İsviçre 2016’da büyümeye devam edecek
Şener Arslan
Ekonomi ve Yatırım Uzmanı
Çeşitli bankaların ve konjonktür araştırmaları yapan şirketlerin verilerine bakarsak 2016 yılı İsviçre için 2015’ten daha iyi geçecek. Aşağıdaki grafiğe bakarsak, İsviçre’nin 2015 yılında yüzde 0.6 ile yüzde 1 arasında büyüdüğünü görürüz. 2016’da bu verinin yüzde 1.5’un yukarısına çıkacağı öngörülüyor.
Bu veriyi biz Avrupa ile karşılaştırırsak ya da diğer büyük ekonomilere bakarsak, örneğin ABD veya Japonya ekonomilerine göre İsviçre ekonomisi daha iyi bir performans gösteriyor.
Geçen yılın başında çoğu ekonomi uzmanı, İsviçre’nin 2015’te küçüldüğüne inanıyordu. İsviçre frangının değer kazanmasıyla birlikte ülkenin resmen ekonomik durgunluk yaşayacağına inanılıyordu. Şansımıza, güçlü bir tüketiciye sahip olan İsviçre bu durgunluktan kurtulmayı başardı. Buna ek olarak Merkez Bankası’nın destek çıkmasıyla, ekonomide küçük de olsa bir canlanma görebildik.
Negatif faize bakarsak örneğin, önümüzdeki yıl bu negatif faizden Merkez Bankası’nın politika değiştireceğine kimse inanmıyor. Bununla birlikte, güçlü İsviçre frangı fiyatların düşmesine yol açtı. Bu ucuzlama tüketicilerin işine yararken, ucuzlamanın bu yıl da devam edeceği görülüyor.
Olumsuzlular da olabilir
Bu pozitif verilerin yanı sıra, işin olumsuz tarafına da bakalım bir. Bu yıl ülke içerisinde daha az ihracat bekliyoruz ve bu yıl şirketlerin muhtemelen daha az yatırım yapacağı bir yıl olacak.
İhracatları neden düştüğüne bakarsak… Genel olarak dünya içerisinde büyük soğuma olduğunu, özelikle ABD ve Çin gibi büyük ekonomileri 2008 öncesiyle karşılaştırırsak, düşük bir veri ile büyüdüklerini görüyoruz. Bu ekonomilerin halen büyüyor olmalarının tek nedeni, merkez bankalarının 2009’dan itibaren attıkları adımlardı. 2009’da başlayan küresel kriz merkez bankalarına, bundan 10 yıl öncesine göre olmayan bir güç vermiştir. Hangi merkez bankasının başında kimin olduğunu 2006’da çok fazla insan merak etmezken, bugün piyasada yatırım yapmak isteyenler, ticari işler yapanlar veya günlük gazete okuyan herhangi biri hangi merkez bankasının başında kimin olduğunu, ne dediklerini, faizlerin nerede olduğunu ve kimin ne zaman ne değişiklikler yapacağını adım adım takip ediyor.
Avrupa Merkez Bankası’na bakarsak faizler negatif seviyesinde, İsviçre Merkez Bankası’nın faizleri de negatif seviyesinde, İngiltere Merkez Bankası’nın faizleri sıfırda, Çin Merkez Bankası faizleri düşürmekte, Japonya Merkez Bankası faizleri sıfırda tutmakta, ABD Merkez Bankası ise 2015’in sonunda ilk olarak faizleri yükseltti.
Bu gidişat ABD içeresinde 2016 yılında da devam edecek ve bu durum doların güçlenmesine yol açacak. Doların güçlenmesiyle birlikte de emtia fiyatları, özellikle altın değer kaybedecek.
İsviçre’nin ekonomisi Avrupa’ya daha fazla bağlı olduğu için, Avrupa Merkez Bankası’nın attığı adımlar ve Avrupa’nın ekonomik büyümesi İsviçre için çok önemli. Avrupa Merkez Bankası 2016 için faizleri muhtemelen ekside tutacak.
Riskler
Risklerin nerede olduğunu merak ederseniz eğer, Avrupa’nın büyümesinin ve ekonomik gidişatının dünya ekonomisinin gidişatına bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Bu yıl Rusya, Brezilya ve diğer gelişmekte olan ülkelerde büyük ekonomik soğumalar gördük. Petrol fiyatlarının 100’den, on ay içerisinde neredeyse 30’a inmesi gelişmekte olan çoğu ülkeleri olumsuz etkiledi. Türkiye, petrol ithal eden bir ekonomi olarak, düşük petrol fiyatından faydalanmakta. Ancak diğer gelişmekte olan ülkelere bakarsak, bu gidişat 2016 içinde bu ülkelerin aleyhine olacak ve büyümeyi engelleyecektir. Bu soğumayla birlikte, Çin Cumhuriyeti’nin kendi tüketicisine dönük yaptığı değişim, ülkeyi yüzde 10 büyümeden yüzde 6’ya düşürdü. Bu soğuma, elbette hem emtia fiyatlarını hem de emtia ihracat eden gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerini olumsuz yönde etkiledi.
Bununla birlikte Suriye’de olan savaş Avrupa içerisinde mültecilerin çoğalmasına yol açtı. Bu gidişat Avrupa ülkelerindeki sağcıları daha da güçlendirdi ve belirli ülkeler içerisinde hem sağ partileri iktidara getirdi (Polonya) hem de bu partilere daha fazla güç sağladı. (Macaristan, Fransa, İsviçre).
İsviçre
İsviçre’ye bakacak olursak, gecen yazımda da ele aldığım gibi, emtia ihracat eden bir ülke değiliz. Daha çok servis sektöründe güçlü olan bir ülkeyiz. Ülke olarak, perakende satışlarının güçsüz olması, politik durgunluk, Avrupa Birliği ile var olan politik sorunlar, çok büyük ve hızlı fiyat düşüşleri (deflasyon) ve CHF’nin daha da güçlenmesi gibi durumlar devam ederse 2016 kötü bir yıl olabilir.
Ekonomik olarak 2016’nın, 2015’ten, daha iyi bir yıl olacağına inanarak, hepinizin yeni yılını kutlar, sağlıklı ve güçlü bir 2016 dilerim.
