Çocukları kim eğitiyor?

Savaş Şengül

Meslek danışmanı ve Sosyal eğitimci

HETS Cenevre ve Orleans

savaş.şengüll@outlook.com

Çocuğumuzu bizden başka kim eğitebilir? Dede, nine, amca,  teyze, öğretmen, televizyon, internet, komşu…?

Veliler kendilerine bu soruyu sorduklarında neyi isteyip istemediklerinden emin olmalıdırlar. Çünkü çocuklarla ilgili temel eğitim onların ellerinde.

Tabi ki çocuklar kendileri de denemeler yapabilir, eğitimin bazı bölümlerini tek başına öğrenebilirler. Örneğin kumda oynarken paylaşmayı öğreniyorlar, parkta başka çocuklarla oynadıklarında sosyalleşiyorlar.

Diyelim ki çocuğunuz parkta başka bir çocukla kavga ediyor. Bu durumda ne yapmalısınız?

Böylesi bir durumda uzaktan takip edin ve başka bişey yapmayın. Çocuğunuz nasıl bir çözüm arıyor, ne söylüyor, kendini nasıl koruyor gözlemleyin. Bırakın çözümü kendisi bulsun ve öğrensin. Diğer türlü hep size bağlı kalır, özgüveni gelişmez ve tek başına birşey beceremez.

Olumlu bir çözüm bulması durumunda çocuğunuzu mutlaka kutlayın. Çözüm bulamamışsa da neden öyle davrandığını sorun. Bunu yaparken kızmamaya özen gösterin ve ona doğrudan çözüm yolları vermeyin.

Soruya ve öneriye dayalı bir diyalog kurmanız en sağlıklısı.  “Sence şöyle yapsaydın daha iyi olmaz mıydı?“ şeklinde  konuşmanız daha olumlu bir etki yaratır. Bu şeklide çocuğunuzun özgüveninin oluşmasında önemli bir katkı sunmuş olursunuz. Başka zaman yine buna benzer bir olay yaşadığında, artık çözümü biliyor olacaktır.

Okulda çocuklar sadece okuma- yazma öğrenmezler. Aynı zamanda paylaşmayı, sosyalleşmeyi ve birlikte yaşamayı da öğrenirler. Değişik çocuklarla, değişik kültürlerle ve fikirlerle karşılaşması onu zenginleştirir.

Çocuklara iyi davranmak için en iyisi Dorothy Law Nolte’nin yazdıklarını 1975 yılında çeviren Doğan Cüceloğlu’nu paylaşayım sizinle. Görüyorsunuz ki 1975 yılında yazılan bu yazı hâla geçerli. Çünkü çocukların ihtiyacı aynıdır.

Çocuk Yaşadığını Öğrenir

·  Eğer bir çocuk sürekli eleştirilmişse kınama ve ayıplamayı öğrenir.

·  Eğer bir çocuk kin ortamında büyümüşse kavga etmeyi öğrenir.

·  Eğer bir çocuk alay edilip aşağılanmışsa sıkılıp utanmayı öğrenir.

·  Eğer bir çocuk sürekli utanç duygusuyla eğitilmişse kendini suçlamayı öğrenir.

·  Eğer bir çocuk hoşgörüyle yetiştirilmişse sabırlı olmayı öğrenir.

·  Eğer bir çocuk desteklenip, yüreklendirilmişse kendine güven duymayı öğrenir.

·  Eğer bir çocuk övülmüş ve beğenilmişse takdir etmeyi öğrenir.

·  Eğer bir çocuk hakkına saygı gösterilerek büyütülmüşse adil olmayı öğrenir.

·  Eğer bir çocuk güven ortamı içinde yetişmişse inançlı olmayı öğrenir.

·  Eğer bir çocuk kabul ve onay görmüşse kendini sevmeyi öğrenir.

·  Eğer bir çocuk aile içinde dostluk ve arkadaşlık görmüşse bu dünyada mutlu olmayı öğrenir.