DiziEkonomiİsviçreisviçre

Dünya Kupası gölgesinde İsviçre-Katar ilişkileri

Katar, insan hakları durumuna yönelik uluslararası eleştirilere maruz kalırken, bu durum 2022 Dünya Kupası'na gölge düşürdü. Ancak İsviçre açısından Katar, ekonomik gücünün çekiciliğinden dolayı cazibesini koruyor.

Federal Hükümet, futbol turnuvasını çevreleyen tartışmalardan belli bir rahatsızlık duysa da, bu rahatsızlıklar genellikle kapalı kapılar ardında dile getiriliyor. Hükümet ilkesel olarak, Katar’daki reformlar için gerekli olan diyalog ve desteğin, Dünya Kupası‘na ev sahipliği yapan Katar’ı küçümsemekten daha etkili olduğu görüşünde.

Hükümet, insan hakları konusunda temkinli bir tavır sergilerken, enerji zengini bu devletle kazançlı anlaşmalar yapmayı ve sıvılaştırılmış gazından pay alma isteğini saklamıyor.

Federal Maliye Bakanı Ueli Maurer‘in mevkidaşı Ali bin Ahmed Al Kuwari ile Zürich’te yaptığı son görüşmede, Ukrayna’daki enerji krizine ve sıvılaştırılmış doğal gaz satın alınmaya odaklanıldı. Bu görüşmeden sonra, Katar’ın İsviçre pazarına gerekli olan tedarikleri sağlamaya açık olduğu idafe edildi.

Yıl sonunda görevini bırakacak olan Ueli Maurer, Katar’ı sıklıkla ziyaret edenlerden biri. Maurer son resmi gezisini, mevkidaşı Ali bin Ahmed Al Kuwari ile fikir alışverişinde bulunmak ve 28 Kasım’daki İsviçre-Brezilya maçına katılmak için yapacak.

İsviçre’nin Katar’daki ekonomik çıkarları neler?

2023’te, Katar ve İsviçre diplomatik ilişkilerinin 50‘nci yılı kutlanacak. İki ülke her ne kadar kültürel olarak birbirinden uzak olsa da, her ikisi de uluslararası siyasette ve ticarette önemli rollere sahip. Her iki ülkenin diplomatları iki ülke arasındaki mevcut ilişkileri “mükemmel” olarak nitelendiriyor.

Katar, 2021’de 708 milyon franklık dış ticaret hacmiyle, İsviçre’nin Orta Doğu’daki en önemli beşinci ticari ortağı oldu.

2021’de ticaret bir önceki yıla göre %52 düşerken, emirliğe yapılan ihracatın çoğunu saatler, mücevherat, değerli metaller ve ilaçlar oluşturdu.

Körfez komşuları tarafından aşırılık yanlısı islami grupları finanse etmekle suçlanan İsviçre savaş malzemelerinin ana alıcısı haline de gelen Katar 2021’de İsviçre‘den, Dünya Kupası stadyumlarının güvenliği için yaklaşık 210 milyon frank değerinde uçaksavar sistemi satın aldı. Bern bu yılın sonbaharında, Katar’a 6 bin mermilik bir mühimmat satışını da onayladı.

Yapılan açıklamalara göre, Katar’da yaklaşık 30 İsviçre şirketi bulunuyor. Bu şirketler ülkede yaklaşık bin kişiye istihdam olanağı sağlıyor. Buna ek olarak, İsviçre şirketlerinin dış pazarlara girmesine destek olan Swiss Business Hub, Orta Doğu ofisini Katar’ın başkentinde açarak Doha’nın önemini vurguluyor.

Öte yandan İsviçre bankaları da Katar’da genişliyor. İsviçre’nin en büyük bankası UBS, bu yılın başlarında Katar’da bir servis merkezi kurmayı planladığını duyurdu.  Credit Suisse ise, Katar Yatırım Teşvik Ajansı ile ortaklaşa yeni bir teknoloji merkezi açacağını açıkladı.

Diğer endüstri alanları da emirlikteki satın alma gücünden yararlanmak isterlerken, İsviçre hastanelerinin ve otellerinin Katar’da ortaklıklar aradığı konuşuluyor. İsviçre’deki medikal turizmi artırmaya yönelik olan bu girişim ile, Katarlı zengin hastaların ülkelerine döndükten sonra da Katar’da bulunan İsviçre kliniklerinde tedaviye devam edilmeleri hedefleniyor.

Katar’ın İsviçre’deki çıkarları neler?

