Federal Silah Kontrol Teşkilatı tarafından hazırlanan bir rapora göre; Ukrayna Devlet Güvenlik Servisi tarafından İsviçre’den sipariş edilen bu savaş malzemeleri, Kiev’deki bir üsse yakın olan cephanelikte saklandı. 2007’den bu yana birkaç dilim halinde teslim edilen bu silahların, Ekim 2014’te yapılan bir inceleme sırasında cephanelikte olmadıkları anlaşıldı. Bu silahlardan bazıları Doğu Ukrayna’da ayrılıkçıların kontrolündeki bir bölgeye gönderildikleri düşünülüyor.
Tages Anzeiger’ın açıkladığı açıkladığı bu rapora göre, Federal Ekonomi Sekreteryası (Seco) silah satışı ile ilgili çeşitli bilgileri kararttı. Örneğin, bahsi geçen hafif makineli tüfekleri hangi şirketin satın aldığı belirsiz. İhracat hacmi de gizli tutuldu. Seco’ya göre bunun nedeni, İsviçre’nin uluslararası ilişkileri bozulabilecek veya ticari sırların açığa çıkabilecek olması.
Belge temel bir sorunu da ortaya koyuyor; İsviçre silahlarının nereye gönderildiğinin kesin olarak kontrol edilemediği.
Ukraynalı yetkililer, bu savaş malzemelerinin yalnızca %25’ini tanımlayabiliyorlar.
Silahlar kullanılıyor mu?
Federal yetkililerin bildirdiğine göre, geçmişte hem Rusya hem de Ukrayna birçok kez İsviçre’den silah satın aldı.
Federal İhracat İstatistikleri analizine göre; 2000 yılından 2021 yılına kadar İsviçre’den Ukrayna’ya yaklaşık 2,8 milyon frank değerinde savaş malzemesi gitti. Rusya ise İsviçre’den 3,1 milyon frank değerinde savaş malzemesi satın aldı. Son teslimatlar ise 2014 ve 2015’te gerçekleşti.
Bugün, bu savaş malzemelerinin kullanılıp kullanılmadığı, bölgede bulunan insanların savaşta İsviçre silahlarıyla öldürülüp öldürülmedikleri soru işareti.
Normal olarak savaş malzemelerinin teslimatı katı koşullar altında yapılıyor. Kurallara göre, alıcı ülkelerin bu tür malzemeleri yeniden ihraç etmeyeceklerine dair bir beyanname imzalamaları gerekiyor. Bunun temel nedeni, İsviçre silahlarının yanlış ellere geçmesini önlemek.
Federal Hükümet, silah satışı yapılan ülkeleri bu beyannemeye uyup uymadıklarını düzenli olarak kontrol ediyor. Seco, Ekim 2014’te Kiev’de olduğu gibi, bu kapsamda 45’ten fazla kontrol gerçekleştirdi.
Rapora göre, Federal yetkililer o sırada cephanelikte tüm hafif makineli tüfekleri bulamayınca, olay yerinde sorumlularla “gayri resmi bir görüşme” yaptılar. Raporu yazan görevliler, ” Gizli depolama yerinin ayrılıkçıların kontrolü altındaki bir bölgede” olduğunu ifade ediyorlar.
Seco sözcüsü İsviçre’nin yaptığı kontrol sırasında Ukrayna‘nın, bugüne kadar devam eden bir iç savaşın içinde olduğunu söylerken, bu durum inceleme ve takibat yapılmasını zorlaştıran bir durum olarak kabul ediliyor.
Sözcü; “Tüm silahlar kontrol edilemese bile, kontrol edilemeyen silahların nerede olduğu belgeler veya fotoğraflarla makul bir şekilde kanıtlandı. Silahların artık orijinal alıcıda olmadığı örtbas edilemez.“ diyor.
Ukrayna’da yerinde yapılan bu savaş malzemesi kontrolü Rusya için pek de mümkün olmadı.
