Kürt Dostluk Grubu Eşbaşkanı ve SP Milletvekili Carlo Sommaruga ve Yeşiller-Basta Milletvekili Sibel Arslan tarafından organize edilen davette, Selahattin Demirtaş ve Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız sabah saatlerinde ilk olarak Federal Parlamento Başkanı Christa Markwalder ile görüştüler.
Demirtaş ve Sarıyıldız daha sonra diğer katılımcılarla birlikte Parlamento binası bünyesinde organize edilen oturuma katıldılar. Yeşiller, SP ve Basta Partisi olmak üzere çok sayıda sivil toplum kuruluşu, siyasi parti ve insan hakları örgütlerinin ve basın temsilcilerinin de katıldığı oturumda açılış konuşmasını Carlo Sommaruga yaptı. Sommaruga, Kürt siyasi hareketine yönelik baskıların yoğun olduğu bu dönemde Demirtaş’ın davetlerini kabul edip gelmesinin memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.
Daha sonra sözü SP Milletvekili ve Uluslararası Parlamenterler Birliği İnsan Hakları Komisyonu Başkan Yardımcısı Margret Kiener Nellen aldı. Nellen, Türkiye’de parlamenterlere yönelik baskı ve uygulamaları kaygıyla izlediklerini belirtirken, gelişmeleri yakından takip ettiklerini ifade etti.
Konuşmasına, Kürt Dostluk Grubuna davetlerinden ötürü teşekkür ederek başlayan Demirtaş ise, ilk olarak 1. Dünya savaşı sonrasında ortaya konan Sykes-Picot anlaşmasının imzalanmasına giden süreci anlattı. Fransız ve İngilizlerin müdahale ettiği, Ortadoğu paylaşım savaşının bugün içinde bulunduğumuz krizlerin asıl nedenlerinden biri olduğunu ifade eden Demirtaş, “Yüzyıl sonra Ortadoğu yeniden şekilleniyor. AB temsilcileri gelecek yüzyılda da bu sorunların nasıl çözülebileceğine dair bir vizyona sahip değiller” dedi.
“Batı, Ortadoğu’da diktatörlere göz yumdu“
Batının uzun bir süre Ortadoğu’yu diktatörler üzerinden kontrol edip istikrarı sağladığını ifade eden Demirtaş, “Ortadoğu yüzyıl önce diktatörlere teslim edildi ve demokrasinin bu topraklarda gelişmesinin önüne geçildi. Diktatörlere göz yumuldu. Batı, Ortadoğu’da istikrarı diktatörler üzerinden sağlıyordu. Baskı yoluyla da olsa diktatörler bunu yapıyordu. Diktatörlerle iş yapmak kolaydır. Çünkü ülkelerin her şeyini peşkeş çekerler, satışa çıkarırlar. Bu aynı zamanda kendi ülkelerindeki sorunların büyümesine de yol açar. Bugün Suriye, Irak, Türkiye ve bir çok bölge ülkesi bunun sonuçlarını yaşıyor. Hatırlayalım Saddam Irak’ta Kürtlere ve kendi toplumuna zülüm yaptığında Avrupa’da kabul gören biriydi. Hafız Esad, Beşar Esad da böyleydi. Batı bunlarla çok rahat petrol ve silah antlaşmaları yapıyordu. Yani şöyle dönüp Avrupa’ya Afrika’dan, Afganistan’dan vb. yerlerden 2 milyon mülteci niye geliyor sorduğunuzda Avrupalı politikacılarının geçmişte yaptıkları hatalarına bakmak lazım” diye konuştu.
“40 milyon kişi, Avrupa’da mülteci olabilir”
Mülteci krizi ile ilgili tartışmalara değinen Demirtaş, mülteci krizinin yüzyıl önce başlayan hatalar zincirinin bir sonucu olduğunu ve geçmişte yaptığı hatayı tekrarladığını belirterek “Tayyip Erdoğan benzeri kişiler Avrupalılar tarafından hoş görülüyor. Özellikle mülteci anlaşmasını yürürlüğü soksun diye onu kızdırmamaya çalışıyorlar. Erdoğan Kürt şehirlerini yakıp yıkıyor, katliamlar yapıyor. Ama AB’den tek bir ses çıkmıyor maalesef. Eğer Erdoğan’a göz yumar ve O anayasal diktatöre dönüşürse ve yine Türkiye’nin yarıya yakını, 40 milyonu, Avrupa’da mülteci olursa bu durumda ne yapacaksınız? Biz buna karşı direniyoruz işte. Biz ülkemizde demokrasi olsun diye diktatörlük rejimini engellemeye çalışıyoruz.” şeklinde konuştu.
