Avrupa macerası 1970’li yıllara dayanan ve son yıllarda tüketim oranını hızla arttıran döner sektörü, İsviçre ekonomisi içinde artık devasa bir güce erişti.
İsviçre’ de işlenmiş et üretiminin önemli bir kesimi Döner sektöründe kullanılıyor. Et tüketiminde İsviçre ekonomisinin can damarının artık döner olduğu da söylenebilir. Fırın, içecek, imbis malzemeleri gibi yan alanlar da hesaba katıldığında, işin ekonomik ve istihdam boyutu daha da artıyor.
Devasa bir ekonomik güce sahip olan döner sektörü ise örgütsüz olduğu için kimi zaman sıkıntılar yaşayabiliyordu. Kısa bir süre önce döner imalatçıları güç birliği yapmak, bundan sonraki süreçte çalışmalarını kurumsallaşarak yürütmek için önemli bir adım attı ve İsviçre Döner Üreticileri Derneği’ni (İDÜDER) kurdu.
Kuruluş amacı; İsviçre’de dönerin markalaşmasına yönelik çalışmalar yürütmek, sektörün ihtiyaçları konusunda resmi kurumlarla diyalog halinde olmak, döner üretimi yapan firmaların ve üretimlerin kalite standartlarının oluşturulmasını sağlayıp, tüketicilerin sorun ve önerilerine çözüm sunmak olan İDÜDER, bir meslek haline gelen kebap ve döner ustalarının, mesleki anlamda resmi olarak tanınmalarını da hedefliyor.
İsviçre Döner Üreticileri Derneği Başkanı Ali Derman Sezer ile derneğin kuruluş amacını ve bundan sonraki hedefleri üzerine konuştuk;
Derneğinizin oluşum sürecinden bahsedebilir misiniz? Hangi ihtiyaçlardan kaynaklı olarak kurdunuz derneğinizi?
Geçtiğimiz yıl benim yaptığım çağrı ile başladı aslında. İsviçre’de biz üreticilerin et alımlarındaki zorluk ve pahalılık duyurusu ile. Sonra da üst üste yapılan toplantılar sonunda dernek kurma kararı aldık ve 31 Ocak 2021 tarihinde derneğimizi kurduk. Birlikte önümüze hedefler koyup bu doğrultuda yol almayı planladık. Döner üretimi yapan kurumların kalite ve standartlarının konulabilmesi, bu sektörde çalışanlarının İsviçre’de mesleki tanıtımının sağlanabilmesi gibi bir çok eksiklik derneğin kuruluşunu mecbur kıldı.
Kuruluş aşamasında ne tür tartışmalar yürüttünüz?
Ortak paydada buluşabileceğimiz; bilgi alışverişi, daha adil rekabet, et alımı gibi sorunları tartıştık daha çok.
Bu oluşum içerisinde Derman Döner, Royal Döner AG, Efal Döner, Mert Döner ve New City Döner var. Halbuki İsviçre’deki Prodüksiyon firma sayıları çok daha fazla. Diğerleri neden dahil olmadı bu oluşuma? Onları bu oluşuma dahil etmek için girişimleriniz olacak mı?
Elbette. Biz ilk toplantılarımızda ve dernek kurma kararına vardığımızda daha fazla prodüksiyon firması ile bir aradaydık. Dernek kurma aşamasında ise geri çekildiler. İnanıyorum ki, yapacağımız çalışmalarla daha çok firma bizimle birlikte olacaktır.
Şu an İsviçre’deki döner tüketim kapasitesinden bahsedebilir misiniz? Yıllık ne kadar ciroya tekabül ediyor bu oran? İsviçre ekonomisine katkınız ne düzeyde?
Şu an İsviçre genelinde yaklaşık 5 bin satış noktası bulunuyor. Buralarda çalışanların sayısı ise yaklaşık 18 bin. Tam olarak yıllık bir ciro bilgisi veremesem de bu rakamlar üzerinden tahmini bir ciro çıkarılabilir. Ancak İsviçre ekonomisine hiç de az sayılamayacak bir katkı sunduğumuzu belirtmek isterim. Et firmaları, ambalaj firmaları, çiftçiler, sanayi sektörü, transport vb gibi yan sektörlere de katkımız büyük.
Dernek olarak temel hedefleriniz nelerdir?
İsviçre ve yakın bölgelerinde yer alan döner prodüksiyon kurumlarının uluslararası standartlarını oluşturmak, döner ve yan ürünlerinde toptancı, üretici ve tüketici kanallarında bir standart belirleyerek kurumsallaşma sağlamak temel hedeflerimizin başında geliyor.
Oluşumunuz imbis sahipleri, imbis çalışanları ve prodüksiyon firmaları için ne tür avantajlar sağlayabilir?
Oluşturmak istediğimiz standartlar sayesinde yapılacak üretim ve tüketimlerde kalite güven sürdürülebilirlik oldukça fayda getirecektir. Yanı sıra imbis çalışanları için “Kebap Ustalığı belgesi“ veya mesleki geçerlilik haline getirebilmekte avantaj sağlayacaktır. Yolumuz ve hedeflerimiz uzun, elimizden geleni yapacağız.
Daha önce de böyle bir birlik çalışması yapıldı ancak girişim başarılı olamadı. Bu yönlü analizleriniz oldu mu hiç? Aynı sorunun tekrar yaşanmaması için ne tür çalışmalar yaptınız?
Evet biliyorum. Yıllar önceydi bu. O zamanki şartlar ve düşünce yapısı ile şimdiki pek de aynı değil. Döner sektörü artık İsviçre’de hatırı sayılır bir şekilde kendini ispatlamış durumda. Bizlerin görevi bizden sonraki kuşaklara bu iş kolunu kurumsallaştırıp bırakabilmek. Bunun bilincinde ve sorumluluğunda olan herkesin kurumun devam edebilmesi için çalışacağına, derneğin yanında ya da içinde olmasalar dahi destekleyeceklerine inanıyorum.
Son olarak neler söylemek istersiniz?
Derneğimizin üyelik sistemi var. Sektörde yer alanların derneğimize üye olmalarını, çalışmalarımıza destek sunmalarını bekliyoruz, Dileyenler internet sitemiz olan www.iduder.ch ‘dan tüzüğümüz ve derneğimizle ilgili tüm detayları edinebilirler.
HaberPodium olarak İsviçre Döner Üreticileri Derneği’ne başarılı çalışmalar diliyoruz.
Ropörtaj: Aydın Yıldırım
