İsviçre’de oturum çeşitleri

1998 yılından bu yana yürürlükte olan bu uygulama ile göçmenler, AB ve EFTA ülkelerinden gelenler ve gelmeyenler şeklinde ikiye ayrılıyor. İsviçre resmi makamlarının kimlik çeşitleri ve kriterleri şöyle:

C Oturumu: Süresiz oturum ve çalışma izni

AB ve EFTA ülkeleriyle ABD ve Kanada yurttaşları 5 yıl, diğer ülkelerden gelen göçmenler ise 10 yıl “B Oturumu” ile İsviçre’de yaşamaları halinde “C Oturumu”na sahip oluyorlar. Süresiz oturum olarak da adlandırılan bu oturum ve çalışma izni, göçmenlere “B Oturumu”na kıyasla daha önemli avantajlar sağlıyor. Bu kimlik çeşidinin her 5 yılda bir uzatılma zorunluluğu bulunuyor. Ayrıca, işyeri ve işkolu değiştirmede, vergilendirmede İsviçre yurttaşlarıyla eşit haklardan yararlanılıyor. Genel olarak İsviçre yurttaşlığına geçişin ön adımı olarak da değerlendirilen “C Oturumu”, aile birleşimini de mümkün kılıyor.

B Oturumu: Yıllık oturum ve çalışma izni

„B oturumu“ bir firmanın ve İsviçre iş pazarının genel ihtiyaçları göz önünde bulundurularak ya da aile birleşimi ve iltica başvurusunun kabulü nedeniyle veriliyor. Bu oturum türü, İsviçre’de göçmenliğe atılan ilk adım anlamına da geliyor. Kural olarak ilk verildiği tarihten itibaren bir yıl süreyle geçerli olan “B Oturumu”nun her yıl yenilenmesi gerekiyor. Uygulamada, toplumsal huzuru bozan bir suç işlemek ya da çalışmadan sürekli sosyal yardım almak gibi durumlar dışında, bu çalışma ve oturma izni her yıl kantonlarca uzatılıyor.

AB ve EFTA üyesi ülke yurttaşlarına verilen “B Oturumu” bu ülkelerden gelenlere beş yıl süreyle veriliyor.“B Oturumu”na sahip göçmenler, aile birleşimi hakkına sahip olmakla birlikte, bu konudaki karar yetkisi, kişinin durumunu özel olarak değerlendiren kantonlara bırakılıyor.

L Oturumu: Kısa süreli oturum ve çalışma izni

İsviçre’de faaliyet gösteren bir firma, genel kural olarak bir yıldan daha az süreyle yurtdışından iş gücüne ihtiyaç duyduğunda resmi makamlar, anlaşma süresiyle sınırlı olmak üzere, L oturum ve çalışma iznini veriyorlar. AB ve EFTA üyesi olmayan ülke yurttaşlarının “L” statüsünde İsviçre’ye kabulleri için, “Yüksek kalifiye işgücü” sınıfında değerlendirilmeleri gerekiyor. Yine bu ülke yurttaşları, kısa süreli oturma ve çalışma izni alabilseler dahi, aile birleşimi hakkından yararlanamıyorlar. Bu oturum türü aynı zamanda İsviçre`ye eğitim amaçlı gelen öğrencilere de veriliyor.

G Oturumu: Sınır bölgelerinden gelen haftalık işgücü izni

İsviçre’ye sınır yerleşim bölgelerinde yaşayanlar, bir işyeriyle anlaşmaları halinde, sınırlı haklara sahip “G Oturumu” düzenlemesiyle, çalışma hayatına katılabiliyorlar. Sınır işçileri olarak da adlandırılan, “G Oturumu” sahipleri, sadece çalışma iznini veren Kanton sınırları dahilinde ki işyerlerinde çalışabiliyorlar.

İşyeri ya da işkolu değiştirme de ancak izne tabi olarak mümkün olabiliyor. İlk verildiği tarihten itibaren bir yıl süreyle geçerli olan bu izinle İsviçre’de çalışan yabancılar, haftada en az bir kez İsviçre’den çıkış yapmakla yükümlüdürler. “G Oturumu”, ancak, İsviçre’de çalışır durumda olmanın kanıtlanmasıyla yenilenebiliyor.

Son zamanlarda Bu Oturum çeşidinin yerini „B Oturumu“ almış durumda.

N Oturumu: İlticacılara 6 ay için verilen oturum hakkı

Bu Oturum türü iltica başvurusunda bulunup da henüz işlemleri tamamlanmış ya da iltica başvuruları kabul edilmemekle birlikte, ülkelerine geri gönderilmelerinde sakınca görülen kişilerle ilgili.

Eğer iltica başvurusu, yetkili makamlar tarafından kabul edilmişse, bu durumda yetkili kanton ilgili kişiye “B Oturumu” verir. “N Oturumu”, sığınma başvurusunun kesin reddiyle sona eriyor.

“N Oturumu”, her 6 ayda bir uzatılırken, ilk 6 aydan sonra kişiye, gastronomi, temizlik gibi alt kategorideki iş alanlarında çalışma hakkı veriliyor

F Oturumu: Yıllık olarak verilen oturum hakkı

İsviçre’de iki türlü F Oturumu mevcuttur. Bunlardan ilki, yıllık olarak uzatılan “insani F Oturumu“. Bu kimlik türü de “N Oturumu“ gibi geçici ve çalışma alanları sınırlı olabiliyor. 5 yıllık bir çalışma süresinden sonra “B Oturumu“ na da dönüşebiliyor.

İkinci F türü ise Politik nedenlerle verilen „Politik F Oturumu“.Bu kimlik türü de bir süre sonra B kimliğine dönüşebiliyor.

 S Oturumu: Acil durumlarda verilen oturum hakkı

Herhangi bir savaş, iç savaş ya da olağanüstü hal durumunda kişilere verilen geçici oturum türüdür. Bu oturum daha çok koruma amacıyla verilirken, kriterler Federal Hükümet tarafından belirleniyor. S oturum trüne sahip olanlar belli işlerde çalışabilirler. Bu oturum türü 5 yıl sonra B oturum türüne dönüşebiliyor.

Ci Oturumu: Resmi görevlilere ve aile bireylerine verilen oturum hakkı

Bu oturum türü EU ve EFTA ülkelerinden gelen ve burada görevli olan yabancı misyon görevlilerine, organizasyon temsilcilerine ve bunların ailelerine veriliyor. 25 yaşından küçük olan aile bireyleri bu oturum türüne sahip olabiliyor. Kişinin görevi sona erdiğinde oturum da sona eriyor.