Erdoğan’ın kendilerini meclisten atmaya çalıştığını ve aynı zamanda Suriye ve Irak’ta Kürtlerin güçlenmesini engellemeye çalıştığına da dikkat çeken Demirtaş: “Bugün İŞİD’e karşı en etkili mücadeleyi Kürtler veriyor. Ama Erdoğan Kürtleri terörist olarak tanıtıyor ama dünyanın en barbar terörist örgütüne karşı tek bir eleştiri bile yapmıyor.” ifadelerini kullandı.
HDP ile dayanışma çağrısı
Türkiye’de Kürt sorununun tekrar müzakere masasına gelmesi için herkesin çaba harcaması gerektiğini kaydeden Demirtaş, Türkiye’de barış isteyen her kesimin terörist olarak ilan edildiği söyledi. Hafta sonu yapmak istedikleri barış mitinglerinin yasaklandığına dikkat çeken Demirtaş, demokratik siyasetin gelişmesi için Erdoğan’ın sert bir şekilde eleştirilmesi ve muhalefetin desteklenmesi gerektiğini belirterek HDP’li vekiller ile çok güçlü bir dayanışmagösterilmesini beklediklerini söyledi.
Konuşmalardan sonra soru-cevap bölümüne geçilirken, İsviçreli parlamenterlerin sorularının yoğunluğu dikkat çekti. Parlamenterlerden birinin, Türkiye’de kadınlarla yaklaşımla ilgili sorulardan birini şöyle yanıtladı Demirtaş:
“Düzenlemeler Erdoğan’ın ürünü. Erdoğan kendini ülkenin ve toplumun tek sahibi olarak görüyor. Kadın konusunda da çok geri bir anlayışa sahip. Sürekli kadınlara çok çocuk yapın diyor. Müslüman doğum kontrolü yapamaz diyor. Oysa böyle bir şey İslamiyet’te yok. Fakat kendi çocukları doğum kontrolü yapıyor. Torunların sayısına bakınca bunu anlıyoruz. Kendisi de yapıyor. Yoksa onlarca çocukları olmuş olurdu. Yani kadınları kuluçka makinası olarak görüyor ve onları siyasal sosyal ve ekonomik yaşamın dışında tutmak istiyor. Kadın sadece çocuk baksın diyor. Bu anlayış Türkiye’de kabul edilecek bir anlayış değil. Kadınlar bu duruma tepki gösteriyor. Kadın kendi bedeni üzerinde sadece kendisinin söz söyleme hakkı var.“
“Üniversiteyi bitirmeyen biri cumhurbaşkanı olamaz“
Bugünlerde Erdoğan’ın üniversite diplomasının sahte olduğuna dair tartışmalar oldugunu dile getiren Demirtaş, üniversiteyi bitirmeyen birinin cumhurbaşkanı olamayacağını vurguladı ve şöyle devam etti:
“Dürüstse eğer bu durumu açıklığa kavuşturması lazım. Hepimizi yalancılık ve sahtekarlık ile suçluyor ama bu konuda bir açıklık getirmiyor. Diplomasını gören yok. Hiçbir üniversite arkadaşı yok, hiçbir üniversite hocası yok ki desin ben okuttum. Futbolculuk yıllarından çok sayıda fotoları var hepsi o kadar. Bir oyuna mı geldik bilmiyorum. Eğer mezun değilse cumhurbaşkanlığı seçiminin iptaline bile gidebilir. Fakat aylardır bu tartışma oluyor ama kendisi açıklama yapmıyor. Bu tartışmalar olunca kürtaj vb tartışmalarla gündemi değiştiriyor.”
Oturum sonrası milletvekilleri ile toplu fotoğraf çektiren Demirtaş, ardından aynı yerde organize edilen basın toplantısına katıldı. Demirtaş ve beraberindeki heyet daha sonra SP Genel Başkanı ve aynı zamanda Senato Diş ilişkiler Komitesi Başkanı Christian Levrat, Diş İlişkiler Bakanlığı Sekreteri Yves Rossier ve Senato Başkanı Raphael Comte ile birer görüşme gerçekleştirdi.
Yarın BM İnsan Hakları Komiserliği’nde bir dizi görüşmeler yapacak olan Demirtaş ayrıca Uluslararası Parlamenterler Birliği Genel Sekreteri Martin Chungong ile yapacağı görüşmenin ardından Bern Federal Parlamentosu önünde yapılacak olan mitinge katılacak.
