Verilere göre, İsviçre’de tütünden kaynaklı hastalıkların tedavi masrafları yılda üç milyar frankı bulabiliyor. Ancak sigara içenler, zararlı olduğunu bildikleri halde hala sigaraya yöneliyorlar.
Federal İstatistik Dairesi’nin (BFS) yaptığı son sağlık araştırmasına göre, 15 yaş üstü nüfusun %27,1’i, yani yaklaşık iki milyon kişi sigara içiyor. Oran, 20-24 yaşındakiler arasında %40 ile çok daha yüksek.
Federal Hükümet’e göre ise İsviçre’de 2022’de, 11 ile 15 yaş aralığındaki çocukların %6,9’u son otuz gün içinde sigara içerken, 15-24 yaş arasındaki gençlerin %5,7’si ayda en az bir kez elektronik sigara tüketti.
E-sigara
BFS’e göre E-sigaralar daha az popüler. 2022’de İsviçre nüfusunun %3’ü en az bir kez elektronik sigara içti. Nüfusun %2,8’i, ısıtma amaçlı tütün ürünleri ve snus kullandı.
AB’nin 2040 yılına kadar hedefi
AB, 2040 yılına kadar tamamen sigarasız olmak istiyor. 2022’deki Avrupa’nın kanserle savaşma planında, “sigara içmeyen bir nesil” yaratmak gibi iddialı bir hedef belirlendi.
Bu, nüfusun yüzde beşinden daha azının tütün tüketeceği anlamına geliyor. AB’de sigara içenlerin oranı şu anda %25 civarında.
AB’den farklı olarak, İsviçre henüz böyle bir hedef belirlemedi.
Ancak İsviçre’de tütüne bağlı ölüm ve hastalıkların sayısını azaltmak isteyen Federal Sağlık Dairesi (BAG), bu nedenle Federal Hükümet adına ulusal bir tütün tüketimini önleme politikası yürütüyor.
Federal Hükümet geçtiğimiz günlerde, tütün ürünleri ve e-sigara reklamlarının 2026’dan itibaren yasaklanması gerektiğine karar vermişti. Hükümet 2026’dan itibaren, tütün reklamı yasağını gazeteleri de kapsayacak şekilde genişletmek istiyor
Kıyaslama
Dünya Sağlık Örgütü 2019- 2021 yılları arasında yapılan anketlere dayanarak, İsviçre’nin 2023 yılına kadar %25,1’lik bir sigara içme oranına sahip olacağını tahmin ediyor.
Bu anket İsviçre’yi, 164 ülkede yapılan anket arasında 36. sıraya yerleştiriyor.
Tahminine göre, en aşırı sigara içenler Pasifik adası Nauru’da yaşıyor. Bu mini ada devletinin tüm sakinlerinin %42,1’i her gün sigara içiyor. Bunu %39 sigara içme oranı ile Sırbistan ve Bulgaristan takip ediyor.
Genel olarak Balkanlar’da ve Pasifik Adaları’nda sigara içme oranı ortalamanın üzerinde.
En az Afrika’da içiliyor
En düşük sigara içme oranı Afrika’da bulunuyor. İncelenen 165 ülke arasında ilk sırayı Gana alırken, onu Nijerya, Etiyopya ve Benin izliyor.
Rol model olarak İsveç
Son yıllarda İsveç’te sigara içenlerin sayısı önemli bir şekilde düştü. DSÖ, 2023 yılına kadar İsveç için sigara içme oranını %13,9 olarak tahmin ediyor. İsveç yakında kendisine “dumansız” diyebilen ilk Avrupa ülkesi olacak.
Peki İsveç bunu nasıl başardı?
Ülkede ne sigara fiyatı arttırıldı be de sigara vergileri. Uzmanlara göre İsveç’in bu başarısı, yıllarca süren kısıtlayıcı tütün önleme politikalarına dayanıyor. Hükümet 2005 gibi bir tarihte, restoranlarda sigara içmeyi yasakladı.
Buna ek olarak İsveç halkının da onayıyla, son yıllarda art arda başka katı düzenlemeler de getirildi. 2019 yılında restoran ve barların açık alanlarında, oyun ve spor sahalarında, peronlarda ve otobüs duraklarında sigara içme yasağı getirildi. Bu yasaklar, sigara içmenin sosyal ortamdan kalkması anlamına geliyor.
Sigara içenlerin çoğu E-sigaya geçti. Verilere göre, İsveç nüfusunun %16’sı her gün dumansız tütün ürünleri kullanıyor.
Kanser riski açısından e-sigaralar daha iyi bir seçim olarak nitelendiriliyor. İsveç’in halkı, AB’de en düşük akciğer kanseri oranına sahip.
Sigarayla bağlantılı olduğu düşünülen ölümlere bakıldığında, İsveçlilerin ölüm oranı AB ortalamasından yaklaşık %40 daha düşük.
Ancak bağımlılık potansiyeli nedeniyle E-sigaralar da pek massum değil. Uzun süreli kullanım kalp krizi veya diyabet riskini artırabiliyor.
E-sigaralar ile ilgili araştırmalar hala yetersiz denebilir.
2026’dan itibaren İsviçre’de tütün reklamları yasak
İstatistikler, tütün tüketiminin 1997-2007 arasında önemli ölçüde düştüğünü de ortaya koyuyor.
İsviçre hükümeti buna rağmen, Şubat 2022’de halk tarafından kabul edilen “Reklamsız tütün” girişimini hayata geçirmek istiyor.
Federal Hükümet çocukları ve gençleri sigaradan korumak için, 2026’dan itibaren tütün reklamı yasağını gazeteleri de kapsayacak şekilde genişletecek. Reklamlar, çocukların ziyaret edebileceği yerler ile festival gibi halka açık etkniliklerde de yasaklanacak.
