Gelecek annelerle başlar
Dr. Meral Acar
Çocuk, Ergen, Aile Psikoloğu ve Danışmanı
Anne-babalara; “Çocuğunuz için en çok ne önemli?“ diye sorulunca, cevap olarak “Mutlulukları“ diyorlar. Fakat anne-babaların davranışlarına baktığımızda, genellikle başarı odaklı mutluluğu görüyoruz. Bunun sebebi de, bu başarıyı kendilerindeki bir eksikliği kapatmak için kullanmak istemeleri denebilir.
Eğer ebeveynlerde farkındalık yüksekse ve kendilerini olduğu gibi kabul ederlerse, sonrasında çocuklarını da oldukları gibi kabul ederler. Anne-baba çocuğuna “Sen değerlisin“ duygusunu verirlerse çocuk zaten mutlu ve huzur içinde yetişir.
Çocuğa kendi düşünce ve fikirlerini gerçekleştirebileceği ortamların oluşturulması da çok önemli tabi. Eğer çocuk; “Ben ben olduğum için kabul görüyorum“ demezse, bunu demeden başarılı oluyorsa, başarı duygusuyla içindeki eksikliği gideremez.
Sonuç olarak hayatını sürekli kaygı içinde yaşar.
Annenin kendisini tanıması
Çocuğun “Ben ben olduğum için değerliyim“ duygusu içinde olması önemlidir. Annenin de bunu yapabilmesi için önce kendisine dönmesi, kendisinin ne kadar mutlu olduğundan hareketle, olaylara ve durumlara, değer ve yargılara yaklaşımında kendisini tanıması gereklidir. Annenin kendisini tanıması ile beraber kendini geliştirmesi, okuması, bilgisini arttırması, dolayısıyla da çocuğunu yetiştirmek için hazırlık yapması çocuğu ile olan ilişkisine yardımcı olacaktır.
Anne veya ebeveyn, aklında olan ve arzu ettiği çocuk düşüncesiyle değil, sahip olduğu çocukla kendini fark ettirmelidir. Eğer siz çocuğunuzu hayalinizdeki bir çocuk gibi düşünüp, benim kızım/oğlum hukuk okuyacak ya da doktor olacak şeklinde dayatmaya çalışırsanız, çocuk kendini kendi olduğu için sevildiğini hissedebilir mi?
Eğer anne veya ebveyn iyi bir model ise, örneğin kitap okuyorsanız, ona kitap oku demenize gerek kalmaz. Eğer siz dizi izliyorsanız, ona da; “Çocuğum sen kitabını oku“ diyorsanız, çocuğunuzdan kitap okumasını beklemeyin.
Çocuk yetiştirmek kendini yetiştirmektir
“Nerede yanlış yapıyorum?“ sorusuyla gelen ve çoğunlukla annelerin olduğu danışanlarımda gördüğüm durumlar, neyi neden yaptığı ve sonuçların nereden kaynaklandığını anlamaya çalışmak oluyor.
Annelerle, anne olduktan sonra çocuğunda istemediği davranışlara baktığımızda, annelerden bunun altında yatan sebepleri sorgulamak ve araştırmak için kendinizle hesaplaşmaya, kendinize yönelmeye ve farkındalık oluşturmaya çalışmalarını istiyoruz. Böylece kendi çocukluğunuzda size yapılan güzel veya hatırlamak istemediğiniz durumları fark etmelerini, annelerin bilinçli davranmalarını sağlamaya çalışıyoruz. Örneğin iki çocuğum var ve çocuklar arasında kıskançlık var. Ne yapmalıyım? diyen anneye soruyoruz! Siz ikinci çocuğunuza hamileyken, “Çocuklar arasında kıskançlık olur mu?“ düşüncesi oluştu mu? “Evet“ diyen anne bu düşüncesini çocuk doğmadan aslında oluşturmuş, dolayısıyla farkında olmadan kaygı geliştirmiştir. Çocuk olduğunda, bu kaygı ortamındaki çocuklar annelerinin bu tür kaygılarını hissedeler. Annenin, aman birbirlerini kıskanmasınlar çaba ve endişesini anlayan çocuklar, sevgi avına çıkarlar ve kendi aralarında yarışa girerler. Annenin kendini yetiştirmesi, kendi duygularını analiz edebilmesi ve geliştirmesi yine önemli bir unsur olarak karşımıza çıkıyor.
Almanya’da üniversitede çalışırken, “Başarılı Çocuk“ konulu bir konferansa konuşmacı olarak katılmıştım. Orada bir anne, çocuğumun olup olmadığını sordu bana. O zaman çocuğum yoktu. Cevabımda; çocuk yetiştirmede konunun çocuğun yetiştirilmesinde sorumlu olan anne ve babanın temel konu olduğunu, anne- babanın bilinçli olmasının önemini anlatmaya çalışmıştım. Bu yolda ne kadar bilgi ile donanır ve durumlarla nasıl başedebileceğiniz hakkında yaklaşımları öğrenirseniz, çocuk ile olan ilişkilerinizde kendinden ve ne yaptığından emin bireyler, dolayısıyla anne ve babalar olmanız sağlanmış olacaktır. Bu da sizi özgüvenli birey ve özgüvenli anne babalar yapacaktır. Çocuk yetiştirmek demek esasında kendimizi yetiştirmek demektir. Anneler çocuklarla daha fazla zaman geçirdikleri için kendilerini geliştirmeleri çok değerlidir.
Bir başka önemli husus ise; annenin evde eşi ile birlikte olan ilişkisinde sevgi ve saygının önemidir. Çünkü çocuklar anne-babayı rol model alarak öğrenirler.
