Gazeteci ne yapar?
Aydın Yıldırım
Genel Yayın Yönetmeni
Birleşmiş Milletler’in açıkladığına göre, dünyada son 10 yılda 700’den fazla gazeteci görevini yaparken hayatını kaybetti. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü ise 2015 yılında tüm dünyada öldürülen gazeteci sayısınının 67 olduğunu açıkladı. Bu gazetecilerin büyük bir çoğunluğu hayatlarını savaş ve kriz bölgelerinde kaybetti. Her zamankinden daha fazla enformasyona ihtiyaç duyulduğu bir dönemde halkın haber alma hakkı için görev yapan gazetecilerin hayatlarını kaybetmeleri oldukça üzücü.
Gündelik yaşamda yoğun enformasyon bombardımanı altında olduğumuzu söylemeye gerek bile yok. Eskiden insanlar dünyada olup bitenleri öğrenmek için akşam saatlerinde radyo ya da televizyon başına otururlarken, günümüzde; evde, işte, sokakta, yolda yürürken bile sürekli olarak haberle karşılaşıyorlar. Özellikle sosyal medya aracılığı ile cep telefonlarına gelen yazlı ya da görsel haberler, olan bitenden anında haberdar olma açısından kolaylıklar sunuyor.
Bu enformasyon bombardımanı, bilgilerin, olayların ve olguların doğru, gerçek ve eksiksiz olduğu anlamına gelmiyor tabi. İletiyi alan kişi, doğru bilgileri bile sorgulayamayacak hale geldi artık. İşte burada olan bitenin iyi bir şeklide anlaşılmasını sağlayabilmek ve sağlıklı bilgiler aktarabilmek için nitelikli gazetecilik çalışmasına gereksinim var. Bu durum, yukarıda bahsettiğim şeklide kimi zaman gazetecilerin hayatlarına mal olabilmektedir de.
Klasik gazeteci tanımında; “Gazeteci, yaşadığı dönemin olaylarını ve bu olaylarla ilgili etraflı bilgileri toparlayarak, ileride yazılacak olan tarihe elle tutulur bilgilerin sunulmasına katkı sağlar.“ sözü çok kullanılır.
Bu sözün şekillendiği en somut örnek “Watergate Skandalı“ ile yaşandı. Bu skandal, iletişim fakültelerinin gazetecilikle ilgili temel eğitimlerinde sürekli olarak verilen ünlü bir örnektir. Buradan kısaca Watergate Skandalı’ndan bahsedeyim.
1972 yılındaki ABD seçimleri öncesinde, Washington’da Watergate isimli binada bulunan Demokrat Parti’nin genel merkezine dinleme cihazlarının yerleştirilmesiyle patlak verir bu skandal.
Dinleme cihazlarını yerleştiren kişilerin Cumhuriyetçi Partisi, CIA ve FBI ile bağlantılarının olduğunun anlaşılmasıyla birlikte iş, dönemin Cumhuriyetçi Parti’li ABD Başkan Richard Nixon’a kadar uzanır.
Başkan Nixon bu soruşturmayı örtbas etmeye çalıştığının ortaya çıkmasının ardından görevinden ayrılmak zorunda kalır.
Skandalın ortaya çıkmasında, Washington Post Gazetesi çalışanlarından Bob Woodward ve Carl Bernstein’ın önemli katkıları vardır. Bu habercilik çalışması dünyada modern anlamda araştırmacı gazeteciliğin başlangıcı olarak kabul edilirken, gazetecilerin okuyucularına aktardığı bilgiler, Amerika tarihinde ilk kez bir başkanın görevinden istifa etmesine neden olması açısından da önemliydi.
Verdiğim bu somut örnekte sorumluluk sahibi bir gazetecinin iki temel özelliği önplana çıkıyor. Bunlardan ilki, gazeteci habere konu olan olay ve olguları derinlemesine inceler ve elde ettiği verileri bireysel değer yargılarından arındırarak aktarır. İkincisi ise, kamuoyunu ilgilendiren, özellikle de güç odaklarınca engellenen, gizli ve üstü örtülmüş olaylara, çeşitli yol ve yöntemlerle ulaşarak onları,“Halkın haber alma hakkı“ ilkesi doğrultusunda açıklığa kavuşturur.
Sonuç olarak gazeteci, hayatına mal olacağını bilse de, toplumu gizli kalmış gerçeklerden arındırmak ve aydınlatmak açısından önemli bir misyona sahiptir.
Sevgiyle…
