Bern Kantonu’nda reşit olmayan ilticacılar (UMA) için halk oylaması
Haşim Sancar
Yeşiller Partisi Bern Kanton Milletvekili
Reşit olmayan (0-17 yaşları arasında), anne- babasız ve refakatsız ilticacı gençler için kısa terim olarak UMA (Unbegleitete Minderjährige Asylsuchende) kullanılıyor.
UMA’lar reşit ve çocuk yaşta oldukları için, diğer ilticacılardan ayrı ve yaşlarına uygun şartlarda barındırılmalı, geleceğe yönelik olarak UMA’ların eğitimine yatırımda bulunulmalıdır.
Çocukları ayrı barındırma ve eğitimleriyle ilgilenmeyi, gerek ulusal yasalar gerekse Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi zorunlu görüyor. Gençlerin geleceğine şimdiden ne kadar yatırım yapılırsa, gelecekte bu kesimden toplumsal olarak o kadar yararlanılır.
Kanton Bern iyi bir örnek
Bu alandaki çalışmaları ile Kanton Bern, İsviçre genelinde iyi bir örnek oluşturuyor. Kanton Bern, UMA’ları diğer ilticacılardan ayrı tutarak, genellikle personelli konutlarda barındırıyor.
Bunlardan bir kısmı İsviçreli ailelerde kalırken, tüm UMA’lara dil öğrenme, eğitim ve meslek edinebilme olanakları sunuluyor.
Kanton Parlamentosu’nda gurubu bulunan yeşil, sol ve orta partilerin yanında, sağ partilerde UMA’nın çocuklara uygun şartlarda barındırmalarını destekliyor. Ancak bu iş biraz masraflı ve Federal Hükümet’in UMA’lar için Kanton’a ödediği meblağ, tüm masrafları karşılayamıyor. Bu nedenle, Kanton bütçesinden bir miktar para ayrılması gerekiyor.
Refakatsız gençler için 2017 hak oylamasında olumsuz sonuç
Bu masraflar için Bern Kanton Hükümet’i 2016-2019 yılları için 105 milyon franklık bir bütçe sunmuştu. Bu kredi Bern Kanton Parlamentosu’nda büyük bir çoğunlukla geçmişti. Karşı oy bir tek SVP ve EDU’dan gelmişti. Daha sonra SVP referanduma gitmiş ve ne yazık ki, partilerin duyarsızlığından ve yeterince ciddi bir kampanya yürütmemelerinden dolayı (nasıl olsa bütün partiler krediye evet dediler mantığı ile), kredi halk 2017 Mayıs oylamasında ret edilmişti. Halk oylamasından önce, Haber Podium’un Nisan 2017 sayısındaki yazımda, oylamanın ciddiye alınmaması durumunda, kredinin ret edilme tehlikesinin olduğunu belirtmiştim.
Kanton Hükümeti masrafları düşürdü
Halk oylamasında 2017’de olumsuz sonuç çıkmasına karşın, yasal ve etik nedenlerden dolayı UMA’ların çocuklara uygun şartlarda barındırılması ve eğitilmesi bir nevi zorunluluk. Bu sorumluluğu yüklenen Kanton Hükümeti (Regierungsrat), oylamadan sonra UMA’lar için yapılan günlük masrafları 170 franktan 140 franka düşürdü. Kanton Hükümeti aynı zamanda, durumu tehlikeli olmayan 17 yaşındaki gençler için daha düşük bir barındırma meblağı ödenmesi için anlaşma yaptı. Bu arada Federal Hükümet, Kantonlara ödediği meblağı 36,5 franktan 80 franka artırmayı öngördü.
Diğer taraftan, İsviçre’ye gelen ilticacıların sayısında hayli bir düşüş yaşanmakta. Bu nedenle 2017 tahmin edilen 460 civarındaki UMA sayısı, şimdi 370 civarında görünmekte. Tüm bu gelişmeler, UMA’lar için yapılacak masrafları oldukça düşürmekte ancak Kanton bütçesinden yine de bir meblağın ayırılması gerekmekte. Kabataslak önümüzdeki iki yıl için 30 milyon (Federal Hükümetin meblağı içinde) ve 2018’in kalan zamanı için 2 milyon franklık bir kredi gerekmekte. Bu istemle parlamentodan Hükümetin istediği kredi geçti.
Tekrar referandum ve 25 Kasım 2018’de yine halk oylaması
Meblağın düşürülmesine karşın, 2017’deki gibi yine SVP imza toplayarak konuyu referanduma götürdü. SVP, çocuklar için de olsa, masrafların yüksek olduğunu iddia ediyor ve UMA’ların ergen olan ilticacılarla aynı konutlarda ve aynı şartlarda barındırılmasını ve sadece Federal Hükümet’in ödediği meblağ ile barındırılmasını öneriyor. Oysa ergen olmayan ve herhangi bir ebeveyn ile yaşamayan çocukların, çocukları koruma yasasından ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nden dolayı, uygun şartlarda barındırılması zorunluluğu bulunuyor.
25 Kasım 2018’da yapılacak halk oylamasında krediye evet demek için, benimde Yeşiller adına içinde bulunduğum bir komite kuruldu. Komitenin sorumluluğunu FDP yüklendi. SP, EVP, GLP, BDP’de komitede temsil ediliyorlar. Belki SVP için çocuk hakları bir önem taşımamakta, ancak bizler için çok önem taşıyor. Onun için Kanton Bern’de oturup da oy hakkına sahip olan herkesi, yapılacak İlticacılar Sosyal Yardımı (Kredit für Asylsozialhilfe) için Evet demeye davet ediyoruz.
