Sosyal Gözetleme Yasası halk oylamasına gidiyor. Bundan sonra ne olacak?
Derya Özgül, LL, M
Hukukçu
www.adconsultancy.ch
Federal Hükümet’in gündeme getirdiği ve Federal Parlamento tarafından kabul edilen Sosyal Gözetleme Yasası 25 Kasım 2018 tarihinde halkın oyuna sunulacak. Oylamanın kabul edilmesi durumunda; SUVA, Emeklilik Sigortası IV ve belediyelerin sosyal yardım kurumları, insanları takip etmeleri için sosyal dedektifler görevlendirebilecekler.
Daha önce bu konuyu köşemde işlemiş olmama rağmen, gündemde olması vesilesi ile konuya yeniden değinme gereği duydum. Gözetleme yasasına dair detaylar şöyle;
2016 yılının Ekim ayında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İsviçre aleyhine bir karar verip, İsviçre’nin hukuki temel olmadan insanları izlediğine vurgu yapmıştı. AİHM’in bu kararı ile birlikte, SUVA, Emeklilik Sigortası IV ve belediyelerin sosyal yardım kurumları, insanları takiple görevlendirilen sosyal dedektiflerin çalışmalarını durdurmuşlardı. AİHM’in bu kararından hemen sonra, uygulamanın yeniden ve daha kapsamlı bir şekilde yürürlüğe geçirilmesi için yeni çalışmalara başlanmış, konu kısa bir süre önce Federal Parlamento’nun gündemine gelmişti.
Sigortaların yürüttüğü lobi çalışmaları ve baskı ile, öncekilerden daha sıkı olan bir düzenlenme Parlamento’da yasalaştırılmıştı. Bu düzenleme, neredeyse İsviçre Federal Parlamento tarihinin en hızlı düzenlemesi olmuştu.
Kabul edilen yeni düzenlemeye, şüpheli birey herhangi bir yardım aldığında ev halkının tamamının izlenebileceği vurgusu eklenmiş, izleme kapsamına AHV, sağlık sigortası ve işsizlik sigortası alanlar da dahil edilmişti.
Daha sonraki süreçte ise Federal Mahkeme’nin bir kararı gündeme gelmişti. İsviçreli hakimler verdikleri karar ile AİHM’in verdiği kararı göz önünde bulundurmuşlardı. İsviçre Federal Mahkemesi, sosyal sigorta kurumlarının malulen emeklileri gizlice gözetlemelerinin yasal bir temeli olmadığına hükmetmiş, şimdiye kadar verilen kararları bozup, sosyal sigorta kurumlarından gözetleme yapmamalarını ve devam eden gözetlemeleri derhal durdurmalarını talep etmişti.
Verilen bu kararlara rağmen tartışmalar devam etmiş, uygulamanın hayata geçirilmesi için hem Hükümet hem de Parlamento kanadında çeşitli çalışmalar yürütülmüştü.
Yasaya verilen son şekil ile, takip ve izlemek için öncelikle mahkeme kararı gerekiyor. Mahkeme kararı olduğu sürece insanlar gizli istihbaratların kullandığı her tür yöntemle takip edilebilecekler. Örneğin GPS takibi ile arabaların güzergahı takip edilirken, gerekli görüldüğünde takip için Drohne gibi araçlar da kullanılabilecek. Ayrıca açık alanlar dışında, açık alanlarda görünür olan balkon gibi mekanlarda da görüntü ve ses kaydı yapılabilecek.
Konu 25 Kasım’da halkın oyuna sunulacak.
Bu yasanın herkesi potansiyel şüpheli durumuna düşüreceğinden hareketle karşıt bir imza kampanyası başlatılmış, konuyu halkın oyuna sunmak için imza toplanmıştı.
Konu 25 Kasım’da halkın oyuna sunulacak. Düzenlemenin kabul edilmesi durumunda; malulen emekliler, işsizlik ve sağlık yardımı alanlar, belediyelerden ek yardım alanlar, annelik yardımı alanlar ve yaşlılık sigortası alanlar takip edilecek.
Federal Hükümet, halk oylamasının tartışıldığı bu dönemde, önergesine halk desteği almak adına yeni düzenlemelerden söz etmeye başladı.
Federal Hükümet, 25 Kasım’da yapılacak oylama öncesinde, takiplerde görevlendirilecek olan dedektiflerin sıkı bir kontrolden geçirileceklerini ve isimlerinin açıklanacağını ifade ediyor.
Hükümet, düzenlemesinde şu vurguları sıralıyor;
- Her sigorta dedektifinin, takip ile ilgili olarak Federal Sosyal Sigortalar Dairesi’nden izin alması gerekiyor.
- Federal Sosyal Sigortalar Dairesi’nin bu izni, mahkemenin takiple ilgili verdiği karara bağlı olacak.
- İzinler 5 yıl için verilecek ve gerektiğinde iptal edilebilecek.
- İzin verilen kişilerin listesi herkes için açık tutulacak.
- Her gözetleme ayrı ayrı raporlanacak ve özel bilgilerin korunması sağlanacak.
- Yapılacak olan dosya imhaları da kontrol altında olacak ve raporlandırılacak.
- Her dosya için, şüpheli birey kendisi ile ilgili takibi onaylamasa bile, ona gözetlendiğine dair bilgi verilecek.
- Takip edilen bireyler dosyalarına ulaşabilecek ve kopyasını isteyebilecekler.
- Haksız yere şüphelenilmiş ve gözetlenmiş olduğunu düşünenler sigortalara karşı mahkemeye başvurabilecekler.
Federal Hükümet, dedektiflik yapacak olanların özelliklerini ise şöyle sıralıyor;
- Sicil kaydının temiz olması
- İcra ve iflaslarının olmaması
- Mesleki kuralları biliyor olması ve bunu ıspatlaması
- Dedektiflik eğitimine ek olarak polis eğitimi denginde bir eğitim alması
- En az 2 yıllık bir gözetleme deneyiminin olması
Sigortaların ve sigorta lobilerinin güçlü olduğu İsviçre’de, mağdurlara sahip çıkmak adına 25 Kasım’da oyunuzu mutlaka kullanın diyorum.
Not: İsviçre’de, hukuki konularda danışmanlık hizmetinden faydalanmak isteyenler yukardaki mail adresimden bana ulaşabilirler. Ayrıca Türkiye ile, tanıma/tenfiz davaları, tapu dava işlemleri, tebligat, vekâlet işlemi vs. türünden herhangi bir hukuki süreç içerisine giren ya da Türkiye’de hukuki takip yaptırmak isteyen okuyucularımız da iletişime geçebilirler.
