Vitaminlere dair doğru bilinen yanlışlar
Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
Bern Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
Kardiyoloji Bölümü Öğretim Üyesi
Ek Vitamin yararlı mıdır?
Beslenmeyle birlikte, ek olarak Vitamin alımının gerekliliği konusunda, kanıta dayalı olmayan yanlış bilgiler mevcut. Örneğin C Vitamininin soğuk algınlığını önleyici etkisi oluduğunun yazılıp çizilmesi gibi. Oysa bunun bilimsel bir dayanağı yoktur.
10- 15 haftalık bir zaman dilimi içinde yapılan 6 büyük araştırmada, günde 1 gram Vitamin C tableti alanla almayan denekler arasında bir karşılaştırma yapıldı.
Elde edilen veriler sonucunda, Vitamin C alan ile almayan grup arasında, soğuk algınlığını önlemeye dair herhangi bir fark görülmedi. Vitamin C’nin bağışıklık sistemine yönelik pozitif etkisini şimdiye kadar hiçbir araştırma sonucu gösterememiştir.
Vitaminlerin uzun yaşamaya ve hastalığa yakalanmamaya etkisi var mıdır?
Birçok araştırmaya göre, serumda Vitamin C konsantrasyonun yüksek olması kalp-damar hastalığı riskini azaltmaktadır. Mantıken ‘Vitaminin fazla alımı kalp damar hastalığı riskini olumlu etkilemeli’ diye düşünebilirsiniz. Oysa ki Cochrane analizi bu varsayımı çürütüyor.Yapılan bu analize 33 araştırma dahil edilmiş, yaklaşık 70 bin denekte Vitamin C alanlar ve almayanlar karşılaştırılmış, ancak C Vitaminin kalp damarı hastalıklarına hiç bir etkisinin olmadığı anlaşılmıştır. Aynı sonuç Vitamin A, E, Betakarotin, Selen ve diğer antioksidatifler için de elde edilmiştir.
Vitaminlerin kanser önleyici etkisi için de aynı hayal kırıklığı söz konusu
Profilaktik alınan Vitamin preparatlarının kanser önleyici etkisi, hiçbir yaş grubunda ve araştırmada gösterilememiştir (buna menapoz sonrası kadınlarda yapılan araştırma dahildir). Dünya sağlık Örgütü, WHO’nun bir araştırmasında, menapoza girmiş 80 bin kadar kadına vitamin preparatları verildi. Bu deneklerden elde edilen sonuçlar, 8 yıl sonra vitamin almayan kadınlarla karşılaştırılmış, ancak kanser ve kalp-damar hastalığı riskinde bir azalma görülememiştir.
Kurtarıcımız folikasit
Beslenme ile alınan Folikasitin kalın barsak kanserini önlediği yönünde son yıllarda bazı yayınlar çıktı. Bu etki dışarıdan ek olarak alınan folikasitte görülememiştir. 10 yıllık bir takip sürecinden sonra 56 bin denekte, folikasit ağırlıklı beslenenlerde kalınbarsak kanserlerine yakalanmada bir azalma görülmüştür. Ek olarak alınan folikasit için bu etki görülememiştir.
Vitaminlerin zararı var mı?
Kalp enfarktı geçirmiş hastalara verilen Vitamin E ve Betakarotin, hastalara yarardan çok zarar vermiştir. Vitamin alan grupta kalp-damar ölümleri zaman içinde daha çok görülmüştür.
Ek Vitamin kimler için yararlı olabilir?
Ek vitamin; çocuklar, gençler, çok yaşlılar, hamileler, süt veren anneler, vejateryanler. profesyonel sporcular, mide küçültücü ameliyat olanlar, anöreksisi olanlar, kronik gastriti olanlar, iltihaplı bağırsak hastalığı olanlar, pankreas ve karaciğer hastalığı olanlar için yararlı olabilir. Ayrıca aşırı alkol alanlarda Vitamin B, Folikasıt, Çinko, Demir takviyesi de gerekebilir.
