Yüzyılın casusluk skandalı Crypto’da yeni gelişmeler

Haşim Sancar

Yeşiller Partisi Bern Kanton Milletvekili

Konu ile ilgili HaberPodium’un Mart 2020 sayısında yayınladığımız yazıyı kısaca özetleyelim;

Crypto bir şifreleme cihazı ve casusluğa karşı, şifresi zor çözülebilen veya çözülmemesi gereken, bir ülkenin askeri ve diplomatik alandaki iletişimini kurmada yardımcı olan teknik bir alet ve 1952 yılından beri İsviçre’nin Zug kantonunda üretilmekte.

1990’lı yılların başlarında Crypto’nun, ABD Gizli Servisi (CIA) ve Alman Gizli Servisi (BND) tarafından kontrol altında tutulduğu ve konu hakkında aralarında Federal Hükümet bakanlarının da bulundurduğu bir çok kişinin haberdar olduğu yönünde iddialar, 2020’nin başlarında tekrar alevlendi.

Anonim olarak gönderilen 280 sayfalık CIA ve BND imzalı belgelerin, Wahsington Post, Alman ZDF ve İsviçre televizyonunun ciddi araştırmalar sonucu „Rundschau” programında konuyu tekrar ele almaları, yeni bir gündemi oluşturdu. İddialara göre, hisse senetlerinin %48’i Liechtenstein’daki bir posta kutusu şirketine ait olan Crypto, 1970’li yıllarından beri ABD Gizli Servisi (CIA) ve Alman Gizli Servisi (BND) tarafından yönetilmekte. Şirket, şifre makinesinde bıraktığı bir açık kapı aracılığı ile başka ülkelere satılan Crypto’ların CİA ve BND tarafından kolayca dinlenebilme olanağını sağlıyor.

Bu kontrol halen devam etmiyorsa, en az 2018 yılına kadar sürmüş.

Federal Hükümet konuyu araştırması için bir bilirkişi görevlendirmiş, Ulusal Parlamento denetleme komisyonu, araştırma kararı alıp, bilirkişinin raporunun kendisine iletilmesini belirtmişti. Federal Hükümet bu arada, Crypto aletlerinin konu açıklığa çıkarılana kadar ihracatını durdurmuştu.

Daha önceki yazının tamamı için: https://www.haberpodium.ch/crypto-yuzyilin-casusluk-skandalinda-isvicrenin-rolu/

Yeni gelişmeler oldukça enteresan.

Federal Hükümet, Crypto International AG’ye karşı soruşturma başlatması için Federal Savcılığı görevlendirdi. Der Bund gazetesinin 9 Temmuz tarihli yayınında, güvenilir kaynaklardan edinen bilgilere göre, İsviçre yetkilileri, şirketin birkaç yüz aletine de el koyarak soruşturmayı sürdürmekte.

İhracat yapamayan ispiyon fabrikasi Crypto, başka bir gelirinin olmamasından dolayı, 83 işçisinden 80’ini işten çıkararak, Federal Hükümete değişik kanallar aracılığıyla, hem „suçlu” hem güçlü misali, baskı kurmaya çalışıyor. Bir taraftan, ihraç yapamamasından dolayı, Federal Hükümet’e karşı tazminat davası açacağını belirtirken, diğer taraftan baskı yapma ve lobi çalışması yapması için Bern’den Furrerhugi firmasını görevlendirmiş bulunmakta. Lobi firmaları, çalıştıkları firmaların adlarını belirtmesi gerekirken, Furrerhugi firması bu lobi çalışmasını şeffaf bir şekilde göstermemekte. Sorulduğunda ise, lobi çalışması yapmadığını, sadece „Kriz komünikasyonu” yürüttüğünü iddia etmekte. Ekonominin tanınmış avukatlarından Georg Umbricht, SVP’den Milletvekili eşi Nadia Umbricht Perrin’nin vermiş olduğu davetiye kartı ile Bundeshaus’a girerek birçok kişi ile görüşmeler sürdürmekte.

Baskılar için, CVP Parti Başkanı ve Ulusal Parlamenter, Gerhard Pfister’ın da aktif bir rol oynandığı belirtilmekte. Kendisi de Crypto’un üretildiği Zug Kantonundan. Ancak, kendisinin Crypto ile ne tür bağlantılarının olduğunu ve ne türden çıkarlarının olduğunu belirtmemekte. Zug küçük bir Kanton ve birçok kişinin bir birini tanıması ve ilişkide bulunma olasılığı büyük görünmekte.

Yapılan baskılar meyve vermeyi başarmış ve soruşturmayı yürüten bakanlıktan sorumlu Guy Parmelin (SVP), Bakanlar Kuruluna, Crypto’nun yeni „TCG Legacz AG” isimli şirketine karşı konulan ihracat yasağının kaldırılması önerisinde bulunmuş. Paralel olarak, Federal Savcılığın da Bakanlar Kuruluna soruşturmayı derinleştirme müracaatı olmuş. Bir ikilem içeresinde bulunan Bakanlar Kurulu şimdilik nihai kararını vererek, soruşturmanın derinleştirmesine ve ihracatın yasağının devamına karar vermiş bulunmakta.

Yeni iddialara göre, sadece Amerikan CIA ve Alman BND gizli servislerinin değil, aynı zamanda İsviçre Gizli Servisi’nin de (Der Nachrichtendienst des Bundes: NDB) satılan aletlerdeki bırakılan açık kapı sayesinde, başka ülkelerin gizli görüşmelerinin dinliyordu. Bu da İsviçre Gizli Servisi’nin ve Federal Hükümet bakanlarının belki hepsi değil ama bir kısmının konu hakkında bilgi sahibi olduğunu yönündeki iddiaları güçlendirmekte.

Bakalım önümüzdeki süreç ne tür gelişmeleri beraberine getirecek.