Katar devlet fonu olan Katar Yatırım Otoritesi (QIA), on yıldan daha uzun bir süre önce İsviçre’de alım çılgınlığına başladı. Bu kapsamda ilk olarak, Bern’deki Schweizerhof ile Luzern Gölü’ndeki Bürgenstock Resort gibi lüks oteller, toplamda yaklaşık bir milyar İsviçre frangı karşılığında satın alındı.

Mali krizin zirvesinde olan Credit Suisse‘in tahvillerini de satın alan QIA, bu bankanın %5 hissesini de edindi.

Geleneksel olarak Cenevre’de yapılan Uluslararası Cenevre Otombil Fuarı, 2023’ten itibaren artık sadece Katar’da yapılacak. Bu etkinliğin Doha’da yapılması için Qatar Tourism ile bir anlaşma da imzalandı.

Katar’ın İsviçre’deki çıkarları sadece ekonomi ile sınırlı değil. İki Fransız gazeteci tarafından 2019’da yayınlanan bir kitaba göre emirlik, Müslüman Kardeşler’e yakın bir bağlantı ağı aracılığıyla İsviçre ve diğer Avrupa ülkelerindeki camileri ve İslam merkezlerini finanse ediyor.

Katar son yıllarda, sporda şeffaflığın savunucusu imajını iyileştirmek için Cenevre’deki diplomasi faaliyetlerine ağırlık  da verdi. İsviçre devlet televizyonu SRF tarafından yapılan bir araştırmaya göre Katar, İsviçre’deki FİFA yetkililerini gözetlemek için eski CIA ajanlarını tuttu. Amaç, yolsuzluk iddiaları yöneltilirken, Katar’ın Dünya Kupası taahhüdünü kaybetmesini önlemekti.

İsviçre, Katar’ın insan hakları sicilini düzeltmesine yardım ediyor mu?

İnsan hakları, İsviçre’nin Katar’a yönelik dış politikasının öncelikleri arasında yer alıyor. Federal Dışişleri Bakanlığı’na göre İsviçre düzenli olarak insan hakları konularını, ikili görüşmelerin bir parçası olarak en üst düzeyde ele alıyor.

Şu an Katar’ın işgücünün %95’ini göçmen işçiler oluşturuyor.

Dışişleri Bakanlığı Katar’da çalışan göçmen kökenli işçilerin durumuyla ilgili olarak, bölgedeki “çalışma ve yaşam koşullarını iyileştirmek için on yılı aşkın süredir” çalıştığını söylüyor.

Bern ve Doha arasında imzalanan ve 2022’de yenilenecek olan işgücü göçüne ilişkin mutabakat zaptı, İsviçre‘nin deneyimlerinin Katar‘daki reform sürecine ilham vermesini amaçlıyordu. Ancak bunların uygulanması Katar için oldukça sorunlu. Yeni yasalar yürürlüğe girdikten sonra bile, işçiler ödenmeyen ücretler ve sağlıksız yaşam koşulları hakkında binlerce şikayette bulundular.

İsviçre halkı Katar’daki Dünya Kupası hakkında ne düşünüyor?

İsviçre halkı, İsviçre Milli Takımı‘nın Dünya Kupası turnuvalarına katılmaya hak kazanmasından gurur duyuyor.

Bununla birlikte kimi endişeler de hakim. Birçok İsviçre şehri, halka açık futbol maçları gösterimlerini düzenlememeye karar verdi. Bu kararlar, Katar’daki hukuki durumla gerekçelendiriliyor.

İsviçre nüfusunun ezici bir çoğunluğu, FİFA’nın Katar’daki işçilere insan hakları ihlalleri nedeniyle tazminat ödemesini talep ediyor.

İsviçre Futbol Federasyonu, FİFA’dan, ev sahibi ülkedeki göçmen işçilerin durumu hakkında “somut cevaplar” isteyen bir mektup imzaladı. Söz konusu mektup, Avrupa’daki on ulusal federasyon tarafından da imzalandı.

Federal Meclis üyleri de kendilerini bu etkinlikten uzak tutuyorlar. Edinilen bilgilere göre 246 milletvekilinden sadece 5’i, (Tamamı İsviçre Halk Partisi‘nin (SVP) üyeleri) Katar Büyükelçiliği‘nin Dünya Kupası resepsiyonuna davetini kabul etti.

Derleyen: Aydın Yıldırım

AD Consultancy

Etiketler

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu
Kapalı
Kapalı