COVID-19 kredisi alan şirketlerde kısıtlamalar var mı?
İlksen Kırmızıkaya
Ekonomist ve Yatırım Danışmanı
Yıl sonuna doğru işletme sahiplerinden Covid Kredisi ile ilgili daha fazla soru almaya başladık. Bu nedenle bu yazımda Covid Kredisi’ni ele almaya karar verdim. Bu makale ile konuya daha fazla açıklık getirmeyi umuyorum.
Covid-19 Dayanışma Garantisi Yönetmeliği (Acil Durum Yönetmeliği), 19 Aralık 2020’de Covid-19 Dayanışma Garantisi Yasası (Covid-19-SBüG) ile değiştirildi. İkincisi aynı gün yürürlüğe girdi. Yeni yasa, Covid-19 kredilerinin vadesi boyunca tüm önemli hususları düzenlemektedir. Aşağıdaki bilgiler en önemli kısıtlamaları içeriyor.
İkame yatırım niteliğinde olmayan ve 19 Aralık 2020’den önce yapılan yeni yatırımlar, Covid-19 Dayanışma Garantisi Yönetmeliği’ni ihlal ediyordu (bkz. Madde 6 Fıkra 2 lit. b Covid-19-SBüV). 19 Aralık 2020’de yasanın yürürlüğe girmesiyle, ikame yatırım olmayan sabit kıymetlere yeni yatırım yapma yasağı kaldırılmıştır (bkz. Covid-19-SBüG Madde 27, Paragraf 2). Bu, şirketlerin uzun vadede yatırım faaliyetlerinde kısıtlanmayacakları anlamına geliyor.
Covid-19 Dayanışma Garantisi Yönetmeliği uyarınca garanti edilen bir Covid-19 kredisinin ödenmesinden tam geri ödemesine kadar – temettü dağılımına, telif ücretlerinin ve sermaye katkılarının geri ödenmesine izin verilmez. (bkz. Madde 6 Paragraf 3 litre a Covid-19-SBüV).
Covid-19-SBüG’nin yürürlüğe girmesinden itibaren (yani 19 Aralık 2020’den itibaren), dayanışma garantisi süresince temettü ödenmesine ilişkin karar halihazırda yasa dışıdır. Dayanışma garantisi verilmeden önce, dayanışma garantisinin süresi içinde müteakip bir kararla kar payı dağıtımı yapılması, 19 Aralık 2020 tarihinden itibaren ihlal teşkil eder.
Covid-19 SBüG Madde 2 (2) (b), Covid-19 kredisi alındıktan sonra hissedarlardan veya ilişkili taraflardan yeni kredi verilmesini veya kredilerin geri ödenmesini yasaklamaktadır. Borçlunun olağan likidite rezervleri çerçevesinde banka veya posta hesabındaki mevduatına izin verilir.
Önceden mevcut banka kredileri ile ilgili olarak, özellikle Covid-19 Dayanışma Garantisi Yönetmeliği kapsamında verilen Covid-19 kredilerinin, mevcut banka kredilerine olağanüstü amortisman veya olağanüstü faiz ödemeleri yapmak için kullanılmasından kaçınılmalıdır.
Önceden var olan banka kredileri (temerrüt faizi dahil) için olağan, sözleşmeye dayalı amortisman ve faiz ödemeleri ve Covid 19 kredisi alınmadan önce akdedilmiş bir kredi sözleşmesi kapsamında önceden var olan bir kredi verme yükümlülüğünün yerine getirilmesine izin verilir.
Kredi sözleşmesinin veya kredi sözleşmesinin Covid-19 Dayanışma Garantisi Yönetmeliğine göre akdedilmesinden önce var olan bir kredinin kredi veren tarafından olağanüstü bir şekilde feshedilmesi nedeniyle kredilerin geri ödenmesine de izin verilir.
Her durumda ön koşul, kredi fonlarının kullanım amacına uygun kullanılmasıdır. Özellikle, mevcut kredilerin bir Covid 19 kredisi ile yeniden yapılandırılması amacıyla yapılan olağanüstü fesihler veya geri ödemeler bu şartı karşılamamaktadır.
23 Mart 2020 tarihinden Covid-19 Dayanışma Garantisi Yönetmeliği uyarınca garanti edilen Covid-19 kredisine kadar tahakkuk eden kredili mevduatların, Covid-19 Dayanışması uyarınca Covid-19 garantisine sahip kredi veren tarafından refinansmanı sağlanır.
Garantili bir Covid-19 kredisi verildikten sonra kredi olarak tasarlanan nakit havuzlarında borçlunun mevduatlarına izin verilmez, çünkü bunlar genellikle fazla likiditeden yapılır. Bu, Covid-19 kredilerinin gergin likidite koşullarında açığı kapatmasını sağlamak olan Covid-19 Dayanışma Garantisi Yönetmeliği’nin amaçlanan amacı ile çelişmektedir.
Bir grup kredisi, Covid-19 Dayanışma Garantisi Yönetmeliği kapsamında garanti edilen bir Covid-19 kredisi ile kullanılamaz. Bu, garantili bir Covid-19 kredisinden sağlanan fonların başka bir grup şirketine taşınamayacağı anlamına gelir.
Özellikle, bir nakit havuzu anlaşması, Covid-19 Dayanışma Garantisi Yönetmeliği kapsamında fon alan borçlunun bu fonları artık bağımsız olarak elden çıkarmasına neden olmamalıdır. Bununla birlikte, Covid-19-SBüG Madde 2 Fıkra 2b temelinde, bir grup yapısı içinde piyasaya dayalı ödemelere izin verilir.
Bir grup şirketinden malzeme temini için yapılan ödemeler, olağan faiz ödemeleri de dahil olmak üzere nakit havuzu mevduatlarının borçlu tarafından olağan geri ödemelerine, önceden mevcut sözleşme yükümlülüklerine dayanmaları ve vadelerinin gelmesi şartıyla izin verilir.
Covid-19 Dayanışma Garantisi Yönetmeliği aracılığıyla güvence altına alınan Covid-19 kredileri, yalnızca İsviçreli başvuru sahibinin likiditesini güvence altına almaya hizmet eder. Garantili kredi fonlarının başvuru sahibiyle yurtdışında bağlantılı bir kişiye – örneğin nakit havuzunun bir parçası olarak – iletilmesine izin verilmez (bkz. Covid-19 SBüG Madde 2 Fıkra 2 lit.d).
Covid-19-SBüG Madde 2, Paragraf 2b ve Madde 2, Paragraf 2c’ye dayanarak, ancak operasyonları sürdürmek için piyasaya uygun ödeme yapma hakkınız saklıdır. Olağan sözleşmeye dayalı faiz ödemelerine ve amortismana, önceden mevcut sözleşme yükümlülüklerine dayanmaları ve vadeleri gelmeleri koşuluyla izin verilir.
Bu kısıtlamalar holding yapısına sahip şirketler için de geçerlidir.
Bir şirket toparlanır ve büyüme planlarını finanse etmek veya yeniden sermaye dağıtmak isterse, garantili Covid-19 kredisini geri ödeyebilir ve kâr, “normal” banka kredileri veya sermaye piyasası yoluyla kendini finanse edebilir.
