Angelina Jolie ve düşündürdükleri
Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
Angelina Jolie meme kanserine yakalanma riski olduğu için iki memesini de aldırttı.
37 yaşında olan Angelina Jolie, meme kanserine yakalanma riskini gösteren gen taşıyıcısı olduğunu, 56 yaşında kanserden kaybettiği annesinden dolayı anladı. Jolie bu geni taşıyan insanlarda % 87 oranın meme kanseri, % 50 oranında ise yumurtalık kanseri görülme riski olduğunu öğrendi ve bu zor kararı aldı
Angelina Jolie, 14 Mayıs`ta New York Times`ta yer alan “Benim tıbbi seçimim“ başlığı adı altında bir yazı yayınladı. Yazısında ameliyatlarının aşama aşama Şubat ve Nisan ayları arasında yapıldığını ve ardından implantatlarla yeni göğüslerinin şekillendirildiğini anlatıyor. Jolie, bu müdahale ile kansere yakalanma riskini % 5 in altına düşürdüğünü belirtirken, yazısını göğüs kanserine yakalanma riski olan kadınlara bu yöntemi anlatmak için yazdığını ifade ediyor.
Konunun uzmanı olan meslektaşlarımız, bu önleyici göğüs aldırma ameliyatlarının, ailesinde kanser ve kanser geninin taşıyıcısı olan kadınlara önerilen bir yöntem olduğunu söylüyorlar.
Daha önce dile getirilmesi bile zor olan meme kanseri konusu, genlerinin tanımlandığı 90`lı yılların ortalarından sonra, bir tabu olmaktan çıkmıştır. Radikal bir müdahale olan önleyici meme aldırma ameliyatı, artık pek çok merkezde yapılmaktadır.
Ancak ailede meme kanseri vakalarının bulunması ameliyat için yeterli bir neden değildir. Herhangi bir tıbbi müdahale için gen analizi positif çıkmalıdır.
İstatistiki rakamlara göre her 1000 kadından biri, bu kanser geninin taşıyıcısı durumunda. Meme kanserlilerinde bu oran, her 20 kadından birine tekabül ediyor.
ABD Ulusal Kanser Enstitüsü, meme kanserlerinin yüzde 10’undan daha azının nedeni olarak, iki BRCA geni olan, BRCA1 ve BRCA2 de görülen mutasyonlara işaret ediyor. Aynı genler yumurtalık kanserlerinin yüzde 15′ inden sorumlu tutuluyor. Enstitü, her iki mutasyon geni taşıyan kadınların meme kanserine yakalanma riskinin yüzde 60’a kadar çıktığını, bu oranın diğer kadınlar için ise yüzde 12 olduğunu belirtirken, BRCA mutasyonuna sahip kadınların daha erken yaşta kansere yakalanabildiği ve hastalığın sıklıkla her iki memede görüldüğüne de dikkat çekiyor.
Bu genler erkeklerde saptandığında ise kadınlarda ki gibi meme kanseri ve prostat kanseri riskini ortaya çıkarabiliyor
Tüm kadınlar için yaşam süresi boyunca yumurtalık kanserine yakalanma riski yüzde 1,5 olarak belirtiliyor. Bu oran BRCA1 mutasyonu taşıyan kadınlarda yüzde 40 ile yüzde 60 arasında, BRCA2 mutasyonu taşıyan kadınlarda ise yüzde 16 ile yüzde 27 arasında değişiyor.
Angeline Jolie, bu bilgiler ışığında büyük bir olasılıkla 40 yaşından sonra yumurtalıklarını da aldırmak zorunda kalacak.
Bu kanser genlerinde ender olarak görülen özel mutasyonlara herkeste rastlanmıyor. Jolie’nin yazısını okuyan bazı kadınlar aynı testi yapılması gerektiğini düşünebilir, ancak az sayıda kadının buna ihtiyacı olduğunu söyleyebiliriz.
Jolie, test yaptırmadan önce aile öyküsünün kesin olarak saptanması gerektiğine de işaret ediyor.
En önemlisi erken tanı
Ailesel kanser öyküsü ve gen taşıyıcısı olan kadınlar, 25 yaşından itibaren en az 6 ayda bir Kadın Doğum Uzmanlarınca rutin olarak kontrol edilmelidir.Çünkü bu kadınlar, diğerlerine göre, 40 lı yaşlarında daha erken kansere yakalanmaktadırlar.
Önleyici olarak yapılan iki taraflı meme aldırma ameliyatı, kanser riskini azaltmaktadır.Ancak kesin olmayan şey, bu ameliyatların erken tanı yöntemleri ile karşılaştırıldığında, ölüm riskini azaltıp azaltmadığıdır.
Kimler risk grubu?
Genel olarak 12 yaşından küçük adet görmüş olanlar, geç menapoza girenler, 30 yaşından sonra ilk doğumunu yapan veya hiç doğum yapmamış olanlar, hormon replasmanı yapılanlar, sigara içenler, alkol tüketenler ve kilolu olan kadınlar risk grubunda yer alıyorlar.
Kadınlar gen taşıycısı olsun ya da olmasın, sağlıklı beslenerek, düzenli spor yaparak, sınırlı alkol tüketip sigaradan uzak durarak meme kanseri riskini düşürebilirler.
