdan daha az etkileniyorlar. Bunun temel nedeni ise; bu şirketlerin büyük ölçekte dolar kullanıyor olmaları. İsviçre frankı karşısında bu yıl biraz değer kazanan ABD para birimi, büyük ölçekli firmaların euro kaybını telafi etmiş oldu.
İş dünyası neden tepki göstermiyor?
İş dünyası İsviçre frankının değer kazanması karşısında sessizliğini koruyor. Ekonomistlere göre bu durum; söz konusu olanın frankın tek taraflı güçlenmesi değil, daha ziyade zayıflayan euro ile ilgili. Euro aslında neredeyse tüm diğer büyük para birimlerine karşı da zayıfladı.
Şirketler ise ortaya çıkan kur kayıplarını ürünlerin fiyat artışlarıyla telafi edebileceklerini düşünüyorlar.
Fiyat artışları, enflasyon oranlarının yüksek olması ve küresel darboğazlar nedeniyle genellikle daha kolay oluyor.
SNB müdahale edebilir mi?
İsviçre Ulusal Bankası (SNB), franka müdahale etmekten kaçınırken, geçen yıl olduğu gibi döviz piyasasına geniş çaplı müdahalede bulunmadı. Ancak uzmanlar, euronun 1,05 frankın altına doğru kaymaya başlaması durumunda SBN’nin müdahalesinin kaçınılmaz olacağını ifade ediyorlar.
