Bu tespit, online karşılaştırma hizmeti sunan Comparis tarafından bu yıl yapılan bir araştırma ile de doğrulanıyor.
Vatandaşlıktan önce yıllık 1000 frank ödeyen bir kişi, vatandaş olduktan sonra 700 frank ödüyor. Birçok kişi bu uygulamadan haberdar, ancak çok da birşey yapılamıyor.
Bu durumdan en çok Kosova, Arnavutluk, Sırbistan, Türkiye ve Arap ülkekeleri gibi yerlerden gelenler etkileniyor. Bu kesimler tam kapsamlı sigorta için, İsviçrelilere göre ortalama %60’ın üzerinde daha yüksek prim ödüyorlar. Portekizliler ise ortalama olarak neredeyse dörtte bir daha fazla ödüyor.
Federal Hükümet’e göre ayrımcılık yok
Federal Irkçılık Karşıtı Komisyonu, 2005 yılında bunun bir ayrımcılık meselesi olduğunu raporladı ve durumu eleştirdi.
Federal Hükümet ise uygulamayı farklı değerlendiriyor. Federal Adalet Bürosu tarafından hazırlanan bir uzman raporunda; uyruğa dayalı fiyat farklılıklarının, istatistiksel olarak doğrulanabilmesi koşuluyla, eşit haklar veya hukuka aykırı ayrımcılık ilkesi açısından aykırılık teşkil etmediği belirtiliyor.
Sigortacıların temel iddiası, belirtilen kesimlerin çok fazla kaza yapmış olmaları ya da kaza yapma olasılıklarının yüksek olması. Başka bir deyişle, Hollandalıların İsveçlilere göre daha fazla kaza yaptığı ortaya konabilirse, o zaman Hollandalıların İsviçrelilere göre daha yüksek sigorta primleri ödemeleri gerekiyor.
Ülkeleri üç farklı kategoriye ayıran sigorta şirketleri de var. Bu kategorileştirme “İsviçre”, “Kuzey Avrupa” ve “Dünyanın geri kalanı” şeklinde yapılıyor.
Hukukçular ne diyor?
Federal Anayasa’ya göre; “Hiç kimse menşei nedeniyle ayrımcılığa maruz bırakılamaz.”
Hukukçular sigorta şirketlerinin, farklı milletleri tek bir risk kategorisinde gruplandırdıklarını belirtip, kişilere özel farklı sınıflandırmalar yapıldığına dikkat çekiyorlar. Primlerdeki farklar nüfus arasında önyargıları da güçlendiriyor.
Prim farkları yapılan kaza istatistiklerine dayansa bile, istatistiksel ayrımcılıktan kaynaklı var olan uygulamalar sorunlu.
Örneğin Kosovalı erkeklerin sigorta için genel olarak daha yüksek bir risk oluşturdukları istatistiksel olarak doğruysa, bu mutlaka tek bir kişi için geçerli olmak zorunda değil. Söz konusu kişi son derece dikkatli bir sürücü de olabilir.
“Sözleşme Özgürlüğü“ dayanağı
Hukuki olarak eşit olmayan muameleler doğal olarak kabul edilmek zorunda değil. Ayrımcı uygulamaların caiz olmadığı, yaşama organının ve mahkemelerin kararı ile de onaylanıyor. Ancak burada sigorta şirketlerinin elini güçlendiren unsur “sözleşme özgürlüğü“.
İsviçre’de sözleşme özgürlüğü oldukça önemli. Sigortayı yapan kişi yapılan sözleşmeyi imzaladığında kendi rızası ile uygulamaları kabul etmiş oluyor. Bu sayede kişilere özel ayrımcılıklar da kolayca yapılabiliyor.
Cinsiyet eşitlik de yok
AB ülkeleri, özel hukukta ayrımcılığa karşı kişilere koruma sağlıyor. Bu durum cinsiyetler için de geçerli. Avrupa Adalet Divanı, üye devletlerin kadın ve erkekler için farklı sigorta primleri almalarına izin verecek bir AB düzenlemesini cinsiyet eşitliği ilkesinin ihlali olarak sınıflandırıyor.
İsviçre’de bu kararın pek bir etkisi bulunmuyor. Bu da sigortacıların erkeklere ve kadınlara farklı davranmalarına izin verildiği anlamına geliyor.
Siyasi olarak da göz ardı ediliyor
İsviçre’de yaklaşık 15 yıl önce bu konu ile ilgili yoğun bir tartışma yaşandı. Ancak konu daha sonra yeniden gündemden düşmüş, vatandaş olmayanlar için uygulanan yüksek prim uygulaması olduğu gibi kalmıştı.
Sigorta Sözleşmeleri Kanunu’nun revize edilmesi yakın bir zamanda yine Federal Meclis’in gündemindeydi. Meclis’te yapılan görüşmelerde var olan uygulamalara dair düzeltmeler yapılması bekleniyordu. Ancak görüşmeler Meclis’in Danışma Komisyonu’nda sonuçsuz kalmış, ayrımcılık içeren düzenlemeler Meclis’te tartışılmamıştı bile.
SP Partisi bu konu ile ilgili olarak yeniden harekete geçmek istiyor. SP Göçmenler Komisyonu (SP-Migrant) konuyu gündeme getirmek için bir girişimde bulundu.
