Gençlerin mesleki uyumundan ne anlıyoruz?
Savaş Şengül
Meslek Danışmanı ve Sosyal Eğitimci
Gençlik, içinde bulunduğu zamanda en çok değişime açık olan kesimdir. Seste, vücutta, insan ilişkilerinde, karekterde vs…
Şüpheleniyoruz, kendimizi arıyoruz, kendimizle yüzleşiyoruz, denemeler yapıyoruz, bunalımlar ve krizler yaşıyoruz, zihnimiz karışıyor, ailemizle çatışıyoruz, çeşitli gruplar kuruyor ya da var olan grupların içine giriyor, zor ve karışık anlar yaşıyoruz. Büyükler bazen bize nasıl davranmaları gerektiğini bilemiyorlar.
Aileler için çözüm?
Duruşunuzu bozmadan, onlarla müzakere ederek, onları anlamaya çalışın. O büyüdü ve deneyimerini kendi yaşamında görmeye ihtiyacı var. Bunlarsız bir insanın büyümesini beklemek zaten mantıksızdır. Onları dinlemeyi bilmek, onların kendilerine güven duymalarına yardımcı olmak, tercihlerine saygı göstermek, onların birgün kendi kanatlarıyla uçabilmelerine yardım edecektir.
Kafası ve bedeni bu kadar karışık durumdayken, genç birey geleceğini belirleyecek mesleği seçmek durumundadır. Bu durumda kendinden şüpheye düşmesi normal midir? Evet, gayet normaldir. Kendi kararımızı vermeden önce yaşadıklarımızı hatırlayalım ve empati yapalım bir.
Çocuğunuz hangi mesleği seçeceğini bilmiyor mu? Tercihini yapamıyor mu? Ya da meslekle ilgili henüz herhangi bir fikri yok mu? Çözüm önerilerim şöyle;
Hiçbir düşüncesi yok mu?
Öyleyse hobilerinden hareketle çocuğunuzu hobilerine doğru yönlendirmelisiniz. Örneğin sporla çok ilgilenen bir genci, spor alanında staj yapmaya yönlendirebilirsiniz.
Tercih yapamıyor mu?
Çocuğunuzla birlikte, kantonunuzda bulunan mesleki bilgilendirme merkezinden randevu almalısınız. Onlar, çocuğunuz bir fikir sahibi olana dek sizi iyi bir şekilde bilgilendireceklerdir. Bunun sayesinde, çocuğunuz kendi tercihini yapmakta artık zorlanmayacaktır. Daha sonra, stajını yapmak üzere bir yer arama aşamasına geçecektir. Eğer hala şüpheleri varsa, iki ya da üç günlük deneme stajları yapabilir. Stajını beğenmesi durumunda staj süresi uzatılabilir.
Bu işlemleri ne zaman yapmaya başlamak gerekiyor?
Her meslek grubunda staj yapılacak yerler duyurularını Haziran ayında yapmaktadırlar. Örneğin, 2017’de yapılacak bir stajın duyuruları 2016 Haziran’ında yapılmaktadır.
Ağustos ayı itibarı ile staj yerlerine, “www.orientation.ch” sitesinden ya da doğrudan işverenlerin, mağazaların, yaşlılar evinin kendisinden de bakılabilir.
Başvurunuzu en hızlı şekilde yaparsanız şansınız daha yüksek olacaktır.
Başvuru yaparken, işverenin duyurusunda belirtilen belgeleri eksiksiz göndermek esastır. Seçilmenizde bunlar önemlidir.
Aileler için önerilerim;
Gençlerinizi dinlemelisiniz. Gençler de ailelerini dinlemelidir, çünkü ailelerin deneyimleri ve birikimleri önemlidir. Eğer genciniz de kabul ederse, mesleki bilgilendirme ve yönlendirme merkezindeki görüşmeye birlikte katılabilirsiniz. Ancak burada çocuğunuzun tercih ya da tercihlerine saygı göstermeniz önemli.
Peki “Biliyorum” diyen gençler, meslek dünyasından neyi ne kadar biliyorlar?
Okuldan bıkmış bazı gençler, büyüklerin dünyasına özeniyorlar; Çalışmak, para kazanmak, bağımsız olmak… Oysa iş dünyasının zorlukları kendine özgüdür ve gençler bunun farkında değildirler.
Orda hiç bir zaman zil çalmaz! Okulda, 15.30 ya da 16.30’da zil çalar ve ders biter. Oysa iş dünyasında görev ne zaman biterse iş de o zaman bitmiş olur. Beş haftalık yaz tatilleri yoktur mesela. 6/7 haftalık okuldan sonra iki haftalık tatiller de yoktur artık. Şimdi bayramlarda, akşamları hatta hafta sonlarında bile çalışmak gerekmektedir. Artık geç kalmak ve işyerinde saygısızca davranmak onları kapı dışarı etmenin gerekçesidir. Burada karneye not düşmek, veli ile konuşup çözüm aramak da yoktur. Çalışmaya başlamalarının birinci yılı sadece uyum yılı olacaktır. Bu dönemde ekip çalışmasının ne anlama geldiğini öğrenip arkadaşlarla zaman geçirme döneminin bittiğini anlayacaklardır. İş yerinde herkes kendi işinden sorumludur artık.
Staj yaparak mesleği tanımak
Staj, gençlerin meslekleri ile ilgili bilgi edinmelerini sağlar. Bundan sonra diyebilirler ki: “Bu stajlardan, hangi alanda ne yapabileceğimi öğrenmiş oldum. Üç yıl boyunca bu eğitimi yapma noktasında kendimi hazırlıyorum.“ Pratike edecekleri işe dair bütün bilgileri almış olacaklar. Biz büyükler, onlara gerekli olan bütün bilgileri vermekle sorumluyuz. Gençler bazen yapmak istedikleri stajdan nedensiz biçimde soğuyabilirler. Bazı işverenler, bu tür genlerin sadece hafta sonu ya da akşamları gelmeleri gerektiğini belirtmekten çekinirler. Oysa bir mesleki eğitim sürecinde her türlü sonuca karşı hazır olmalıyız. Sonuçta gençler, mesleki kararlarını yeterince bilgilenmiş ve deneyim sahibi olarak alabilirler.
Unutulmamalıdır ki meslek öğrenen çırak işçi değildir ve bütün eğitim süreci boyunca çıraklık statüsünün gereğini yerine getirmek zorundadır. Ona, işverenin beklentilerine uygun olarak şu sorumlulukları iyice açıklanmalıdır;
– Müşterilerin güvenini kazanmak,
– Mali kaynakların ve malzemelerin kullanımı konusunda dikkatli olmak,
– Çalışma alanında herkesin misyonuna uymak.
Unutmayalım ki, gençlerin geleceği toplumun geleceğidir.
